سردار جلالی: فاقد راهبرد منسجم آفندی و پدافندی در عرصه رسانه هستیم
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید بر لزوم تقویت نظام حکمرانی رسانه‌ای کشور، گفت: فاقد یک راهبرد منسجم آفندی و پدافندی در عرصه رسانه هستیم.
به گزارش عصرپرس از پایگاه اطلاع رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور، سردار غلامرضا جلالی روز دوشنبه در همایش ملی پدافند غیرعامل و رسانه پایدار با حضور محمدمهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام محمد قمی؛ رییس سازمان تبلیغات اسلامی، سیدمحمدرضا میرتاج الدینی نایب رییس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس و جمعی از مدیران رسانه‌ای و فعالان عرصه روابط عمومی دستگاه‌ها و زیرساخت‌ها، ضمن ادای احترام به روح ملکوتی حضرت امام (ره)، شهدای دفاع مقدس، شهدای مدافع وطن و حرم و شهدای فرهنگ و رسانه کشور، گفت: در موضوع پدافند غیرعامل با چهار مفهوم تهدیدات، آسیب پذیری‌ها، مخاطرات و اقدامات پدافند غیرعامل در برابر این عناصر مواجه هستیم. رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور ادامه داد: رسانه در سالهای اخیر شاهد تحولات بسیار زیادی از جنس فناوری شده و عرصه‌های زیادی را گشوده و تولید کرده است. این شکوفایی رسانه در قابلیت‌های مختلف اثرات زیادی در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه امنیت، دفاع و جنگ برجای گذاشته است. به شکلی که چارچوب‌های اساسی جنگ‌ها را تغییر داده است. رویکردهایی که دشمن در گذشته با تعریف مردم به عنوان هدف در جنگ‌ها دنبال می‌کردند به جنگ‌های مردم محور تغییر کرده و ابزار دشمن رسانه و افکار عمومی است.
سردار جلالی افزود: در جنگ‌های گذشته به ویژه بعد از جنگ جهانی دوم، میزان کشتار مردم قابلیتی بود که کشوری علیه کشور متقابل به کار می‌گرفت و او را مجبور به تسلیم می‌کرد. مثل اقدام ناجوانمردانه آمریکایی‌ها در حمله و بمباران هسته ای به دو شهر ژاپن که هزاران نفر ظرف چند دقیقه کشته شدند و بعد آمریکا تهدید کرد اگر ژاپن تسلیم نشود این روند ادامه خواهد یافت. وقتی رسانه شکل گرفت و رشد و توسعه پیدا کرد تعریف مرزهای جغرافیایی از نظر نظامی و دفاعی تغییر کرد. رسانه از مرزها به راحتی عبور کرد و موضوعی به نام افکار عمومی مساله ای جدی شد.
وی تاکید کرد: ابزارها و زیرساخت‌هایی که می توانند افکار عمومی را شکل بدهند و نظام محاسباتی مردم، مسوولان و کشورها را شکل بدهند متاثر از ابزار رسانه شکل گرفت. بنابراین شاهد این بودیم که اهداف دستگاه‌های تبلیغاتی رسانه ای موجب اثرگذاری بر نظام محاسباتی مردم، مسوولان و ملت‌ها شد تا در برابر طرح‌ها و پروژه‌های مختلف اثر دلخواه خود را دنبال کنند. این تحول رسانه در همه حوزه ها شکل گرفت و ابعاد جدیدی پیدا کرد.
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: امروز شاهد این هستیم که وقتی از مقوله ای به نام جنگ سایبری و ترکیبی صحبت می کنیم با ۴ عنصر اساسی مواجهیم. فناوری سایبری از جنس ویروس و حمله و ضد حمله، دیگری عنصر کارکرد یا عدم کارکرد آن زیرساخت مثلا در سامانه سوخت نظام سوخت رسانی کار کند یا کار نکند. دو عنصر دیگر مردم و رسانه هستند. رسانه چگونه از این حادثه به نفع اهداف خودش بهره برداری داشته باشد و بعد مردم را به سوی ناراحتی، نگرانی، اعتراض و اغتشاش و درگیری و آشوب هدایت کند. نهایتا رسانه مهاجم و تهدیدزا دنبال این است که مردم یک کشور را علیه منافع ملی و حاکمیت ملی کشور خود سازماندهی کند. بنابراین نقش بسیار مهمی دارد.
