موفقیتی دیگر در صنعت برق کشور
مدیر دفتر تحقیقات و استاندارد های برق منطقه ای تهران با اشاره به رونمایی از ربات زميني برای بازرسی از تونلهای کابل برقی، گفت: امروز از این ربات با نام مور ۳ رونمایی به عمل آمده وطی دوهفته آینده وارد تونل خواهد شد و پس از تست نهایی از این ربات استفاده می شود. علاوه بر اين ربات، در شهريورماه سال جاري نيز از روبین، ربات ريلي بازرس تونل رونمايي شد.
به گزارش خبرنگار سرویس اجتماعی عصرپرس، محمدرضاکلباسی مدیردفترتحقیقات واستانداردهای برق منطقه‌ای تهران گفت: برای بازرسی از داخل تونلهای انتقال برق فشار قوی در سال 97 فراخوان دادیم تا مراکز تحقیقاتی که توانایی ساخت ربات به منظور بازرسی از داخل تونلها و تشخیص عیوب و موارد غیر مجاز، از جمله ریزش دیواره تونل، ریزش آب، حرارت بالا، انتشار گاز، آتش‌سوزی، ورود حیوانات موذی و حضور افراد غیر مجاز دارند را شناسایی کنند که در این راستا 9 پیشنهاد دریافت کردیم که تعدادي از پیشنهادها، استفاده از ربات ریلی بود که از سقف در داخل تونل حرکت کنند و این بازرسی را انجام دهد و تعدادی هم پیشنهاد داده بودند رباتی بسازند که به صورت زمینی این کار را انجام بدهند.کلباسی ادامه داد: در نهایت دو قرارداد مبادله شد که یک قرارداد برای ساخت ربات زمینی و یک قرارداد برای ساخت ربات سقفی-ریلی بود. قرارداد ربات زمینی با شرکت فرند پیمایش بسته شد و قرارداد ربات ریلی با پارک فناوری پردیس مبادله شد که ربات را توسط شرکت ایده کاوان صنعت که یکی از شرکت های مستقر در پارک فناوری پردیس است، انجام دهد.
وی گفت: در حال حاضر دو ربات ساخته شده و در مراحل تستهای نهایی هستند و همچنین ربات ریلی درداخل تونل مستقر شده و بیش از یک چهارم تونل ریل گذاری شده و تا پایان سال ریل گذاری تکمیل خواهد شد .
مدیر دفتر تحقیقات و استاندارد های برق منطقه ای تهران با اشاره به اینکه ربات زمینی هم که امروز در شرکت برق منطقه ای تهران توسط مدیران عامل شرکت های برق منطقه ای تهران و آذربایجان و تعدادی از معاونین و مدیران و همکاران دو شرکت و شرکت ساتکاب رونمایی شد، گفت: با انجام این پروژه ها یک بار دیگر توانمندی جوانان و متخصصین این مرزو بوم نمایان شد و ما می توانیم در زمینه های دیگر هم از بحث رباتیک استفاده کنیم و نیازهای کشور را برطرف کنیم.
در ادامه افشین نوابی، مدیرعامل شرکت دانش بنیان فرندپیمایش، با اشاره به فعالیت 27 ساله این شرکت در زمینه الکترونیک، مکاترونیک، ابزاردقیق و پردازش تصویر، گفت: با ارجاع طرح بازرسی تونلهای انتقال قدرت به شرکت فرند پیمایش طراحی و ساخت این ربات پیشرفته بر اساس نیازمندی های شرکت برق منطقه ای تهران انجام گرفت.
وی ادامه داد: در خارج از فضاهای شهری کابلهای فشارقوی غالبا برروی دکلها دیده می شود، اما در شهرهای بزرگ به خاطر حفظ مبلمان شهری این کابل ها از تونلهای زیر زمینی عبور داده می شوندکه هرکدام برق ناحیه بزرگی از شهر را تامین می کنند. در شهر تهران تونل هایی با طول های مختلف وجود دارد که هرکدام از آنها شاهراه انرژی یکی از نواحی تهران است.
وی افزود: این تونلها بعد از انقلاب تاسیس شده و بیش از 30 سال است که در حال فعالیت هستند. بازرسی تونل ها هم اکنون با تکیه بر نیروی انسانی انجام می شود. به طور معمول دو نفر اپراتور با راهپیمایی در تونل آن را بررسی می کنند و در صورت مشاهده مشکل آن را گزارش می دهند.
نوابی با اشاره به خسارات قابل پیشگیری وارد شده به این تونلها گفت: در مواردی سیلاب و یا فاضلاب در داخل تونل انباشته شده و یا عملیات عمرانی مجاور تونل سبب شده که دیواره تونل تخریب گردد. این آسیب ها علاوه بر خسارات ناشی از قطع برق نواحی وسیعی از شهر، هزینه های تعمیراتی گزافی را به کشور تحمیل می کند. به همین دلیل بازرسی دوره ای و منظم این تونلها همراه با ثبت و گزارش گیری وضعیت تونل همواره مدنظر قرار گرفته و نیازی ضروری به شمار می آید.
