تقویم تاریخ یکشنبه 1 اسفند

سرویس فرهنگی عصرپرس: رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 1 اسفند 1395 ) به شرح زیرمی باشد.

• امضاي عهدنامه تركمنچاي بين "فتحعلي شاه قاجار" و "پاسكويچ" روسي (1206ش)

در زمان فتحعلي شاه، دو دوره جنگ بين ايران و روسيه درگرفت كه هر دو جنگ باشكست ايران به پايان رسيد. پس از شكست دوم، اول اسفند 1206 ش (5 شعبان 1243 ق، 21 فوريه 1828 م) عهدنامه ‏اي بين ايران و روس در قريه تركمانچاي به امضا رسيد كه به مراتب از قرارداد گلستان شوم ‏تر بود. به موجب اين معاهده، ولايات ايروان و نخجوان به روسيه واگذار شد و مرزها معين گرديد. علاوه بر غرامتي كه ايران پرداخت كرد، حق كشتيراني در درياي خزر مجدداً براي روس‏ها تأييد شد. به علاوه، اتباع روسيه در ايران از حقوق كاپيتولاسيون و مصونيت قضايي برخوردار شدند.

• تأسيس مدرسه عالي تلويزيون و سينما(1348ش)

در پی تاسیس و آغاز به كار تلویزیون در كشور و گستردگی فعالیت سازمان رادیو و تلویزیون نیاز به ایجاد موسسه‌ای كه نیروی انسانی موردنیاز این سازمان را تامین و تربیت كند، احساس شد. بعد از فراهم آمدن مقدمات كار در سال ۱۳۴۸ موسسه‌ای به نام «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» تشكیل شد كه دانش‌آموختگان آن به فعالیت در سازمان رادیو و تلویزیون و حوزه سینما مشغول شدند. این موسسه كار خود را با یك دوره كوتاه مدت یك ساله آغاز كرد.

• انتخاب اولين گروه از فقهاي شوراي نگهبان توسط حضرت امام خميني(ره) (1358ش)

وظيفه اصلي شوراي نگهبان، بررسي عدم مغايرت مصوبات مجلس با احكام اسلام و قانون اساسي است. اعضاي اين شورا مركب از دو گروه شش نفري از فقها و حقوقدانان مي‏باشد. فقها را رهبر انقلاب تعيين مي‏كند و حقوقدان‏ها توسط رييس قوه قضاييه به مجلس معرفي و سپس با آراي نمايندگان، انتخاب مي‏شوند.

• عمليات كوچك امام علي(ع)، در تنگه چزابه، به طور مشترك (1360ش)

• شهادت حجت ‏الاسلام شيخ "فضل‏ اللَّه محلاتي" در حمله جنگنده عراقي به هواپيماي حامل ايشان (1364 ش)

حجت ‏الاسلام شيخ فضل‏ اللَّه محلاتي در سال 1309ش در محلات به دنيا آمد. پس از تحصيلات مقدماتي، از محضر استاداني همچون آيات عظام: محمدتقي خوانساري، علامه طباطبايي و امام‏ خميني كسب‏ فيض كرد. حجت الاسلام محلاتي از سال 1326 فعاليت‏هاي سياسي و مبارزاتي خود را بر ضد رژيم شاه آغاز كرد و پس از كودتاي 28 مرداد 1332 دستگير و تبعيد شد. وي با آغاز نهضت ‏اسلامي، فعاليت‏هاي خود را افزايش داد و تا پيروزي انقلاب در اين مسير ثابت قدم بود. پس از پيروزي انقلاب به نمايندگي از مردم محلات و دليجان به اولين دوره مجلس شوراي اسلامي راه يافت و در همان زمان به عنوان نماينده امام در سپاه پاسداران منصوب گرديد.

• درگذشت عالم و نويسنده توانا حجت ‏الاسلام "مصطفي زماني" (1369ش)

استاد زماني نوري در سال 1313ش در نجف آباد اصفهان متولد شد و در خانواده‏اي اهل فضل و تقوي، پرورش يافت. وي در 17 سالگي در زادگاه خود دروس ابتدايي را همراه با كسب و كار آموخت و پس از آن، براي ادامه تحصيل راهي قم گرديد. وي پس از طي سطوح عالي حوزوي، در درس خارج فقه و اصول آيت ‏اللَّه بروجردي و امام خميني و فلسفه و تفسير علامه طباطبايي شركت كرد و خود را براي مبارزه‏اي علمي و عملي آماده ساخت و با سلاح قلم دست به فعاليت فرهنگي زد.

• روز روحانيت و دفاع مقدس

در اول اسفند 1364، حجت الاسلام محلاتي نماينده امام در سپاه، به همراه 8 تن از نمايندگان مجلس و مسؤولين ديگر عازم جبهه ‏هاي جنگ بودند كه هواپيماي حامل آنها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقي قرار گرفت و در نزديكي اهواز سقوط كرد و كليه سرنشينان آن كه نزديك به 50 نفر بودند به شهادت رسيدند. ...

