کلانتری: اولویت بندی در مصرف آب الزامی است

به گزارش عصرپرس به نقل از محیط زیست، عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ،افزود: وضعیت منابع آبی کشور مناسب نیست و سازمان حفاظت محیط زیست برای کاهش مصرف آب در کشور اقدامات بسیاری انجام داده است هر چند نتیجه بخش بودن آنها نیازمند همکاری و همیاری نهادهای مختلف و مردم است.

وی اظهار داشت: در کشور ما بیش از ظرفیت از آب استفاده می شود، بر اساس استانداردهای جهانی مصرف ۲۰ درصد از آبهای تجدید پذیر هر کشور مجاز است حتی تا ۴۰ درصد هم مانعی ندارد اما بالاتر از آن یعنی وارد شدن به محدوده خطر؛ در حالیکه در کشور ما از ۱۱۰ درصد آبهای تجدیدپذیر خود استفاده می کنیم که این روند منابع آبی را با بحران مواجه کرده است.

معاون رئیس جمهوری تاکید کرد: مساله مهم صرفه جویی و درست مصرف کردن است، باید کاری کنیم که از بهره برداری ۸۰۰ میلیارد متر مکعبی از آبهای تجدیدپذیر به ۴۰ میلیارد متر مکعب برسیم.

 وی افزود: مساله مهم دیگر در این روند اولویت بندی در مصرف آب است که به آن توجه نمی شود، به عنوان مثال در ۵ سال گذشته ۸۵۰ میلیون دلار در زابل سرمایه گذاری صورت گرفت تا ۴۶ هزار هکتار زمین به لوله آبرسانی تجهیز شود، در واقع سرانه هر کشاورز حدود ۲۰۰ میلیون تومان می شود، این سرمایه گذاری با وجود آب محدودی که حتی می توان گفت وجود ندارد، صورت گرفت.

وی ادامه داد: امسال در این قسمت از کشور ورودی آب به بخش ایرانی کمتر از ۷ میلیون متر مکعب بوده به طوری که در ۲۰ سال گذشته ۱.۷ میلیارد متر مکعب ورودی آب بوده است. دریاچه هامون در این منطقه واقع شده و آب آن از رودخانه هیرمند از کشور افغانستان سرچشمه می گیرد که ورودی آن بسیار کاهش یافته است.

کلانتری اظهار داشت: بنابراین ۸۵۰ میلیون دلار برای انتقال لوله و توزیع آبی که وجود ندارد، هزینه کردیم در حالی که امروز مردم زابل گرفتار گرد و خاک هستند، این یعنی اینکه اولویت‌بندی در مصرف آب صورت نگرفته است.

وی گفت: با توجه به وضعیت منابع آبی باید اولویت ها را رعایت کنیم و چون آب کم است باید بدانیم که اول کجا خرج کنیم، ابتدا گرد و خاک را تثبیت کنیم و اگر باقی ماند کشاورزی کنیم، اگر برای تثبیت گرد و خاک هزینه نکنیم و صبر کنیم تا توفان خاک دو متر خانه ها را بپوشاند بعد از آن به فکر کشاورزی باشیم، قطعا کار نادرستی است.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: قطعا اگر اولویت ها در سراسر کشور رعایت شود بخش عمده ای از مشکلات فعلی حل می شود.

 ۸۰ درصد دشت ها و تالاب ها خشک شده اند

وی گفت: به علت کم آبی ۸۰ درصد دشت ها و چاه های آب زیرزمینی و رودخانه ها و بخش زیادی از تالاب ها خشک شده اند که برای گذر از این شرایط باید مصرف آب را در کشور تا ۴۰ درصد کاهش دهیم.

کلانتری تاکید کرد: برنامه ما این است که کشور را وادار کنیم در استحصال آب استانداردهای جهانی را رعایت کند، به عبارت دیگر وقتی به جای ۴۰ درصد برداشت از منابع تجدیدپذیر ۱۱۰ درصد برداشت می کنیم یعنی در حال ویران کردن کشور هستیم بنابراین استحصال باید کم شود.

 بازبینی بخش محیط زیستی برنامه ششم توسعه

وی به قانون برنامه ششم در زمینه کشاورزی و استحصال آب اشاره کرد و گفت: موضوعی که در برنامه ششم توسعه دیده شده، حتی اگر بخواهد سالانه با سه تا چهار درصد بهبود بهره وری پیش رود، حداقل ۳۰ میلیارد متر مکعب آب اضافه نیاز دارد و این آب اصلا در کشور وجود ندارد بنابراین نیازمند بازبینی است.

 کلانتری درباره چشم انداز محیط زیست کشور گفت: محیط زیست کشور نسبی است؛ نمی‌توان مشکلات محیط زیست را به طور کامل حل کرد حتی ممکن است بدتر شود و یا کمی بهبود پیدا کند. خوشبختانه چارچوب دیدگاه کلان رئیس جمهوری نسبت به محیط زیست خوب است اگر بتوانیم این دیدگاه را هدایت و از آن استفاده کنیم بسیاری از مشکلات حل می شود.