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور افزود: ابعاد دفاعی و امنیتی این موضوع و آن چیزی که آمریکایی‌ها نامش را جنگ رسانه ای یا مسلح سازی ابزارهای رسانه ای گذاشته اند یا تعریف آن به عنوان سلاح و ابزار و بعد تعریف کردن استراتژی های تهاجمی و تدافعی برای این کار، کاملا جدی و اساسی است.
وی با بیان اینکه همه اینها به ما هشدار می‌دهد که باید در نگاه به حوزه رسانه بازنگری داشته باشیم، متذکر شد: وقتی مقام معظم رهبری می فرماید «باید در ساختار رسانه‌ای کشور بازمهندسی شکل بگیرد»، یعنی نباید ساده اندیش باشیم. به عبارتی رسانه غیر از ابعاد مختلفی که دارد اکنون ابعاد امنیتی و دفاعی نیز به خود گرفته است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
سردار جلالی در ادامه به تبیین عناصر اساسی رسانه از منظر پدافند غیرعامل پرداخت و توضیح داد: اولی زیرساختهای فناوری رسانه است. در طول زمان از رسانه‌های مکتوب به فضای مجازی آمد. امروز ترکیبی از رسانه سنتی و مدرن را داریم که در کشورهای مختلف درصدشان متفاوت است. همه کشورها تلاش می کنند رسانه را مدیریت و کنترل کنند تا ابزاری برای برقراری ارتباط بین حاکمیت و مردم باشد. یعنی هم مسائل و مشکلات مردم را منتقل کند. هم رویکردهای حاکمیت را به مردم منتقل کند. بنابراین این حوزه منشا تحولات بسیار زیای دارد. فضای سایبری نیز خود ابعاد زیادی دارد؛ از اقتصادی، معیشت، امنیت، شغل و ... گرفته تا کارکردهای سلاح گونه و تهدید زا.
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور خاطرنشان کرد: در بحث زیرساخت رسانه، بسیاری مبحث زیرساخت و رابطه محتوا و پلتفرم را دنبال کرده و معتقد به اولویت محتوا بر پلتفرم هستند. اما حوادث اخیر به ما نشان داد حاکمیت پلتفرم بر محتوا مهم و جدی است. ابزارهای فضای مجازی قادر هستند محتواهای خلاف نظرخودشان را حذف و کنترل کنند. حذف برخی اپلیکیشن‌ها از روی سیستم عامل اندروید و حذف محتوای دینی و ضد صهیونیستی در اینستاگرام نشان می‌دهد تا چه اندازه، پلتفرم حاکمیت خود را بر محتوا حفظ کرده است. هرچند این رابطه یکطرفه نیست و ما هم محتوا وهم پلتفرم و هم زیرساخت را می‌خواهیم.
وی ادامه داد: همین امر سبب شده است که بسیاری از کشورهای جهان به سراغ ملی‌سازی فضای رسانه‌ای و تعریف قلمرو سایبری حرکت کنند. تعریف یک قلمرو سایبری در این حوزه جزو اهداف بسیاری از کشورها از جمله اروپایی‌ها، چین، روسیه و ... است. چون شاهدند فضای سایبری، حاکمیت ملی کشورها را تحت تاثیر قرار داده است.
سردار جلالی با بیان اینکه الگوی دیگر مدل حکمرانی رسانه ای کشور است، تصریح کرد: ما در دولت دوازدهم که می‌توانیم از آن به عنوان دولت عبرت از آن یاد کنیم. شاهد ولنگاری شدیدی در فضای مجازی بودیم. این ولنگاری در واقع سبب تضعیف نظام حکمرانی رسانه‌ای کشور شد. به‌طوریکه در برخی موارد امکان هدایت افکار عمومی را برای رسانه های معاند فراهم کرد. این نفی استقلال ملی است که رسانه‌های بیگانه بتوانند از زیرساختهای کشور ما علیه خودمان استفاده کنند و ما هیچ دخالت و اقدامی در این زمینه نداشته باشیم و اجازه بدهیم مردم ما را به بازی بگیرند.
