در آذرماه رخ می‌دهد
ایران قرار است آذرماه میزبان روسای جمهور كشورهای صادركننده گاز باشد. این تنها بازار گاز نیست كه هدف ایران برای ترسیم نقش آتی است. تغییر فضای ایران، تغییر فضای بازارهای انرژی جهان را به همراه خواهد داشت.
عصر پرس: هفته گذشته وزیر نفت از سفر سران کشورهای بزرگ تولید و صادرکننده بزرگ گاز جهان به تهران خبر داد و گفت: سومین اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز آذر ماه در تهران برگزار می‌شود.
زنگنه با مهم ارزیابی کردن حضور وزیران مجمع کشورهای صادرکننده گاز پس از
دو سال در تهران، تاکید کرد: این نشست در بالاترین سطح و با حضور رؤسای
جمهوری کشورهای عضو این مجمع در تهران برگزار می شود.
در همین راستا روزنامه اعتماد نوشت: ایران قرار است آذرماه میزبان روسای جمهور كشورهای صادركننده گاز باشد، از روسیه و قطر گرفته تا ونزوئلا و‌ترینیداد و توباگو. ایران قصد دارد آذرماه همزمان با تغییر شرایط بین‌المللی و لغو تحریم‌ها، موقعیت تازه‌ای را ترسیم كند. این تنها بازار گاز نیست كه هدف ایران برای ترسیم نقش آتی است. تغییر فضای ایران، تغییر فضای بازارهای انرژی جهان را به همراه خواهد داشت.
پیش‌بینی‌ها حكایت از آن دارد كه در آذرماه سال جاری لغو تحریم‌ها اجرایی شود، تحریم‌هایی كه دیوار بلندشان از آغازین روزهای هفته گذشته فروریخت.
حالا ایران در شرایطی رسما از پوتین دعوت كرده است برای حضور در این نشست راهی تهران شود كه وزیر انرژی روسیه با دست پر راهی كشورش شده است، با وعده‌هایی مبنی بر افزایش سهم دو كشور از اقتصاد یكدیگر.
البته وزیر انرژی روسیه برای شركت در اجلاس مجمع شركت‌های صادركننده گاز نیز به طور رسمی از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور دعوت شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران پیش از این، درست وقتی در میانه مذاكرات پركار و پیچیده هسته‌ای قرار داشت، اقدام به ارسال دعوتنامه‌هایی برای سران كشورهای عضو مجمع كشورهای صادركننده گاز و همچنین ناظران كرده بود. كم‌كم هیات‌های خارجی به ایران روی خوش نشان می‌دادند كه دعوتنامه ایران تسلیم مقامات هلند، الجزایر، امارات متحده عربی و سایر كشورها عضو و ناظر شد.
ایران در حالی میزبان سومین اجلاس سران كشورهای گازی است كه از مدت‌ها قبل رسانه‌ها و افكار عمومی جهان نگاه‌شان را به ایران دوخته بودند. ظرف دو سال گذشته، مذاكرات هسته‌ای، ایران را در كانون توجه جهان قرار داده است. توفیق ایران در مذاكرات هسته‌ای از یك سو و شكستن سد تحریم‌ها از سوی دیگر ایران را به بازاری تازه برای اقتصادهای بزرگ جهان تبدیل كرده است. حالا نه فقط آسیایی‌ها و شركای پیشین كه اروپایی‌ها و رقبای دیروز، هیات‌های اقتصادی شان را به ایران گسیل می‌كنند تا امكانات را بسنجند.
