5 بهمن 1395 خورشیدی برابر با 25 ربیع الثانی 1438 هجری و 24 ژانویه 2017 میلادی
به دنبال استعفاي دولت موقت به دليل تسخير لانه جاسوسي آمريكا در تهران توسط دانشجويان پيرو خط امام، شوراي انقلاب به دستور امام خميني(ره)، مديريت اجرايي كشور را برعهده گرفت و پس از چندي اولين انتخابات رياست جمهوري در پنجم بهمن(1358 ش) برگزار گرديد.
سرویس فرهنگی عصرپرس: رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 5 بهمن 1395 ) به شرح زیرمی باشد.
• ادامه اجتماعات مردمي ضد رژيم طاغوت (1357 ش)
با وجود اين كه عوامل رژيم شاه، اجتماع بيش از دو نفر را در اكثر شهرهاي ايران منع كرده بودند، قشرهاي مختلف مردم، بدون اعتنا به هشدارهاي حكومت نظامي، به راهپيمايي و تظاهرات عليه رژيم ادامه دادند و مزدوران شاه، علي رغم توسل به شديدترين شيوههاي سركوب، موفق به كنترل مردم نشدند.
• رحلت فقيه و زاهد بزرگوار، آيت اللَّه "ميرزا جمال الدين كرباسي" (1310 ش)
آيت اللَّه ميرزاجمال الدين كرباسي (كلباسي) فرزند آيت اللَّه ميرزا ابوالمعالي كلباسي در خاندان علم و تقوا در اصفهان به دنيا آمد. وي در ابتدا مقدمات و سطح را نزد پدر فاضلش به اتمام رساند و سپس براي ادامه تحصيل عازم نجف اشرف گرديد.
• برگزاري انتخابات اولين دوره رياست جمهوري اسلامي ايران (1358ش)
به دنبال استعفاي دولت موقت به دليل تسخير لانه جاسوسي آمريكا در تهران توسط دانشجويان پيرو خط امام، شوراي انقلاب به دستور امام خميني(ره)، مديريت اجرايي كشور را برعهده گرفت و پس از چندي اولين انتخابات رياست جمهوري در پنجم بهمن 1358 ش برگزار گرديد.
• ارتحال عالم رباني آيت اللَّه "ملاعبداللَّه مدرس گرجي" (1363 ش)
آيتاللَّه ملاعبداللَّه مدرس گُرجي در سال 1274 ش در كردستان به دنيا آمد. پس از اتمام مقدمات در زادگاه خود از محضر ملاعبدالعظيم مجتهد و چند تن از علماي كردستان استفاده كرد و اجازه اجتهاد گرفت. او تا پايان عمر مرتباً به تدريس و تحشيه، تأليف، مطالعه و يادداشت نكات علمي و ادبي و نيز ارشادو امامت مردم سنندج مشغول بود. ملاعبداللَّه مدرس در تمام رشتههاي علمي و ادبي و ديني از قبيل صرف، نحو، منطق، كلام، تفسير و حديث متبحّر بود و آنها را تدريس ميكرد.
• شهادت شهید علیرضا آزمایش (1365ش)
شهید علیرضا آزمایش در سال ۱۳۴۱ش در خانواده‌ای متوسط در شهرستان گنبد کاووس چشم به جهان هستی گشود. در کودکی برای فراگیری قرآن و احکام به مکتب رفت و خواندن قرآن را فراگرفت. در ایام کودکی به ورزش بهخصوص کشتی علاقهمند بود.
