تداوم خشكسالي تا سال ۲۰۶۰

به گزارش خبرنگار سرویس اقتصادی عصرپرس،سحر تاج بخش‌مسلمان معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواشناسی کشور در نشست خبری در حاشیه چهارمین نمایشگاه بین‌المللی حمل‌و‌نقل، لجستیک و صنایع وابسته با بیان اینکه هوانوردی از نخستین حوزه‌هایی بود که سازمان هواشناسی از سال ۱۳۳۷ به آن خدمات‌رسانی کرد، گفت: این حوزه یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌هایی است که خدمات هواشناسی به آن ارائه می‌‌شود. البته خدمات هواشناسی تنها به هوانوردی محدود نمی‌شود و تمام حوزه‌های حمل‌و‌نقل نظیر دریایی، هوایی، ریلی و جاده‌ای را در بر می‌گیرد.

رئیس سازمان هواشناسی گفت: امروز در شرایطی هستیم که سرویس‌های هواشناسی را به تمام بخش‌های مختلف ارائه می‌کنیم هواشناسی هوانوردی از سخت‌ترین بخش ما است و به‌صورت مشخص در تمام فرودگاه‌های کشور برای عملیات پرواز در زمان نشست و برخاست هواپیماها خدمات ویژه داریم.

وی در ادامه مهمترین مسئله حوزه هواشناسی را تحریم‌ها دانست و گفت: با وجود تحریم ها ما تلاش می‌کنیم با استفاده از دانش فنی داخلی و تکیه بر ظرفیت‌های موجود در کشور نیازمان را برطرف کنیم.

 معاون وزیر راه و شهرسازی، در ادامه با اشاره به مصوبه قانون مدیریت بحران، ادامه داد: این قانون سه تکلیف اصلی را برای سازمان هواشناسی تعهد کرده که رییس سازمان مدریت بحران نیز در یک نامه رسمی، تولید اطلاعیه‌ها و اخطاریه‌های مرتبط با مخاطرات جوی را از مسوولیت‌های سازمان هواشناسی عنوان و اعلام کرد که تنها مسوول ملی در این حوزه سازمان هواشناسی کشور است.

سازمان‌های خصوصی و غیرخصوصی به کارهایی می‌پردازند که در حیطه وظایف آن‌ها نیست

وی درادامه با تاکید براینکه پایش، تولید داده، دیدبانی و صدور پیش‌بینی‌های هواشناسی تنها از وظایف سازمان هواشناسی کشور است، گفت: اینکه سازمان‌های خصوصی و غیرخصوصی به کارهایی می‌پردازند که در حیطه وظایف و مسوولیت‌های آن‌ها نیست، دو علت دارد؛ نخست این‌که سرویسی که ما به آن‌ها می‌دهیم را مناسب نمی‌دانند و خود اقدام به تولید داده مرتبط با نیاز خود می‌کند که راهی غلط و اقدامی موازی با سازمان هواشناسی است و دوم اینکه در قبال این تولید داده، مسوولیتی برای پاسخگویی ندارند و کار اضافه‌ای انجام می‌دهند.

تاج بخش‌ ادامه داد: ما اکنون در سه حوزه اصلی حمل‌و‌نقل، آب و کشاورزی به کاربران سرویس‌دهی می‌کنیم و در این میان ارتباط خوبی با حوزه آب برقرار کرده و متولیان این حوزه نیازهای خود را به سازمان هواشناسی اعلام کرده‌اند و ما نیز بر اساس نیازهای آن‌ها، اطلاعات، داده و محصولاتی را که می‌خواهند در اختیارشان قرار دهیم.

صحت پیش‌بینی‌های بلندمدت هواشناسی در مجهزترین مراکز دنیا 75 درصد است

وی در ادامه با اشاره به اینکه پیش‌بینی‌های هواشناسی، از اصل عدم قطعیت پیروی می‌کند، تصریح کرد: ما نمی‌توانیم مدیریت منابع آب کشور را به یک کاغذ هواشناسی تقلیل دهیم و بگوییم چون پیش‌بینی هواشناسی غلط بود، نتوانستیم آب را کنترل کنیم. اساسا ما برای مدیریت در حوزه‌های کلان کشور باید سناریوهای مختلفی داشته باشیم؛ پیش‌بینی‌های بلندمدت هواشناسی که در بهترین و مجهزترین مراکز دنیا انجام می‌شود تا ۷۵ درصد صحت دارد.

وی افزود: بهترین منطقه برای پیش‌بینی‌های بلندمدت هواشناسی در دنیا، هندوستان است که توپوگرافی پیچیده‌ای ندارد اما در منطقه‌ای مانند کشور ما که در ار‌ض‌های میانی قرار دارند و از عوارض مختلف طبیعی نظیر کوهستان، دشت، بیابان، دریا و ... برخوردار و توپوگرافی پیچیده است، دقت پیش‌بینی کاهش می‌یابد. بنابراین کاری که ما باید انجام دهیم این است که عدم قطعیت را به صفر نزدیک کنیم و در حال حرکت در این مسیر هستیم.

