به گزارش خبرنگار سرویس اجتماعی عصرپرس، کمال حیدری در نشست خبری که به مناسبت هفته ملی بدون دخانیات برگزار شد، در پاسخ به سوال عصرپرس درخصوص عدم اجرای قوانین پیشگیرانه مواد دخانی در کشور،گفت: وقتی صحبت از دخانیات میشود، بیشتر غمگین میشویم. زیرا احساس میکنیم که همدلی لازم برای اقدام برای این کالای آسیب رسانی که هم محیط زیست و هم سلامت انسان را تهدید میکند، انجام نمیشود.
جیدری با تاکید براینکه ما از نظر قانونی به اندازه کافی قانون داریم. گفت: در بحث مالیات بر دخانیات، بیش از این برای وضع مالیات انتظار داشتیم؛ سیاستی که اکثر کشورهای دنیا برای کاهش تقاضای مواد دخانی در پیش گرفتند، اما متاسفانه ما به راحتی از این موضوع گذشتیم. درحالی که انتظار بود با این سیاست بتوانیم تقاضا را کاهش دهیم که به نتیجه نرسید.
وی افزود: بر این اساس باید به سمت برنامههایی رویم که ظرفیت قانونی دارند. باید به شکلی دستگاهها، به ویژه دستگاههای فرهنگی، دستگاههایی که در تولید این محصولات مضر نقش دارند و اصناف و... باید در این زمینه کمک کنند.
ما در حوزه مالیات بر مواد دخانی در بین بسیاری کشورها تقریبا جزو آخرین کشورها هستیم
حیدری ادامه داد: ما در حوزه مالیات بر مواد دخانی در بین بسیاری کشورها تقریبا جزو آخرین کشورها هستیم. اگر مالیات بر مواد دخانی بر اساس انچه پیشنهاد داده بودیم، انجام میشد، حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان برای کشور حاصل میشد. در حالی که اکنون نظام سلامت بیش از ۱۰ برابر این عدد را برای عوارض دخانیات در کشور هزینه میکند. متاسفانه این منبع ایجاد نشد.
حیدری با اشاره به اینکه چرا باید میانگین سنی مصرف دخانیات کاهش یابد و مصرف در خانمها بیشتر شود.گفت: وقتی در مجلس بحث افزایش مالیات بر این مواد شد، اعلام شد که منجر به افزایش قاچاق میشود؟ آیا در این سالها قاچاق تغییر کرده است؟. در حال حاضر از وضعیت موجود راضی نیستیم و ما به دنبال سلامت مردم و توسعه سلامت جامعه هستیم. باید سوال کنیم چرا باید قوانین احصا پیدا نکند؟ و چرا امروز باید مصرف دخانیات در بانوان افزایش پیدا کند و چرا باید برای جذب جوانان موضوع معطر و معسل کردن آنها در دستور کار قرار گیرد؟. در حال حاضر در این حوزه بیشترین نگرانی را برای جامعه جوانان داریم و از طرفی میانگین سنی مصرف هم پایین آمده است.
وی ادامه داد: در دوران کرونا عرضه قلیان در مکانهایی مانند رستورانها و... ممنوع شد و بعد از آن هم باید سرو قلیان در این مراکز غیرقانونی اعلام شود. باید این موارد پیگیری شود. البته در برخی استانها اجازه سرو قلیان داده نمیشود اما در برخی استانها اصلا مدیریت نمیشود.
حیدری افزود: وزارت بهداشت علی رغم بار سنگین سایر تکالیف و بی میلیها، همچنان پیگیر بحث کاهش مصرف مواد دخانی است.
وی درباره استفاده دانش آموزان از مواد دخانی مانند سیگار و... گفت: وزارت بهداشت مدعی العموم سلامت مردم است. این در حالی است که هیچ مبلغی از بابت مالیات دخانیات که باید برای سلامت مردم خرج شود، عاید وزارت بهداشت نشد تا بتواند در حوزه وظایف خود اقداماتی انجام دهد. کشور ما کمترین مالیات را بر دخانیات میگیرد. همه مستندات درباره اثر مالیات بر کاهش مصرف ارائه شده و حال مجلس باید در این باره پاسخگو باشد.
مصرف مواد دخانی سالانه ۶۰هزار ایرانی را به کام مرگ می کشاند
وی با اشاره به اینکه سالانه ۶۰ هزار نفر به دلیل مصرف دخانیات در کشور جان خود را از دست میدهند، گفت: با توجه به اینکه در حوزه بهداشت در همه قسمتهای سنی و جنسیتی برنامههایی برای مبارزه با دخانیات داریم، جلساتی با آموزش و پرورش، اصناف و... گذاشتیم و بسیاری از استانها به نتایج خوبی رسیدند. یکی از گروههای اصلی و هدف ما جوانان و نوجوانان هستند و در این حوزه برنامههایی داریم. مثلا برخی تصور میکنند چون دود قلیان از آب میگذرد مضر نیست، در صورتی که همین امر باعث نفوذ سموم قلیان به بدن میشود و در این زمینه اطلاع رسانی میکنیم. یک وعده قلیان به اندازه ۶۰ تا ۷۰ نخ سیگار ضرر دارد.
حیدری افزود: عدم اطلاع از قوانین در مدرسه، در اصناف و... یکی از دلایل شیوع مصرف مواد دخانی در افراد زیر ۱۸ سال است. طبق بررسی که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، ۳.۴ درصد نوجوانان مصرف کننده سیگار بودند که در دختران ۲.۱ درصد و پسران ۴.۸ درصد بوده است. ۵.۷ درصد نوجوانان هم مصرفکننده قلیان بودند که ۷.۳ درصد در پسران و ۴.۳ در دختران بوده است. آمار نشان میدهد دخترها به مصرف قلیان و سیگار روی میآوردند.