مدیرعامل شرکت دانش بنیان فرند پیمایش با اشاره به اینکه بازرسی مرتب تونلها توسط نیروی انسانی دشوار است اظهار داشت: درتابستان بخاطر مصرف برق و گرمای حاصل بر روی کابلها، دمای تونل افزایش یافته و حتی به 55 درجه سانتیگراد می رسد، در برخی موارد رطوبت داخل تونل ها به صد درصد رسیده و بازرسان نمی توانند بیش از 10 دقیقه در آن شرایط عمل کنند و بازرسی در چنین شرایطی بسیار طاقت فرسا است.
وی ادامه داد: بنابراین درخواستی مطرح شد تا عملیات بازرسی به صورت رباتیک صورت گیرد. بر همین اساس پیشنهاد شرکت ما طراحی و ساخت رباتی بود که در طول تونل حرکت کند و کاملا به صورت خودمختار وبدون نیاز به دخالت اپراتور عملیات بازرسی را انجام دهد.
نوابی گفت: این ربات مجهز به الگوریتم های هوش مصنوعی است به گونه ای که در حین حرکت در طول تونل به صورت خودکار صداها و تصاویر داخل تونل را تحلیل کرده و عیوب را گزارش میکند. صداهایی مانند صدای حفاری، ریزش آب و ارتعاش کابلها و ترانس ها و نیز عیوب دیداری مانند ترک، خیسی، جابجایی کابلها، و ریزش در کف، سقف و دیواره های تونل در قالب گزارش هایی به ایستگاه فرمان ارسال می گردد. همچنین ربات مجهز به سنسورهای دود، گاز های قابل اشتعال، دما، رطوبت و لرزش است. این ربات برای بازرسی کابلها از دوربین حرارتی و تصاویر ترموویژن نیز استفاده میکند.
مدیرعامل شرکت دانش بنیان فرند پیمایش با بیان اینکه این ربات به صورت خود مختار بدون نیاز اپراتور عمل می کند، گفت: علاوه بر این، قابلیت های کنترل اپراتوری هم برای ربات در نظر گرفته شده و این امکان برای اپراتور فراهم شده تا به صورت دستی و از طریق اتاق فرمان از نواحی مشکوک بازرسی کند.
نوابی افزود: در این ربات باتری کافی برای عملکرد مداوم به مدت 8 ساعت تعبیه شده است که برای بازرسی بسیاری از تونلهای موجود کافی است همچنین نرم افزاری در اتاق فرمان برای ربات طراحی شده که به صورت یک پایگاه داده تمام اطلاعات پایش تونل را ذخیره می کند.
وی با بیان اینکه روشهای سنتی ، سیستم بهینه ای برای گزارش گیری و بازیابی داده ها ندارند، گفت: این ربات با تکیه بر سیستم خودکار وداده برداری دیجیتال می تواند پایش تونل را با برداشت صدا و تصویر، پروفیل دما، پروفیل رطوبت، سنسورهای گاز و دود و... انجام دهد. علاوه برآن با ثبت کامل عملیات بارزسی، امکان بازیابی داده ها و بررسیهای دوره ای در آینده میسر می‌گردد.
نوابی با تاکید براینکه مسئله بازرسی تونل های شهرهای بزرگ در تمام دنیا وجود دارد و بازرسی و فرسودگی این تونلها نیاز هر کلانشهری است، گفت: قیمت ربات هایی در این سطح فن آوری و با این قابلیت ها در دنیا حدود 500 هزار دلار است. با توسعه این فن آوری در کشور، اکنون می توانیم با قیمت رقابتی و دستیابی به ارزش افزوده بسیار در عرصه جهانی، وارد بازار رباتهای بازرس تونل شویم.
وی گفت: شرکت برق منطقه ای تهران با همکاری شرکت های دانش بنیان قابلیت ورود به فناوری های حیطه انرژی را دارد چرا که نیاز در صنعت برق کشور فراوان است و توانایی توسعه با تکیه بر نیروی انسانی متخصص شرکتهای دانش بنیان وجود دارد. نتیجه این همکاری قابلیت عرضه در بازار جهانی را خواهد داشت.
مدیرعامل شرکت دانش بنیان فرند پیمایش با تقدیر از همکاری شرکت برق منطقه ای تهران، گفت: با توجه به نیاز بازرسی تونلهای بزرگ شهر تهران و به تبع آن سراسر کشور، خوشبختانه با همکاری شرکت برق منطقه ای تهران با وجود شرایط اقتصادی نابسامان این پروژه متوقف نشد و در حال تست نهایی است.
نوابی در پایان با تاکید براینکه متاسفانه ارزش دانش فنی آن طور که باید و شاید در کشور دیده نمی شود، گفت: ما به دنبال سود آوری کلان نیستیم اما برای بقای سیستم دانش بنیان نیازمند تغییر نگاه مدیران به ارزش گذاری فن آوری ومحصولات دانش بنیان هستیم. اگر ما دیر اقدام کنیم، ناگزیر از خرید این فن آوری ها به قیمت کلان از سایرکشورها خواهیم بود.
وی گفت: خوشبختانه در سالهای اخیر این نگاه و گفتمان درکشور ایجاد شده که فن آوری های پیشرفته را در کشور و با استفاده از نیروی متخصص داخلی توسعه دهیم.
خبرنگار: پویا مرادی