تاج بخش ادامه داد: با کمک‌ها و راهکارهایی که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در این حوزه به ما ارائه کرد، مدت زمان پیش‌بینی‌ها از سه به پنج روز افزایش یافته و ادبیات اطلاعات و داده‌های هواشناسی را مطابق با نیاز کاربران تغییر دادیم.

رییس سازمان هواشناسی کشور گفت: در حوزه سیلاب، داده‌های سازمان هواشناسی به تنهایی کافی نیست و داده‌های وزارت نیرو نیز لازم است تا بتوانیم هشدار سیلاب را به‌موقع صادر کنیم؛ بنابراین پیش‌بینی‌ مخاطرات و تولید اطلاعات یا اخطاریه‌های سازمان هواشناسی کشور بر اساس استاندارهای بین‌المللی انجام می‌شود و چیزی خارج از این قوانین نیست.

وی افزود: برخی فکر می‌کنند اطلاعاتی که هواشناسی الزاما باید مطابق با واقعیت باشد؛ در حالی که در بهترین سایت‌های هواشناسی دنیا نیز بر عدم قطعیت تاکید می‌شود ولی ما این اصل مهم را در سطح ملی نمی‌پذیریم و انتظار داریم که هرآنچه که سازمان هواشناسی می‌گوید عینا اتفاق افتد.

تامین منابع در راستای توسعه ملي سامانه پيش‌بيني نقطه‌اي سيلاب

معاون وزیر راه و شهرسازی در خصوص تامین تجهیزات این سازمان نیز عنوان کرد: توسعه نیاز تمام سازمان‌ها است و ما با اطلاعات و تجهیزاتی که داریم و در حد امکانات موجود قادر به ارائه پیش‌بینی هستیم؛ در حالی که برای مثال سیلاب نیازمند تجهیزات نقطه‌ای است.

وی در ادامه با بیان اینکه در حوزه کارون نسل چهارم سامانه هشدار سریع را نصب کرده‌ایم، گفت: از خدمات این سامانه در سیلاب‌های اخیر استفاده کردیم و همچنین این سامانه در محدود‌ه قم‌رود و گرگان‌رود نیز نصب شده است اما منابع سازمان هواشناسی کشور جوابگوی کل کشور نیست که باید در این خصوص حمایت صورت گیرد.

تاج بخش افزود: اگر بخواهیم یک سامانه هشدار سیل در سطح ملی داشته باشیم باید منابع لازم را تامین کنیم؛ سازمان هواشناسی کشور در این خصوص پیشنهادهای خود را ارائه کرده است و امیدواریم با حمایت دولت، منابع لازم تامین شود و سامانه‌های نقطه‌ای پیش‌بینی سیلاب نظیر آنچه که در حوزه کارون بزرگ داریم را به کل کشور تعمیم دهیم.

وی گفت: پدیده‌های مانند سیلاب جزو پدیده‌های حدی محسوب می‌شوند؛ پیش‌بینی این دسته از پدیده‌ها در دنیا حداکثر ۱۵ روز قبل از وقوع انجام می‌شود بنابراین اینکه بگویید در مدل اقلیمی که سازمان هواشناسی دو ماه پیش صادر کرد، سیل پیش‌بینی نشده، طبیعی است و پدیده‌های حدی در مدل‌های پیش‌بینی بلندمدت دیده نمی‌شوند.

وی گفت: پیش‌بینی‌های هواشناسی در دو سطح انجام می شود؛ یکی در سطح کشوری است که ستاد سازمان هواشناسی آن را اعلام می کند و یکی نیز به صورت استانی است که توسط اداره‌های کل هواشناسی استان‌ها انجام می‌شود و این پیش‌بینی‌های استانی قطعا دقیق‌تر از پیش‌بینی ستاد است.

تداوم خشكسالي تا سال ۲۰۶۰

تاج بخش با اشاره به اینکه پایش اقلیم در سطح بین‌المللی توسط هیات بین‌الدول تغییر اقلیم IPCC انجام و گزارش‌های آن هر چهار سال یک‌بار انجام می‌شود، گفت: آخرین گزارش این هیات فوریه ۲۰۲۰ آماده خواهد شد و اطلاعات کنونی ما از پایش اقلیم مربوط به سال ۲۰۱۶ است.

وی افزود: مرجع ملی تغییر اقلیم در کشور و نماینده IPCC در کشور نیز سازمان هواشناسی است و در سال ۱۳۹۶ آخرین گزارش تغییرات اقلیم این سازمان به وزارت راه و شهرسازی ارسال شده است. تغییر اقلیم استاندارد بر پایه سناریوهای مختلف و بر اساس تولید گاز دی اکسید کربن توسط کشورها به سه دسته خوش بینانه، بدبینانه و خیلی بدبینانه دسته‌بندی و این سناریوها توسط IPCC انجام می‌شود.

