محوطه عقرب، مهم‌ترین استقرارگاه دوره شوش2

به‌ گزارش عصرپرس به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، محسن زینی‌وند، سرپرست برنامه گمانه‌زنی تپه عقرب دهلران استان ایلام، امروز شنبه 25 شهریور با اعلام این خبر، گفت: «این محوطه باستانی شامل دو برجستگی بزرگ و کوچک به‌فاصله کمتر از 10 متر از یکدیگر است.»

وی افزود: «پشته‌های دوگانه عقرب را نخستین بار جیمز نیلی باستان‌شناس آمریکایی در سال 1968 میلادی شناسایی و بررسی کرد.

زینی‌وند اضافه کرد: نیلی براساس یافته‌های گردآوری‌شده، تپه بزرگ‌تر را اروک قدیم و میانی، و تپه کوچک‌تر را دوره روستانشینی قدیم تا میانه تاریخ‌گذاری کرده است. او این محوطه را با نام "چاکالی" (DL-19) ثبت کرده که احتمالاً منظورش "شغالی" بوده است.

 این باستان‌شناس، با اشاره به بازدید کامیار عبدی از این محوطه بعد از وقفه‌ای طولانی در سال 1377، به‌نقل از او گفت: وضعیت محوطه عملاً دست‌نخورده باقی مانده اما تا حدودی فرسایش پیدا کرده و برخی از بقایای معماری در سطح محوطه آشکار شده است.

زینی‌وند در ادامه افزود: در سال 1384 این محوطه با نام‌های عقرب1 و 2 به عنوان دو محوطه جداگانه با شماره‌های ثبت 13496 و 13482 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شده‌اند.

وی با اشاره به اجرای برنامه تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این محوطه در راستای طرح انتقال آب و زهکشی منطقه در قالب فاز دوم طرح موسوم به گرمسیری، گفت: تپه عقرب در نقشه اولیه انتقال سامانه مورد نظر در حریم آن قرار می‌گرفت، اما با بررسی‌های به‌عمل‌آمده در فاز نخست و خطر نزدیکی مسیر حفر انتقال، پژوهشکده باستان‌شناسی و مدیر پروژه، مسئولان نهادهای مربوط را در جریان قرار دادند و درحال‌حاضر این سامانه با تغییر مسیر با فاصله بیشتری از این اثر عبور می‌کند.

وی افزود: تپه عقرب به‌عنوان یک محوطه کلیدی از دوره شوش2 در دشت دهلران و به‌لحاظ قرارگیری در فهرست آثار درمعرض‌خطر، برای تعیین حریم در فاز دوم موردتوجه قرار گرفت.

به‌گفته این باستان‌شناس، به‌دلیل قرارگیری تپه عقرب در حاشیه شهر و زمین‌هایی که کشاورزی بر روی آن‌ها انجام می‌شود و در راستای پیشگیری از صدمات بیشتر، برنامه گمانه‌زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم این تپه در دستورکار پژوهشکده باستان‌شناسی قرار گرفت.

کشف چند قطعه سفال شاخص از مرحله خزینه (روستانشینی قدیم)

زینی‌وند، با اشاره به انجام عملیات میدانی در این محوطه مهم در 14 روز، گفت: در این مدت تعداد 17 گمانه به‌فواصل معین ایجاد شد که به نتیجه قابل توجهی منجر شد.

وی افزود: در کاوش گمانه‌های ایجادشده، در بخش‌های شمال‌شرق و شمال‌غرب محوطه بیشترین گستره استقرار را شاهد هستیم.

وی با بیان اینکه در بررسی سطحی هر دو برجستگی قطعات سفالی اندکی از دوره روستانشینی قدیم و میانه به‌دست آمد، گفت: بااین‌حال در 17 گمانه مورداشاره تنها در گمانه شماره 16 و در عمق سه‌متری از سطح زمین‌های پیرامون محوطه، چند قطعه سفال شاخص از مرحله خزینه (روستانشینی قدیم) کشف شد.

این باستان‌شناس با ابراز خرسندی از اینکه قطعات سفالی مرحله خزینه در گمانه 16 در بافت برجا و همراه با معماری سنگ‌چین تقریباً منسجمی به‌دست آمده، گفت: به‌نظر می‌رسد استقرار قدیمی‌تر از دوره شوش2 (اروک) محدود بوده است.

زینی‌وند محوطه عقرب را هم‌جوار با تپه بسیار بااهمیت چغاسفید و رودخانه آبگرم و  مهم‌ترین استقرار دوره شوش2 (اروک) دشت دهلران اعلام کرد.

برنامه گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه عقرب با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و با تأمین اعتبار از محل اعتبارات طرح‌های عمرانی انجام شده است.