• دادگاه نظامی تبریز 12 نفر از متهمان کشتار (کولانکوه) را به اعدام محکوم ساخت. در این دادگاه 20 نفر هم به حبس ابد محکوم شدند(1349ش)
• هویدا نخست وزیر بودجه کشور را در 548 میلیارد ریال برای سال 1351 تقدیم مجلس کرد(1350ش)
• در شیخ نشین شارجه کودتا شد. شیخ خالد حکمران آن منطقه به قتل رسید و ولیعهد بر اوضاع مسلّط شد(1350ش)
• درگذشت پرویز اسلام‌پور، شاعر سال‌های دهه چهل و پنجاه (1391ش)
پرویز اسلام‌پور از امضاءکنندگان بیانیه شعر حجم بود. این بیانیه پس از ماه‌ها بحث و گفت‌گو سرانجام در خانه پرویز اسلام‌پور تأیید شد و به امضای او، محمود شجاعی، بهرام اردبیلی، هوشنگ آزادی‌ور و یدالله رؤیایی رسیده بود. امضای بیانیه این جریان شعری و چندوچون‌های آن مدت‌ها محل بحث و جدل محافل ادبی در ایران بوده است. اسلام‌پور که علاوه بر «حجم» از شاعران «شعر دیگر» نیز محسوب می‌شود، درباره شعر حجم گفته است: «حجم سکوی پرتاب است، و ظرفیت پرتاب‌های دور جان‌های ناپیدای شعر.» از کتاب‌های شعر اسلام‌پور، می‌توان به «وصلت در منحنی سوم» (1346)، «نمک و حرکت ورید» (1346)، «سطح شبح در سفر پاک» (1349) و «پس حس خداوند نجاتم می‌دهد» (1349) اشاره کرد. پرویز اسلام‌پور سال‌ها پیش ایران را به مقصد پاریس ترک کرد.
• درگذشت محمد باقر آصف زاده قزوینی نقاش صاحب سبک قزوینی (1391ش)
زنده‌یاد آصف زاده مهرماه سال ۱۳۰۲ هجری شمسی در خیابان سپه قزوین (کوچه بایندر) دیده به جهان گشوده و از همان دوران کودکی و نوجوانی ضمن تحصیل، از نقاشی، شعر و موسیقی غافل نماند. او پس از دوره دبیرستان به مطالعه آثار نقاشان جهان پرداخت و با سبک‌های مختلف نقاشی آشنا شد و با ممارست توانست مهارت بسیار در هنر نقاشی کسب کند در زمان دبیری هنر در دبیرستان‌ها، دانشسراها و مراکز تربیت معلم قزوین، سرپرست انجمن‌های نقاشی مراکز آموزشی قزوین بود.
• بنا به دعوت سازمان عفو بین المللی هزاران نفر از مردم جهان در هلند اجتماع کردند.(1355ش)
در این اجتماع به شدت مسائل عمده ای از ایران مطرح و مورد مذاکره قرار گرفت و درباره آن چاره اندیشی شد. مسائل مطروحه عبارت بودند از عملیات ساواک در ایران، نقض حقوق بشر در ایران و رفتار با زندانیان سیاسی
• نه نفر از روحانیون آستانه اشرفیه در تلگرافی به آقایان شریعتمداری، گلپایگانی و نجفی مرعشی، نسبت به مطالب توهین آمیز مطبوعات و قتل و جرح طلاب و مردم شهرستان قم اظهار تأسف کردند.(1356ش)
• اعلامیه ای علیه سالروز انقلاب شاه و ملت در چندین نقطه شهر بندرعباس توزیع گردید.(1356ش)
• ساواک سمنان در نامه ای به مرکز، از کشف اعلامیه ای به امضای «جوانان مسلمان ایران» درباره حادثه 19 دی قم خبر داد.(1356ش)
• مجلس شوراي ملي لايحه اعزام شصت نفر محصل نظامي به اروپا را تصويب كرد (1300ش)
• قوام السلطنه رئيس الوزراء در اثر حمله سوسياليست ها در مجلس استعفاي كابينه را به احمدشاه تسليم نمود (1301ش)
• محسن صدر وزير عدليه از مجلس تقاضاي تعقيب و محاكمه علي منصور وزير سابق طرق را نمود. (1314 ش)
وي متهم به اخذ رشوه از شركت كامپساكس مي باشد.
• محمود علامير (احتشام السلطنه) كه در دوره اوّل رياست مجلس را بر عهده داشت در سن 77 سالگي در تهران درگذشت. (1314 ش)
وي از خانواده قاجاريه بود و به آزاديخواهي اشتهار داشت.