رئیس سازمان هواشناسی کشور ادامه داد: در حالت خوش‌بینانه اگر کشورها به تعهدات خود در پیمان پاریس پایبند باشند و مقدا گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهند، کشور ما در این حالت خوشبینانه تا سال ۲۰۶۰ در حالت خشکسالی باقی می‌ماند و اگر مقدار این گازها افزایش یابد، شدت خشکسالی‌ها زیادتر می‌شود. بنابراین اینکه به صورت موردی در یک یا دو سال افزایش بارندگی را در کشور تجربه کنیم به معنای ورود به یک دوره ترسالی نیست و باید به خاطر داشته باشیم که ما در کشور ۱۱ سال متوالی خشکسالی را تجربه کرده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه بارش فقط یکی از پارامترهای تغییر اقلیم است، عنوان کرد: آنچه که در این میان بسیار مهم است از بین رفتن منابع آبی زیرزمینی ما است؛ ما یک خشکسالی هیدرولوژی تعریف می‌کنیم که آن تامین آب‌های زیرزمینی است و اگر بارش‌های امسال را در حد نرمال برآورد کنیم﴿که هنوز اینگونه نیست﴾ به منابع آبی زیرزمینی باید نگاه کنیم که در این بخش به اندازه یک دهه عقب هستیم و فارغ از برداشت‌های بی‌رویه از این منابع، بارش‌های انجام‌شده هنوز کاهش ذخایر آب زیرزمینی کشور را جبران نکرده است. پس همچنان در خشکسالی هستیم و بر اساس سناریوهای بین‌المللی این روند همچنان ادامه خواهد داشت.

آلودگی هوا ارتباطی با تغییر اقلیم ندارد

معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه گفت: آلودگی هوا چندان ارتباطی با تغییر اقلیم ندارد. مساله آلودگی و کیفیت هوا منوط به تولید گازهایی است که در اتمسفر ایجاد می‌شود. این گازها ممکن است بر اساس فعالیت‌های انسانی تولید شوندوشرایط هواشناسی این گازها را تثبیت، تقویت یا تضعیف می‌کند.

 وی ادامه داد: در فصل زمستان شرایط برای پایداری هوا مساعد می‌شود و هر چه که در نزدیکی سطح زمین قرار داشته باشد تثبیت می‌کند و به دلیل سرمای سطح زمین اجازه نمی‌دهد جا‌به‌جایی هوا به راستای قائم انجام شود. بنابراین هر چه که نزدیک سطح زمین است باقی می‌ماند و اینکه در فصل زمستان بیشتر با آلودگی هوا مواجه می‌شویم به علت این است که شرایط پایداری هوا حاکم می‌شود و حتی اگر بارش هم داشته باشیم پس از آن مجددا پایداری هوا را شاهد خواهیم بود و علت آن نیز سرمای هوا در نزدیک سطح زمین است .

وی در خصوص بوی بدی که در روزهای گذشته بخش‌هایی از شهر تهران را در بر گرفته بود نیز افزود: این مساله نیز عمدتا وظیفه سازمان محیط زیست است. البته از ما خواسته شده است که برای تعیین جهت باد، پیش‌بینی وزش باد و اینکه این وزش در کدام مسیر حرکت می‌کند به این سازمان کمک کنیم که این کار را انجام خواهیم داد.

رییس سازمان هواشناسی در بخش دیگری از این نشست به پیش‌بینی هوای کشور در روزهای آینده نیز پرداخت و گفت: سیستم بارشی فراگیری کشور را در بر خواهد گرفت و تقریبا به‌جز حاشیه شمال‌غرب و بخش‌هایی از جنوب سیستان و بلوچستان تمام کشور را پوشش می‌دهد؛ اما بارش‌های قابل‌ملاحظه در بخش‌های جنوبی خواهد بود. برای جنوب خوزستان، استان بوشهر، فارس، جنوب کهگیلویه و بویراحمد نیز احتمال وقوع سیلاب را پیش‌بینی کرده‌ایم.

وی افزود: هسته مرکزی این سامانه بر روی استان‌های فارس و بوشهر قرار دارد و مدارس بوشهر به دلیل این بارش‌ها تعطیل شده است؛ اما این سیستم فراگیر است و نیمه شمالی و تهران را نیز پوشش می‌دهد. از نظر آلودگی شاید به‌مدت ۱۲ تا ۱۵ ساعت کاهش شدت آلاینده‌های جوی را داشته باشیم اما از طریق تردد روزانه خودروهای پرشمار در تهران و تولید و تزریق آلاینده‌ها به هوا مجددا وضع به حالت قبل باز مي‌گردد.

خبرنگار: پروین مرادی