وی همچنین گفت: بدیهی است که وقتی سن دریافت سموم مواد دخانی که ۴ هزار ماده سمی و ۷۰ ماده سرطانزا دارد، کاهش یابد، میتواند در کاهش سن سرطان و مشکلات ریوی و... سریعتر عمل کند.
۲۸ درصد افراد بالای ۱۸ سال کشور قلیان مصرف میکنند
جعفر جندقی رییس مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت: در ادامه این نشست،گفت:بر اساس مطالعات انجام شده از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰، مصرف قلیان ۵۷.۶ درصد در زنان و ۱۷.۹۸ درصد در مردان افزایش یافته است.
وی تاکید کرد: مصرف قلیان بیشتر از سیگار ضرر دارد متاسفانه این ماده دخانی به ابزار تفننی و تفریحی بین نوجوانان و جوانان و خانواده ها تبدیل شده در حالیکه آگاه سازی کامل در مورد مضرات قلیان ضروری است.
جندقی اظهار داشت: بر اساس مطالعات انجام شده در افراد ۱۳ تا ۱۵ سال کشور ، ۱۰.۲ درصد آنها مصرف کننده مواد دخانی بودند که ۵۷.۷ درصد این گروه سنی قلیان مصرف می کردند و ۱.۹ درصد نیز مصرف کننده مواد دخانی بدون دود بودند.
رییس مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت، تصریح کرد: بر اساس مطالعات ۱۴۰۰، ۱۴.۱ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال کشور نیز دخانیات مصرف می کنند و مصرف قلیان افزایش یافته است.
تولید سیگارهای کم ضرر یا لایت بیشتر خطرناک بوده و تخریب کننده محیط زیست است
وی ادامه داد: بحث دخانیات از موضوعات طول و دراز تاریخ بوده و سود سرشاری شرکت های تولیدکننده به جیب می زنند در حالیکه سلامت بشر به خطر می افتد.
جندقی در ادامه با اشاره به اینکه تولید سیگارهای کم ضرر یا لایت بیشتر خطرناک بوده و تخریب کننده محیط زیست هم است، تاکید کرد: مصرف دخانیات در نقش اول فیلم ها و سریال ها نیز نشان داده می شود و از لحاظ فرهنگی سلامت جامعه را به خطر می اندازد.
وی اظهار داشت: بر اساس مطالعات انجام شده در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال، ۲۴.۲ درصد نوجوانان در معرض مواجهه با دود دخانیات در منازل خود و ۳۸.۴ درصد نوجوانان نیز در معرض مواجهه با دود دخانیات در اماکن عمومی مسقف بودند.
وی ادامه داد: ۶۵ درصد مصرف کنندگان دخانیات سیگار مصرفی خود را از سوپرمارکت ، دست فروشان یا دکه های مطبوعاتی تهیه می کردند .
فاصله سنی بین دختران و پسران نوجوان برای مصرف دخانیات زیاد نیست
به گفته جندقی، فاصله سنی بین دختران و پسران نوجوان برای مصرف دخانیات زیاد نیست و باید دستگاههایی که مسوول فرهنگی هستند در این زمینه وارد شوند.
رییس مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت، تصریح کرد: لازم است حمایتهای پیشگیرانه در زمینه قوانین بازدارنده ایجاد شود و فروش مواد دخانی به زیر ۱۸ سال درنزدیکی اماکن آموزشی ممنوع باشد و سوپرمارکتها پس از گرفتن مجوز فروش بتوانند سیگار عرضه کنند.
جندقی تاکید کرد: افرادی که توتون و تنباکو کشت می کنند در معرض ابتلا به بیماریها قرار می گیرند و برای سلامت ضرر است.
وی افزود:باید وزارتخانه های صمت، بهداشت و سیستم قضایی و نیروی انتظامی و تعزیرات حکومتی وظایف قانونی خود را درباره کنترل دخانیات انجام دهند.
ارائه خدمات مشاوره و ترک دخانیات در مراکز جامع سلامت در سطح کشور
در ادامه بهزاد ولی زاده، رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، گفت: در گذشته ۱۵۳ کلینیک ترک دخانیات در سطح کشور داشتیم و در سال ۹۶ از زمانی که برنامه ترک دخانیات را در برنامه های شبکه بهداشت و درمان کشور ادغام کردیم، این خدمات به خدمات مراکز جامع سلامت واگذار شد و اکنون هر مراجعه کننده ای که به این مراکز که حدودا ۵ هزار مرکز در سطح کشور است، مراجعه می کند، خدمات مشاوره و ترک دخانیات را دریافت می کند.
وی گفت: در این مراکز میزان وابستگی افراد به دخانیات توسط کارشناس سلامت روان بررسی می شود تا خدمات درمانی مناسب به آنها ارائه شود.
ولی زاده با تاکید بر اینکه خدمات مشاوره و ترک دخانیات رایگان است، بیان کرد: در مورد افرادی که وابستگی بالایی دارند و به پزشک ارجاع داده می شوند، دارو رایگان نیست؛ زیرا وزارت بهداشت منبع مالی مناسبی برای این موضوع را ندارد.
وی تاکید کرد: از طرفی سامانه ۴۰۳۰ نیز خدمات ترک دخانیات را ارائه می دهد. البته تنها به بخش دولتی اکتفا نکرده و وزارت بهداشت خدمات ترک در بخش خصوصی را هم تسهیل کرده است تا پزشکان با گذراندن دوره ترک دخانیات بتوانند خدمات را در مطب خود نیز ارائه دهند.
خبرنگار: وجیهه مرادی