• حسن وثوق (وثوق الدوله) رئيس الوزراي اسبق ايران و عاقد قرارداد 1919 با انگلستان در سن 78 سالگي در تهران درگذشت.(1329 ش)
وثوق اديب و شاعر بود و چندي نيز رياست فرهنگستان ايران را عهده دار شد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 25 ربیع الثانی 1438 )
• آغاز بناي شهر بغداد در زمان خلافت خاندان بنيعباس(145 ق)
منصور دوانيقي دومين خليفهي عباسي، باني شهر بغداد است. اين خليفه، آن جا را دارالخلافهي عباسي قرار داد. نام اول اين شهر مدينه المنصور بود. اما نام بغداد رواج بيشتري يافت و به همين اسم ناميده شد. اين شهر قبلاً دهكدهاي به نام بغداد بوده است.
• درگذشت "ابن سيده" دانشمند و اديب(458 ق)
ابوالحسن علي بن اسماعيل، معروف به ابن سيده، از دانشمندان و ادباي قرن پنجم در اندلس ميباشد. وي داراي حافظهاي فوق العاده بود. الانيق، المخصَّص و الوافي في علم القوافي از جمله تاليفات اوست.
• وفات "امام الحرمين جويني" دانشمند نامدار و آگاه به علوم زمان(478 ق)
ابوالمعالي عبدالملك بن عبداللَّه بن يوسف جُويني، ملقب به ضياءالدين، جامع اصول و فروع، كلام و تمامي فنون علمي و استاد امام محمد غزالي است. وي مدتي در مكه و مدينه مجاور بوده و تدريس ميكرد و به همين جهت به "امام الحرمين" مشهور گرديد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 24 ژانویه 2017 )
• امضاي معاهده "بردا" بين هلند و انگليس (1667م)
جنگهاي بين انگلستان و هلند، پس از سال‌ها رقابت و بحران در روابط دو كشور، در نيمه قرن شانزدهم آغاز شد كه چندين مرحله به طول انجاميد و هربار پس از شكست يكي از طرفين، قرارداد صلحي به امضا رسيد. يكي از اين جنگها در سال 1664م روي داد كه در آن، نيروهاي انگليسي به متصرفات افريقايى هلند حمله كردند و در سال بعد، رسماً به اين كشور، اعلان جنگ دادند. در اين ميان، وقوع بيماري طاعون و آتشسوزيهاي بزرگ در انگلستان باعث شد تا اين كشور درخواست صلح نمايد.
• حفر اولين چاه نفت جهان در ايالت پنسيلوانياي امريكا (1859م)
تا قبل از حفر نخستين چاه نفتي به كمك وسايل جديد حفاري، اين ماده مهم فقط از چشمههاي سطحي نفت، يا چاههاي كم عمق كه به وسيله دستْ حفر ميشد استخراج ميگرديد و موارد استفاده از نفت خام نيز محدود بود. با اين حال در 24 ژانويه سال 1859م براي اولين بار يك چاه كه به منظور استخراج نفت حفر شده بود، به طور محدود به نفت رسيد و بدين ترتيب براي نخستين بار در تاريخ، اين ماده حياتي از اعماق زمين بيرون آورده شد.
• مرگ "وينستون چرچيل" سياستمدار و نخست وزير پيشين انگلستان (1965م)
سِر وينستون لئونارد اسپنسِر چرچيل سياستمدار معروف و نخستوزير انگلستان در دوران جنگ جهاني دوم، در 30 نوامبر سال 1874م در لندن به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات خود وارد ارتش گرديد. او در سال 1901م از سوي محافظه كاران به نمايندگي مجلس انگلستان انتخاب شد و در 1905م، دبير دولت انگليس و مستعمرات اين كشور گرديد. چرچيل بعدها به عنوان نماينده پارلمان از سوي ليبرالها وارد مجلس شد و سپس به سمت رئيس دفتر برنامهريزي تجاري و نيز به عنوان وزير كشور و اولين لُرد درياداري مشغول به كار گرديد.
• تولد "ارنست هوفمان" آهنگساز، نقاش و نويسنده آلماني (1776م)
ارنست تئودور آمادئوس هوفمان، داستان نويس معروف آلماني در 24 ژانويه 1776م به دنيا آمد. هوفمان از دوران كودكي، استعداد بسياري در نقاشي و موسيقي از خود نشان داد. وي تحصيلات خود را در رشته حقوق ادامه داد، اما با وجودي كه اين رشته با ساختار روحي و فكري او تناسب نداشت با اين حال از بهترين دانشجويان دانشكده حقوق گرديد. هوفمان در 24 سالگي راهي برلين شد و برخي مشاغل را آزمود.