وی افزود: دیدگاه عموم جامعه هم نسبت به محیط زیست خوب است اما وقتی اولویت های کوتاه مدت پیش می آید دیگر اولویت های بلند مدت فراموش می شود و این خوب نیست، مثلا اگر امروز ۴ کیلو گندم کم بیاوریم می گوییم پس این مقدار آب را بیشتر می دهم تا گندم بیشتری تولید کنم اما به این فکر نیستیم که آن میزان آب را برای مثلا برای مهار ۵ هکتار گرد و خاک استفاده کنیم.

معاون رئیس جمهوری اظهار داشت: اولویت ها با هم فرق دارند، چون تفکر ما نسبت به تفکر کلان کشور در راستای توسعه پایدار خیلی پررنگ نیست و حتی گزینشی است از این رو اولویت ها درست دسته بندی نمی شوند؛ مثلا بعد از ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی هنوز آمایش سرزمینی نداریم، اگر داشتیم خیلی از کارهایی که امروز انجام شد ممکن بود صورت نگیرد، هم پول های کلانی خرج شد و هم مشکل ایجاد شد.

 استقرار صنایع آب بر در درون سرزمین ممنوع

کلانتری درباره ارزیابی بیش از ۲۰۰ طرح در مدت ۶ ماه در سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در این ارزیابی ۹ طرح رد و ۸۰ طرح مشروط شدند که باید اصلاح شوند.

وی با بیان اینکه در وهله اول طرح ها را به صورت استراتژیکی می بینم، افزود: مثلا استراتژی ما این است که در درون سرزمین آب نداریم آب در وهله اول برای مصرف شرب و بعد محیط زیست است بعد از آن برای کشاورزی و صنعت اختصاص می یابد .

کلانتری ادامه داد: ما می گوییم وقتی سه هزار کیلومتر ساحل داریم چرا باید صنایع آب بر در درون سرزمین بر پا شود؛ تمام دنیا بیش از ۸۰ درصد صنایع آنها در حاشیه سواحل است اما در کشور ما اینطور نیست، کمتر از دو درصد جمعیت ما در دو هزار کیلومتر خط ساحلی از آبادان تا گواتر قرار دارد ، یعنی یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در کشور ساکن سواحل هستند که اجازه توسعه صنایع هم در آنجا داده نمی شود.

وی تاکید کرد: از ابتدای امسال دیگر به صنایع آب بر مانند فولاد و پتروشیمی در درون سرزمین مجوز نمی دهیم و باید در کنار سواحل راه اندازی شوند، اینکه هر نماینده ای برای شهر خود در وسط کویر یک مجوز بگیرد که براثر آن مثلا ۵۰۰ هکتار کشاورزی تعطیل شود تا یک کارخانه ۵۰۰ هزار تنی فولاد راه اندازی شود ، کار درستی نیست.

کلانتری گفت: در سال ۱۳۴۳ یعنی ۱۴ تا ۱۵ سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی اعلام کردند که استقرار صنایع در ۱۲۰ کیلومتری شهر تهران و ۵۰ کیلومتری اصفهان ممنوع است، آن زمان این شهرها مشکلات محیط زیستی نداشتند بنابراین برای اینکه توسعه درون سرزمینی اتفاق نیفتد این حدود را تعیین کردند.

وی ادامه داد: ما به طور مرتب استثناء قائل شدیم و صنایع را به درون ۱۲۰ کیلومتری کشاندیم اما رئیس جمهوری مانع ادامه این روند شد یعنی از سال گذشته هیچ توسعه صنعتی جدیدی در این مسافت انجام نمی شود.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: این قانون برای توسعه درست و آمایشی بود نه مسایل زیست محیطی چون تهران و تبریز و یا اصفهان ۵۰ سال پیش مشکل محیط زیستی نداشتند.

وی گفت: گمان می کنید ترافیک امروز تهران به خاطر چیست، چون ۵۰ درصد تجارت کشور در تهران مستقر شده اینها مسائلی است که پشت سر خود تبعات زیست محیطی دارد.

 حفظ منابع ژنتیک

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ایران با دارا بودن اقلیم های مختلف از منابع ژنتیک حیوانی و گیاهی بسیار غنی برخوردار است که حفظ آنها و سیاست گذاری در این راستا دو وظیفه مهم سازمان حفاظت محیط زیست است، در واقع سازمان عهده دار تعیین استانداردهای زندگی مردم، رفع ‌آلودگی‌ ها و ناظر بر اجرای قوانین مربوط به حفظ منابع زیست محیطی است.

وی اظهار داشت: در تمام کشورهای دنیا برای حفظ محیط زیست و منابعی که در معرض تهدید نابودی هستند، اقدامات بسیاری صورت می‌گیرد که سازمان ملل برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از تشدید تغییر اقلیم، سالیانه حدود ۲۰۰ میلیارد یورو به کشورها کمک می کند.

 سرمایه گذاری یک هزار میلیاردی برای مهار گرد و خاک

کلانتری گفت: با وجود کم آبی و خشکسالی ۸۰ درصد دشت ها و تالاب های کشور خشک و به کانون گرد و خاک تبدیل شده اند؛ آنهایی هم که هستند شرایط خوبی ندارند که در سالجاری برای مهار گرد و خاک حدود یک میلیارد تومان تخصیص داده شد.