تحلیل فايننشال تايمز از وضعیت صنعت گاز ایران
ایران ممکن است سومین تولیدکننده بزرگ گاز در جهان باشد اما با چندین چالش در صدور فراوان‌ترین کالای این کشور به اروپا مواجه است. از جمله موانع موجود عبارت است از، روند عرضه بیش از حد گاز طبیعی مایع (ال ان جی) به بازار اروپا، رقابت فزاینده دیگر کشورهای تولید کننده، ضعف تقاضا در این قاره و مشکلات زیرساختاری در داخل کشور.
فایننشال تایمز در تحلیلی پیرامون وضعیت گاز ایران نوشت که این کشور با وجود برخورداری از دومین ذخایر بزرگ گاز جهان با موانع متعددی در صدور گاز به بازار اروپا مواجه است.
پس از توافق ایران با قدرتهای جهان در مورد برنامه هسته‌ای این کشور، حسین زمانی‌نیا معاون وزیر نفت ایران با لحنی امیدوارانه گفت که اروپا می‌تواند به بازاری برای گاز طبیعی این کشور در سالهای آینده تبدیل شود.
این روزنامه انگلیسی می‌افزاید: ایران ممکن است سومین تولیدکننده بزرگ گاز در جهان باشد اما با چندین چالش در صدور فراوان‌ترین کالای این کشور به اروپا مواجه است. از جمله موانع موجود عبارت است از، روند عرضه بیش از حد گاز طبیعی مایع (ال ان جی) به بازار اروپا، رقابت فزاینده دیگر کشورهای تولید کننده، ضعف تقاضا در این قاره و مشکلات زیرساختاری در داخل کشور.
بازار ال ان جی به سوی عرضه بیش از حد پیش می‌رود. موج تاسیسات جدید میعان سازی از استرالیا تا آمریکا به افزایش قابل ملاحظه عرضه گاز طی سال کنونی منجر خواهد شد.
به گزارش فایننشال تایمز: تا اواخر این دهه، ظرفیت عرضه ال ان جی بیش از صد و شصت میلیارد متر مکعب در سال افزایش خواهد یافت. آسیا باید اولین مقصد برای بسیاری از این صادرات باشد اما چشم انداز تقاضا برای گاز در آسیا حداقل برای چند سال آینده نسبتا پایین خواهد بود و بدین ترتیب بقیه محموله ها راهی اروپا خواهد شد، رویدادی که طی سال کنونی نیز رخ داده است.
گاز استخراجی از حوزه عظیم شاه دنیز در آذربایجان رو به افزایش است. خط لوله آذربایجان به ترکیه در دست ساخت است و کار بر روی خط لوله ترانس آناتولی اوایل امسال آغاز شد. این بدین معنی است که تا سال دو هزار و هجده حدود شانزده میلیارد متر مکعب گاز آذربایجان راهی اروپا خواهد شد.
بنا به این تحلیل؛ به نظر می‌رسید لغو احداث خط لوله ساوت استریم South Stream ضربه ای به تلاشهای روسیه برای ارسال گاز بیشتر به جنوب اروپا بوده است اما به سرعت خط لوله ترکیش استریم Turkish Stream جای آنرا گرفت. این خط لوله زیر دریایی با ظرفیت انتقال شصت میلیارد متر مکعب در سال رقیب مستقیم هر تلاشی توسط ایران برای عرضه گاز این کشور به اروپا خواهد بود.
در واقع ایران سهم خود در بازار ترکیه را که تنها دروازه ورود گاز آن به اروپا است، در برابر روسیه از دست می‌دهد. در سال دو هزار و ده ایران تامین کننده حدود بیست درصد واردات گاز ترکیه بود اما سال گذشته این رقم به هجده درصد کاهش یافت. طی همان دوره صادرات گاز روسیه به ترکیه تقریبا با افزایش دو برابر به سی درصد رسیده است.
در ضمن طرح‌هایی برای توسعه خط لوله نورد استریم Nord Stream با ظرفیت انتقال چهل و پنج میلیارد متر مکعب در سال که گاز روسیه را مستقیما به آلمان منتقل می کند، در حال پیشرفت است که به حضور قوی تر آن در اروپای غربی می انجامد.
تقاضا برای گاز در اروپا از سال دو هزار و هشت رو به کاهش بوده که منعکس کننده رکود بخش صنعت و رشد تولید انرژی تجدیدپذیر است. تنها منبع افزایش تقاضای گاز در اروپا در درازمدت بخش انرژی و تاثیر سیاست‌های مربوط به انتشار کربن است.
درحالیکه این امر می‌تواند نهایتا حجم گاز مصرفی در اروپا را افزایش دهد، هزینه های مرتبط با انتشار کربن باید بطور چشمگیری افزایش یابد تا تاسیسات مربوط به مصرف قابل ملاحظه گاز بجای زغال سنگ ترغیب شود.
ایران با وجود برخورداری از دومین ذخایر بزرگ گاز جهان، طی دهه گذشته به علت پرداخت یارانه سنگین در مورد قیمتهای انرژی و بازده پایین انرژی بطور پیوسته یک وارد کننده خالص این کالا بوده است. ایران به منظور کنترل رشد بی رویه تقاضا برای گاز در داخل به اصلاحات جدی نیاز خواهد داشت.
ایران همچنین گفته است به صدها میلیارد دلار برای احیاء صنعت گاز خود و سرمایه گذاری چشمگیر برای احداث خط لوله از ایران به اروپا نیاز دارد، از جمله یک خط لوله هزار مایلی از حوزه های جنوبی ایران به مرزهای شمال غرب این کشور. تامین هزینه چنین پروژه هایی بدون لغو دائم تحریم های بین المللی دشوار خواهد بود.
با نظر به موانع ایران برای دستیابی به یک موقعیت تجاری قوی در بازار گاز اروپا، این کشور در موقعیت بسیار بهتری برای صدور مازاد گاز تولیدی خود به همسایگانش که با کمبود شدید انرژی مواجهند، قرار دارد.
عراق، پاکستان و عمان قبلا توافقنامه هایی با ایران امضا کرده اند. اما حتی در آن صورت سیاست‌های منطقه‌ای و قیمتهای مورد نظر این کشورها برای خرید گاز از جمله موانع موجود است که باید ایران بر آن فائق آید.