• ادامه اجتماعات مردمي ضد رژيم طاغوت (1357 ش)
با وجود اين كه عوامل رژيم شاه، اجتماع بيش از دو نفر را در اكثر شهرهاي ايران منع كرده بودند، قشرهاي مختلف مردم، بدون اعتنا به هشدارهاي حكومت نظامي، به راهپيمايي و تظاهرات عليه رژيم ادامه دادند و مزدوران شاه، علي رغم توسل به شديدترين شيوههاي سركوب، موفق به كنترل مردم نشدند.
• رحلت فقيه و زاهد بزرگوار، آيت اللَّه "ميرزا جمال الدين كرباسي" (1310 ش)
آيت اللَّه ميرزاجمال الدين كرباسي (كلباسي) فرزند آيت اللَّه ميرزا ابوالمعالي كلباسي در خاندان علم و تقوا در اصفهان به دنيا آمد. وي در ابتدا مقدمات و سطح را نزد پدر فاضلش به اتمام رساند و سپس براي ادامه تحصيل عازم نجف اشرف گرديد.
• برگزاري انتخابات اولين دوره رياست جمهوري اسلامي ايران (1358ش)
به دنبال استعفاي دولت موقت به دليل تسخير لانه جاسوسي آمريكا در تهران توسط دانشجويان پيرو خط امام، شوراي انقلاب به دستور امام خميني(ره)، مديريت اجرايي كشور را برعهده گرفت و پس از چندي اولين انتخابات رياست جمهوري در پنجم بهمن 1358 ش برگزار گرديد.
• ارتحال عالم رباني آيت اللَّه "ملاعبداللَّه مدرس گرجي" (1363 ش)
آيتاللَّه ملاعبداللَّه مدرس گُرجي در سال 1274 ش در كردستان به دنيا آمد. پس از اتمام مقدمات در زادگاه خود از محضر ملاعبدالعظيم مجتهد و چند تن از علماي كردستان استفاده كرد و اجازه اجتهاد گرفت. او تا پايان عمر مرتباً به تدريس و تحشيه، تأليف، مطالعه و يادداشت نكات علمي و ادبي و نيز ارشادو امامت مردم سنندج مشغول بود. ملاعبداللَّه مدرس در تمام رشتههاي علمي و ادبي و ديني از قبيل صرف، نحو، منطق، كلام، تفسير و حديث متبحّر بود و آنها را تدريس ميكرد.
• شهادت شهید علیرضا آزمایش (1365ش)
شهید علیرضا آزمایش در سال ۱۳۴۱ش در خانواده‌ای متوسط در شهرستان گنبد کاووس چشم به جهان هستی گشود. در کودکی برای فراگیری قرآن و احکام به مکتب رفت و خواندن قرآن را فراگرفت. در ایام کودکی به ورزش بهخصوص کشتی علاقهمند بود.
• دادگاه نظامی تبریز 12 نفر از متهمان کشتار (کولانکوه) را به اعدام محکوم ساخت. در این دادگاه 20 نفر هم به حبس ابد محکوم شدند(1349ش)
• هویدا نخست وزیر بودجه کشور را در 548 میلیارد ریال برای سال 1351 تقدیم مجلس کرد(1350ش)
• در شیخ نشین شارجه کودتا شد. شیخ خالد حکمران آن منطقه به قتل رسید و ولیعهد بر اوضاع مسلّط شد(1350ش)
• درگذشت پرویز اسلام‌پور، شاعر سال‌های دهه چهل و پنجاه (1391ش)
پرویز اسلام‌پور از امضاءکنندگان بیانیه شعر حجم بود. این بیانیه پس از ماه‌ها بحث و گفت‌گو سرانجام در خانه پرویز اسلام‌پور تأیید شد و به امضای او، محمود شجاعی، بهرام اردبیلی، هوشنگ آزادی‌ور و یدالله رؤیایی رسیده بود. امضای بیانیه این جریان شعری و چندوچون‌های آن مدت‌ها محل بحث و جدل محافل ادبی در ایران بوده است. اسلام‌پور که علاوه بر «حجم» از شاعران «شعر دیگر» نیز محسوب می‌شود، درباره شعر حجم گفته است: «حجم سکوی پرتاب است، و ظرفیت پرتاب‌های دور جان‌های ناپیدای شعر.» از کتاب‌های شعر اسلام‌پور، می‌توان به «وصلت در منحنی سوم» (1346)، «نمک و حرکت ورید» (1346)، «سطح شبح در سفر پاک» (1349) و «پس حس خداوند نجاتم می‌دهد» (1349) اشاره کرد. پرویز اسلام‌پور سال‌ها پیش ایران را به مقصد پاریس ترک کرد.