• شهادت شهید اسماعیل قنواتی (1362ش)

سال ۱۳۴۵ش در ماهشهر، تداعی‌گر تولد شیرمردی از سلاله تاریخ است، شهیدی که نامش را اسماعیل نهادند: شهید اسماعیل قنواتی. اسماعیل پس از سپری کردن دوران کودکی و نوجوانی، به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل اعزام و پس از مجاهدت بسیار درحالی‌که مسئولیت پشتیبانی را بر عهده داشت، در حین رساندن مهمات به نیرو‌ها در تاریخ یکم اسفندماه سال ۱۳۶۲ هجری شمسی در منطقه شیب نیسان بر اثر اصابت ترکش گلوله به ناحیه گردن به درجه شهادت نائل گشت.

• شاه طی مصاحبه ای اعلام کرد، در صورت لزوم برای تصرف جزایر ابوموسی و تنب به زور متوسل می شویم(1349ش)

• برف سنگین تهران کمر درختان را شکست و ارتباط تلفی را قطع نمود(1350ش)

• بعلت بارندگی شدید در گیلان رودخانه ها طغیان کردند و خسارات زیادی به کشاورزی وارد شد(1352ش)

• ارزش دلار در مقابل ریال سقوط کرد(1353ش)

و در نتیجه از بهای تمام ارزها کاسته شد. سقوط دلار هر سال10 میلیارد ریال برای واردات سود عاید ایران می کند

• مطلبی تحت عنوان «اعلامیه 15 تن از روحانیون تبریز » در روزنامه اطلاعات به چاپ رسید.(1356ش)

در این اعلامیه از مردم خواسته شده بود تا اجازه ندهند تظاهرات مذهبی و بی آلایش آنها، مخالف با اهداف عالیه روحانیت و اسلام باشد.

• تعدادی از سناتورهای مجلس سنا علیه قیام مردم تبریز صحبت کردند.(1356ش)

هلاکو رامبد، وزیر مشاوره در امور پارلمانی رژیم شاه خطاب به سناتورهای مجلس گفت : «طبق اطلاعات به دست آمده، مسببین این واقعه کمونیست های شناخته شده هستند... این کمونیست ها برای اغفال طبقات خاص، نام مارکسیسم اسلامی را بر روی خود گذاشته اند...»

• ‌روزنامه لومانیته چاپ پاریس، با دیدگاهی متفاوت نسبت به دیگر رسانه های خارجی مطلبی تحت عنوان «انفجار خشم علیه دیکتاتور در تبریز» به چاپ رساند.(1356ش)

این روزنامه با اشاره به حوادث ماه های گذشته شهرستان ایران، اقدامات رژیم در سرکوبی جنبش مردم و توسل به اختناق شدید و خونریزی را دلیل بر ناتوانی بیش از پیش آن اعلام کرد؛ همچنین تظاهرات ملت ایران را برای بهبود شرایط زندگی و کسب آزادی در خور اهمیت دانست.

• میرزا مهدی خان امیرتومان برادر ناصرالملک نایب السلطنه به سمت وزیر مختار ایران در آمریکا تعیین گردید. (1292ش)

• مستوفی الممالک کابینه خود را به این شرح ترمیم کرد: (1293ش)

عین الدوله وزیر داخله - معاون الدوله وزیر خارجه - صاحب اختیار وزیر جنگ - محتشم السلطنه وزیر مالیه - مخبرالسلطنه وزیر عدلیه - شهاب الدوله وزیر پست و تلگراف - مهندس الممالک وزیر تجارت و فوائد عامه - علاء السلطنه وزیر علوم و اوقاف

• به دستور سردار سپه رئيس الوزراء يك كميسيون مشورتي مركب از...(1302ش)

مستوفي الممالك مشيرالدوله، مصدق السلطنه، ميرزا حسين خان معين الوزاره، حاج ميرزا يحيي، سيد حسن تقي زاده، ذكاء الملك و مخبرالسلطنه تشكيل گرديد كه در تمام امور به دولت مشورت بدهند

• شعب بانك ملي ايران در بازار تهران و بندر بوشهر افتتاح و شروع به كار كرد. (1307ش)

• ميرزا احمدعلي سپهر (مورخ الدوله) رئيس ثبت اسناد و املاك شمال تهران شد. (1307ش)

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 21 جمادی الاول 1438 )

• تولد "ابوجعفر احمدبن ابراهيم قيرواني" معروف به "ابن‏جزّار" جغرافي‏دان، طبيب و فيلسوف مسلمان مغرب زمين(320 ق)

احمد بن ابراهيم بن ابي خالد، معروف به ابن جزار از مشاهير اطباي اسلامي قرن چهارم هجري مي‏باشد. وي براي رعايت شرافت مقام علم، به خانه‏ي كسي از ملوك و حكام نمي‏رفت و بيماران را تنها در خانه‏ي خود معاينه مي‏نمود. ابن جَزّار بيش از هشتاد سال به قناعت و گوشه‏گيري زندگي كرد و بر خلاف ديگر پزشكان مغرب، از نزديك شدن به سلاطين خودداري مي‏كرد. مشهورترين كتاب وي، زادُالمُسافر در طب است كه به چند زبان نيز ترجمه شده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 19 فوریه 2017 )

