علیقنبری (اقتصاددان)
اوپك به آسانی میتواند افزایش تولید نفت ایران بعد از تحریمها را جذب كند. این مساله از شدت نگرانیها درباره تقسیم سهمیه این سازمان به دلیل عرضه بیش از نیاز نفت میكاهد و این درحالی است كه قیمت نفت در بازارهای جهانی به 53 دلار و به كمترین قیمت در چهار ماه گذشته رسیده است.
كشور ایران یكی از كشورهای عمده نفتخیز جهان است و به عنوان دومین كشور صادركننده نفت در اوپك دارای سابقه طولانی است. تا قبل از انقلاب حدود شش میلیون بشكه نفت تولید و بخش عمده آن را صادر میكردیم. این صادرات بیشتر به صورت خام فروشی بود و ارزش افزوده كمی داشت.
با توجه به شرایط جدید و فضای به وجود آمده در اثر تحریمها به مقدار قابل ملاحظهای صادرات نفت ایران كاهش یافته بود. ولی عمدتا همان میزان صادرات باقیمانده به صورت خام صورت میگرفت كه این محل اشكال از نظر منافع اقتصادی است و توجیهپذیر نبوده است. با توجه به برخوردار بودن كشور از نیروی تحصیلكرده و همچنین ظرفیت سرمایهگذاری در صنعت نفت، جذب سرمایهگذاری برای این صنعت از جمله اولویتهاست. در حال حاضر با همت دولت یازدهم و توافق 1+5 و فضای مثبتی كه در كشور حاكم شده است امید سرمایهگذاریهای بسیار قابلتوجهی را پیشبینی میكنیم.
با توجه به وضعیت نسبی نفت و گاز و پتروشیمی در ایران به نظر میرسد كه كشورهای عمده سرمایهگذار دنیا بهویژه كشورهای غربی متمایل به سرمایهگذاری همهجانبه به ویژه در صنایع نفت و گاز كشور هستند. امیدواریم كه در آینده نزدیك، ایران دوباره جایگاه عمده خود را در بین كشورهای اوپك به دست بیاورد و به عنوان دومین صادركننده نفتی دنیا مطرح باشد.
قطعا با عنایت به سودی كه از این زمینه متصور هستیم سرمایهگذاران دنیا عمدتا اولویت خود را در بخش اكتشاف و بهرهبرداری از مخازن نفت و گاز كشور و همچنین پلنتهای پتروشیمی میدانند. قطعا ما در آیندهای نزدیك صادرات عمدهای را در بخش نفت و گاز و انرژی خواهیم داشت.
به نظر میرسد كه دولت باید تلاش كند كه این عمده صادرات به صورت صادرات فرآورده باشد. چون قطعا سودآوری ما در شكل فرآوردههای نفتی است. صادرات به صورت فرآورده هم اشتغال، سودآوری و بهرهوری زیادی در كشور ایجاد میكند و هم اینكه نفت بهعنوان یك ثروت بین نفتی برای آینده بیشتر حفظ میشود.
به نظر میرسد یكی از اولویتهای اول دولت آقای روحانی در پساتحریم باید این باشد كه سرمایهگذاریهای عمده نفت، گاز و پتروشیمی را در شكل تولید و گسترش اكتشاف قرار دهد و به صورت فرآورده این كالای مهم و ارزشمند را صادر كند. باید تلاش شود بخش عمدهای از ایجاد اشتغال در كشور را به این صورت تامین كند و كارآیی را بالا ببرد و تكنولوژی را در كشور توسعه دهد و از این طریق میتواند فناوری نیروی انسانی را ارتقا دهد. من فكر میكنم آینده اقتصاد كشور باز هم نفت خواهد بود اما در دوره جدید به صورت فرآورده، تولید بهینه و گسترش و توسعه اكتشافات و ایجاد ارزش افزوده بالاتر. فكر میكنم كه دولت خیلی مایل نیست كه صادرات نفت را به صورت خام فروشی و به صورت سنتی كه در گذشته به عنوان نفت مطرح بود ادامه دهد و دنیا هم قطعا این استراتژی دولت را در فضای كنونی میپذیرد و بخش عمدهای از سرمایههای انرژی را در شكل تولید و صادرات فرآوردههای نفتی به عهده خواهد گرفت.
منبع: روزنامه آرمان 10 مرداد