• درگذشت محمد باقر آصف زاده قزوینی نقاش صاحب سبک قزوینی (1391ش)
زنده‌یاد آصف زاده مهرماه سال ۱۳۰۲ هجری شمسی در خیابان سپه قزوین (کوچه بایندر) دیده به جهان گشوده و از همان دوران کودکی و نوجوانی ضمن تحصیل، از نقاشی، شعر و موسیقی غافل نماند. او پس از دوره دبیرستان به مطالعه آثار نقاشان جهان پرداخت و با سبک‌های مختلف نقاشی آشنا شد و با ممارست توانست مهارت بسیار در هنر نقاشی کسب کند در زمان دبیری هنر در دبیرستان‌ها، دانشسراها و مراکز تربیت معلم قزوین، سرپرست انجمن‌های نقاشی مراکز آموزشی قزوین بود.
• بنا به دعوت سازمان عفو بین المللی هزاران نفر از مردم جهان در هلند اجتماع کردند.(1355ش)
در این اجتماع به شدت مسائل عمده ای از ایران مطرح و مورد مذاکره قرار گرفت و درباره آن چاره اندیشی شد. مسائل مطروحه عبارت بودند از عملیات ساواک در ایران، نقض حقوق بشر در ایران و رفتار با زندانیان سیاسی
• نه نفر از روحانیون آستانه اشرفیه در تلگرافی به آقایان شریعتمداری، گلپایگانی و نجفی مرعشی، نسبت به مطالب توهین آمیز مطبوعات و قتل و جرح طلاب و مردم شهرستان قم اظهار تأسف کردند.(1356ش)
• اعلامیه ای علیه سالروز انقلاب شاه و ملت در چندین نقطه شهر بندرعباس توزیع گردید.(1356ش)
• ساواک سمنان در نامه ای به مرکز، از کشف اعلامیه ای به امضای «جوانان مسلمان ایران» درباره حادثه 19 دی قم خبر داد.(1356ش)
• مجلس شوراي ملي لايحه اعزام شصت نفر محصل نظامي به اروپا را تصويب كرد (1300ش)
• قوام السلطنه رئيس الوزراء در اثر حمله سوسياليست ها در مجلس استعفاي كابينه را به احمدشاه تسليم نمود (1301ش)
• محسن صدر وزير عدليه از مجلس تقاضاي تعقيب و محاكمه علي منصور وزير سابق طرق را نمود. (1314 ش)
وي متهم به اخذ رشوه از شركت كامپساكس مي باشد.
• محمود علامير (احتشام السلطنه) كه در دوره اوّل رياست مجلس را بر عهده داشت در سن 77 سالگي در تهران درگذشت. (1314 ش)
وي از خانواده قاجاريه بود و به آزاديخواهي اشتهار داشت.
• حسن وثوق (وثوق الدوله) رئيس الوزراي اسبق ايران و عاقد قرارداد 1919 با انگلستان در سن 78 سالگي در تهران درگذشت.(1329 ش)
وثوق اديب و شاعر بود و چندي نيز رياست فرهنگستان ايران را عهده دار شد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 25 ربیع الثانی 1438 )
• آغاز بناي شهر بغداد در زمان خلافت خاندان بنيعباس(145 ق)
منصور دوانيقي دومين خليفهي عباسي، باني شهر بغداد است. اين خليفه، آن جا را دارالخلافهي عباسي قرار داد. نام اول اين شهر مدينه المنصور بود. اما نام بغداد رواج بيشتري يافت و به همين اسم ناميده شد. اين شهر قبلاً دهكدهاي به نام بغداد بوده است.
