توزیع عادلانه «یارانه برق» از ابلاغ تا اجرا

به گزارش سرویس اقتصادی عصرپرس از پاون، سخنگوی صنعت برق اخیراً اعلام کرد از بهمن سال 1400 تاکنون حدود 30 درصد از حدود 3 میلیون مشترک تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی یعنی یک میلیون مشترک خانگی مشمول تعرفه صفر یا رایگان برق شده‌اند.

بر اساس مصوبه هیئت‌وزیران درباره نحوه تعیین تعرفه برق که پنجم دی ماه سال 1400 ابلاغ شد، در صورتی که اقشار تحت پوشش سازمان‌های حمایتی بتوانند مصرف برق خود را تا 50 درصد سقف الگوی پیش‌بینی شده مدیریت کنند، از برق رایگان بهره‌مند خواهند شد، به عبارت دیگر درصورتی که اقشار آسیب‌پذیر در چهار ماه گرم سال که الگوی مصرف برق 300 کیلووات ساعت است مصرف برق خود را به 150 کیلووات ساعت رسانده و در ماه‌های غیرگرم که الگو 200 کیلووات ساعت است تا سقف 100 کیلووات ساعت مصرف کنند، مشمول تعرفه صفر در قبوض برق خود خواهند شد.

اما چرا ساز و کار اینچنینی در نحوه تعیین تعرفه برق پیش‌بینی شده است؟ در این باره باید گفت انرژی برق عموماً با تعرفه یارانه‌ای در قبوض مشترکان آن محاسبه و لحاظ می‌شود و این در حالی است که هزینه واقعی و تمام‌شده برق برای دولت بیش از 10 برابر ارقامی است که در قبوض برق قابل‌مشاهده است. این وضعیت یعنی پایین بودن تعرفه یا بهای برق سبب مصرف بی‌ضابطه آن از سوی برخی مشترکان شده است و در حالی که یارانه‌ها باید صرف بهبود زندگی اقشار کمتر برخوردار جامعه شوند، بیشتر اقشار مرفه و برخوردار جامعه را بهره‌مند می‌کنند. چنانکه بر اساس آمارها 2 درصد مشترکان پرمصرف برق در گذشته به تنهایی معادل 10 درصد کل مشترکان دارای مصارف متعارف، برق مصرف کرده و در واقع به همان نسبت یارانه برق صرف مصارف بالای آنها اعم از روشنایی‌های پرتعداد، داکت اسپلیت‌ و کولرهای گازی پرمصرف و ... می شد.

حال آنکه با اجرایی شدن آئین نامه ابلاغی دولت، مصارف مازاد بر الگوی این اقشار دیگر مشمول تعرفه‌های یارانه‌ای نبوده و به تناسب افزایش  مصرف، مشمول پرداخت تعرفه‌های پلکانی برق نیز هستند.

در همین حال تلاش شده است تمامی اقشار و مشترکان برق، با ساز و کارهای تشویقی و تنبیهی به سمت مدیریت مصرف برق حرکت کرده و مشترکان خانگی داخل الگو نیز در صورت ثبت کاهش مصرف برق نسبت به دوره‌های مشابه سال قبل از پاداش‌های صرفه‌جویی بهره‌مند شوند. این مسئله شامل حال مشترکان برق تحت پوشش سازمان‌های و نهادهای حمایتی نیز شده است و جهت سوق دادن این اقشار به سمت مدیریت مصرف، رایگان شدن تعرفه برق آن‌ها نیز مشروط به صرفه‌جویی و مدیریت مصرف در سقف 50 درصد الگو شده است.

بنا بر این گزارش می‌توان گفت با رایگان شدن قبوض برق یک‌ میلیون مشترک تحت پوشش نهادهای حمایتی از یک سو و غیر‌یارانه‌ای شدن مصرف مازاد بر الگوی مشترکان پرمصرف از سوی دیگر، صنعت برق بیش از هر زمان دیگری به توزیع عادلانه یارانه‌های خود نزدیک شده است.

امید آنکه با مصرف بهینه انرژِی در کشور، ضمن صیانت از منابع ارزشمند و تجدیدناپذیر نفت و گاز که منبع و منشأ اصلی تولید برق در کشور به شمار می‌روند، اقتصاد صنعت برق نیز از تنگناهای گریبان‌گیر خود رهیده و به دوران شکوفایی و رونق خود نزدیک شود.