وی با بیان اینکه این همان ولنگاری فضای رسانه ای و مجازی است که رهبر معظم انقلاب چندین بار نسبت به آن تذکر دادند، تصریح کرد: نکته بعدی این است که ما اجازه دادیم افکار عمومی ما، تحت تاثیر پلتفرم خارجی، خارج از نظام حکمرانی ما شکل بگیرد. یعنی هر نوع پلتفرم خارجی بدون رعایت الزامات و منافع ملی ما، از فضای سایبری کشور ما استفاده کند و پهنای باند هم به عنوان تشویقی دریافت کند. اینکه رسانه‌های خارجی بتواند ذهن و فکر و باور مردم ما را به نفع خود شکل بدهند و آنها را علیه منافع ملی ما تهییج کنند بسیار تهدید آمیز و مهم است. این همان مقوله ای است که تحت عنوان استفاده از شبکه‌های اجتماعی به عنوان سلاح از آن نام برده می‌شود.
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور تصریح کرد: ما در این مسیر حتما نیازمند بازنگری در شرایط هستیم و ادامه این مسیر یک خطای راهبردی و استراتژیک است. که امیدواریم در دولت سیزدهم این روند اصلاح شود. واقعیت این است که ما فاقد یک راهبرد منسجم آفندی و پدافندی در عرصه رسانه هستیم. اثربخشی راهبرد نیز زمانی حاصل می شود که بر چالش های اصلی این حوزه تمرکز داشته باشیم و اولویت های اصلی را بشناسیم. در این راه باید از افکار عمومی‌مان صیانت و دفاع کنیم. در پخش پاسخ و اقدام هم ما متکی به ارزشهای انقلابی هستیم. هر کجا که ما این تفکرات و ارزشها را که از اسلام ناب محمدی سرچشمه می گیرد از طریق رسانه نشر دهیم، یک اقدام آفندی دقیق انجام داده ایم.
سردار جلالی متذکر شد: نکته ای که در این میان باید به آن توجه کرد این است که اگر دشمنان ما از افکار عمومی، رسانه و فضای مجازی به عنوان سلاح علیه ما استفاده می‌کنند و سناریوهای جنگ ترکیبی را با استفاده از سایبر، شبکه اجتماعی، امنیت و اقتصاد را علیه ما بکار گیرند. ما هم باید رویکرد دفاعی داشته باشیم.
وی با تجلیل از اقدام رسانه‌ای سازمان صدا و سیما در جریان حمله سایبری به سامانه سوخت اظهار کرد: رسانه ملی با تصمیم‌گیری و اقدام به‌موقع در اطلاع‌رسانی شفاف، برنامه‌ریزی‌های رسانه‌ای دشمنان برای اخلال در خدمت رسانی به مردم و ایجاد بی نظمی و نارضایتی را ناکام گذاشت. این نشان از اهمیت رسانه به عنوان یک سلاح دارد. بنابراین این موضوع نیز اهمیت و لزوم یک الگوی پدافند رسانه‌ای را بیش از پیش نمایان می‌کند.
به گفته رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور، تفکیک مساله دفاع در حوزه رسانه، موضوع مهمی است که نیازمند قانونگذاری است. شاهدیم که هر زمان اقدامی برای قانونمداری فضای سایبری و مجازی کشور انجام می شود، با تهاجم رسانه‌ای از سوی معاندین روبه‌رو می شویم. حتی اگر بخواهیم از اروپا نیز الگو بگیریم، در کشورهای اروپایی نیز صرفا با قانونگذاری جدی فضای مجازی را کنترل می‌کنند.
سردار جلالی افزود: وقتی ابزار رسانه متحول می‌شود متناسب با این تحول، نیازمند قانون، ضوابط، مقررات و مسئول است. باید به این نکته توجه کنیم که در رهاشدگی فضای مجازی بیشترین ضرر متوجه مردم خواهد بود.