• درگذشت "ابن سيده" دانشمند و اديب(458 ق)
ابوالحسن علي بن اسماعيل، معروف به ابن سيده، از دانشمندان و ادباي قرن پنجم در اندلس ميباشد. وي داراي حافظهاي فوق العاده بود. الانيق، المخصَّص و الوافي في علم القوافي از جمله تاليفات اوست.
• وفات "امام الحرمين جويني" دانشمند نامدار و آگاه به علوم زمان(478 ق)
ابوالمعالي عبدالملك بن عبداللَّه بن يوسف جُويني، ملقب به ضياءالدين، جامع اصول و فروع، كلام و تمامي فنون علمي و استاد امام محمد غزالي است. وي مدتي در مكه و مدينه مجاور بوده و تدريس ميكرد و به همين جهت به "امام الحرمين" مشهور گرديد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 24 ژانویه 2017 )
• امضاي معاهده "بردا" بين هلند و انگليس (1667م)
جنگهاي بين انگلستان و هلند، پس از سال‌ها رقابت و بحران در روابط دو كشور، در نيمه قرن شانزدهم آغاز شد كه چندين مرحله به طول انجاميد و هربار پس از شكست يكي از طرفين، قرارداد صلحي به امضا رسيد. يكي از اين جنگها در سال 1664م روي داد كه در آن، نيروهاي انگليسي به متصرفات افريقايى هلند حمله كردند و در سال بعد، رسماً به اين كشور، اعلان جنگ دادند. در اين ميان، وقوع بيماري طاعون و آتشسوزيهاي بزرگ در انگلستان باعث شد تا اين كشور درخواست صلح نمايد.
• حفر اولين چاه نفت جهان در ايالت پنسيلوانياي امريكا (1859م)
تا قبل از حفر نخستين چاه نفتي به كمك وسايل جديد حفاري، اين ماده مهم فقط از چشمههاي سطحي نفت، يا چاههاي كم عمق كه به وسيله دستْ حفر ميشد استخراج ميگرديد و موارد استفاده از نفت خام نيز محدود بود. با اين حال در 24 ژانويه سال 1859م براي اولين بار يك چاه كه به منظور استخراج نفت حفر شده بود، به طور محدود به نفت رسيد و بدين ترتيب براي نخستين بار در تاريخ، اين ماده حياتي از اعماق زمين بيرون آورده شد.
• مرگ "وينستون چرچيل" سياستمدار و نخست وزير پيشين انگلستان (1965م)
سِر وينستون لئونارد اسپنسِر چرچيل سياستمدار معروف و نخستوزير انگلستان در دوران جنگ جهاني دوم، در 30 نوامبر سال 1874م در لندن به دنيا آمد و پس از پايان تحصيلات خود وارد ارتش گرديد. او در سال 1901م از سوي محافظه كاران به نمايندگي مجلس انگلستان انتخاب شد و در 1905م، دبير دولت انگليس و مستعمرات اين كشور گرديد. چرچيل بعدها به عنوان نماينده پارلمان از سوي ليبرالها وارد مجلس شد و سپس به سمت رئيس دفتر برنامهريزي تجاري و نيز به عنوان وزير كشور و اولين لُرد درياداري مشغول به كار گرديد.
• تولد "ارنست هوفمان" آهنگساز، نقاش و نويسنده آلماني (1776م)
ارنست تئودور آمادئوس هوفمان، داستان نويس معروف آلماني در 24 ژانويه 1776م به دنيا آمد. هوفمان از دوران كودكي، استعداد بسياري در نقاشي و موسيقي از خود نشان داد. وي تحصيلات خود را در رشته حقوق ادامه داد، اما با وجودي كه اين رشته با ساختار روحي و فكري او تناسب نداشت با اين حال از بهترين دانشجويان دانشكده حقوق گرديد. هوفمان در 24 سالگي راهي برلين شد و برخي مشاغل را آزمود.