• تولد "نيكلا كوپرنيك" منجم و رياضي‏دان معروف لهستاني (1473م)

نيكلا كوپرنيك منجم شهير لهستاني در 19 فوريه سال 1473م در شهر تورِن لهستان به دنيا آمد. وي در دانشگاه‏هاي ايتاليا به فراگيري پزشكي و نجوم پرداخت و پس از چندي به تدريس رياضي روي آورد. كوپرنيك در طي سال‏هاي بعد و پس از انجام مطالعات نجومي، اعلام كرد كه با حركت چرخشي زمين طي 24 ساعت به دور خود موافق است. او با اين عمل، مطلبي را كه از قرن‏هاي گذشته مطرح شده بود زنده كرد و باز همان مخالفت‏ها و مشكلات به وجود آمد. ولي كوپرنيك براي اين كه به زندگي آرام خود ضربه‏اي وارد نشود، چهل سال تمام از انتشار افكار و عقايد خود صرف نظر كرد. در نهايت در اواخر عمر، كتاب بزرگ خود به نام درباره اجسام آسماني را چاپ و منتشر كرد.

• مرگ "دِنگ ‏شيائو پينْگ" سياست‏مدار برجسته و رهبر پيشين چين (1997م)

دِنْگْ شيائو پينْگْ سياست‏مدار برجسته و رهبر پيشين چين در روز بيست و سوم سال 1904م در اين كشور به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي، در 16 سالگي براي ادامه تحصيل راهي فرانسه شد و با گرايش به افكار كمونيستي، به حزب كمونيست فرانسه پيوست.

• مرگ "كنوت هامسون" نويسنده بزرگ نروژي (1952م)

كنوت پِدِرسون معروف به هامسون نويسنده برجسته و معروف نروژي در چهارم اوت 1859م در شمال نروژ به دنيا آمد. تحصيلات اوليه‏اش چندان استحكامي نداشت زيرا به هر كاري دست مي‏زد به زودي آن را رها مي‏كرد و اعمالش به صورتي در آمده بود كه همه فكر مي‏كردند او شخصيت مهمي در زندگي خويش ندارد.

• تولد"آندره برتون" شاعر و اديب برجسته فرانسوي (1896م) (ر.ك: 28 سپتامبر)

آندره برتون (به فرانسوی: André Breton) (زادهٔ ۱۸۹۶ - درگذشتهٔ ۱۹۶۶) شاعر، نویسنده، پیشگام و نظریه پرداز فراواقع‌گرا (سوررئالیست) فرانسوی بود.

• مرگ "ارنسْتْ ماخ" فيزيك‏دان و فيلسوف اتريشي (1916م)

ارنست ماخ، فيلسوف و فيزيك‏دان اتريشي، در 18 فوریه 1838م به دنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات خويش به تدريس پرداخت. ماخ در اين هنگام به انتقاد از اصول مكانيك كلاسيك مشغول شد و تئوري‏هاي جديدي وضع كرد كه به نام خود او معروفند. وي در زمينه فيزيولوژي و روانشناسيِ احساس‏هاي انسان و به ويژه رابطه آن‏ها با نظريه علم نيز دست به تحقيق زد. ماخ يكي از بنيان‏گذاران مكتب امپيريوكري تيزيسم به شمار مي‏رود كه بر اساس آن فلسفه واقع‏بينانه مبني بر تجزيه و تحليل احساس‏ها و عواطف انساني مي‏باشد.

• درگذشت آندره ژید ، نویسندهٔ فرانسوی (1951م)

"آندره ژید" نویسنده ی نامدار فرانسوی که که نوشته هایش تاثیر شگفت آوری بر نسل جوان در سال های پس از جنگ جهانی داشت، در سال 1869 در پاریس به دنیا آمد.خانواده ی او سخت پای بند به سنت های مذهب پروتستان بود و این موضوع تاثیر زیادی برشکل گیری شخصیت او در نوجوانی و جوانی گذاشت.بروز بیماری در کودکی مانع از تحصیلات منظم او شد ،اما علم دوستی و فضای فرهنگی خانواده توانست این خلاء را جبران کند

• درگذشت «امبرتو اکو»، فیلسوف و نویسنده ایتالیایی ( 2016 م)

امبرتو اکو طبق اخبار در منزل خود در شب 19 فوریه درگذشته است. آقای اکو در هنگام مرگ استاد بازنشسته دانشگاه بلونیا بود. وی سال 2008 از این سمت بازنشسته شده بود. امبرتو اکودر ایران با کتاب رمان پرفروش نام گل سرخ به شهرت رسید که این رمان در ایران توسط دو مترجم، ترجمه شده است نخست توسط شهرام طاهری و سپس رضا علی‌زاده.