گاز، قفل‌ها را باز می‌كند؟
حالا ایران، كشوری با صد سال سابقه حضور در بازار جهانی نفت، قصد دارد در دوران تازه خود از ذخایر عظیم گازی بهره گیرد. هر چند سال‌هاست مذاكرات ایران با قاره سبز در جریان است تا گاز ایران سر از اروپا درآورد اما مانع بزرگی به نام تحریم تاكنون مانع اجرایی شدن توافق‌های اولیه شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران قصد دارد در دوران تازه، از ظرفیت‌های گازی‌اش بهره ببرد و سهم خود از بازار جهانی گاز را افزایش دهد. آنها كه آذر ماه در ایران حضور می‌یابند، بیش از ٦٢ درصد از ذخایر گاز جهان را در اختیار دارند. سه كشور ایران، روسیه و قطر به تنهایی حدود ٥٧ درصد مجموع ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارند. ایران در سال‌ها گذشته نتوانسته است متناسب با حجم ذخایر خود از بازارهای جهانی گاز سهم‌گیری كند از این رو قصد دارد با توان بیشتری راهی بازارهای جهانی شود. روسیه در حال حاضر بزرگ‌ترین صادركننده گاز با خط لوله است. قطر بزرگ‌ترین بازار ال‌ان‌جی جهان را در اختیار دارد. ایران اما تاكنون تركیه را به مشتری بالفعل خود تبدیل كرده و قرارداد صادرات گازش به عراق به زودی اجرایی خواهد شد. از سوی دیگر پاكستان نیز قرارداد خرید گاز از ایران را امضا كرده بود اما نتوانست به تعهداتی كه در این راستا عهده‌دار شده بود عمل كند. ایران اما قرارداد صادرات گاز به پاكستان را اجرایی می‌داند و معتقد است تغییر شرایط زمینه تحقق مفاد پیش بینی شده را محقق خواهد كرد. اینها اما تنها مشتریان گاز صادراتی ایران نیستند. سوییس یكی از كشورهایی است كه گاز ایران را خواستار است. قاره سبز پیش از این آمادگی‌اش را برای خرید گاز از ایران اعلام كرده بود.
حالا كم نیست شمار تحلیلگرانی كه معتقدند این‌بار ایران تاریخ را با گاز تغییر خواهد داد. درست وقتی قیمت‌های نفت به كف رسیده و می‌گویند حضور دوباره ایران در بازارهای جهانی نفت سبب می‌شود قیمت‌ها بیش از این نیز كاهش یابد. این‌بار اما ایران از ذخیره دیگر خود یعنی گاز برای تاثیرگذاری بر جهان بهره خواهد برد.
براساس اعلام وزارت نفت، ایران، روسیه، قطر، مصر، الجزایر، بولیوی، لیبی، گینه استوایی، نیجریه،ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، امارات متحده عربی اعضای اصلی مجمع كشورهای صادركننده گاز (GECF) هستند. هلند، قزاقستان، عراق، عمان، پرو و نروژ نیز عضو ناظرند. این سازمان دوسوم ذخایر ثابت شده گاز جهان را در اختیار دارد. ٦٥ درصد بازار ال ان جی و ٤١ درصد تجارت گاز با خط لوله در اختیار كشورهای این سازمان است.
طرح تاسیس مجمع كشورهای صادركننده گاز ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۵ از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با ایگور ایوانف، دبیر شورای امنیت وقت روسیه مطرح شد.
بر این اساس با اعلام آمادگی ایران، روسیه و قطر به عنوان تروییكای گازی جهان مهر ماه سال ۱۳۸۷ نشست سه جانبه‌ای به میزبانی تهران، برای تسریع در ایجاد یك مجمع جهانی برگزار شد.
پس از توافق وزیران نفت و انرژی تروییكای گازی درباره چارچوب ایجاد یك مجمع مستقل بین‌المللی گاز و در پی تصویب اساسنامه روسی این مجموعه در نشست مسكو، به طور رسمی فعالیت‌های این مجمع بین‌المللی با حضور ۱۱ كشور دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان آغاز شد.
در نهایت با تاسیس این مجمع جهانی گاز، مقر دایمی دبیرخانه مجمع كشورهای صادركننده گاز، قطر و لئونید بوخانوفسكی، نامزد روسیه هم به مدت دو سال به عنوان دبیركل مجمع كشورهای صادركننده گاز انتخاب شد.
مسوولان وقت وزارت نفت در پاسخ به انتخاب دبیركل روسی برای مجمع كشورهای صادركننده گاز، چهار عامل میزان تولید، حجم ذخایر، صادرات گاز و قدمت حضور در بازارهای جهانی گاز را از مهم‌ترین عوامل دبیركلی روسیه در این مجمع دانسته و اعلام كردند: با حضور روسیه به عنوان دبیركل، وضعیت دبیرخانه و ساماندهی بازارهای جهانی از بلاتكلیفی خارج می‌شود.
آبان ماه ۱۳۹۲ در نشست وزارتی تهران، با رای وزیران نفت و انرژی كشورهای عضو مجمع جهانی كشورهای صادركننده گاز، سید محمدحسین عادلی، كاندیدای ایران برای یك دوره دو ساله دبیركل این مجمع شد.
