کوچیدند و مردند و از یاد نرفتند

سرویس سیاسی عصرپرس: سال 1939، شاید یکی از تلخترین سال‌های مردم لهستان باشد. سالی که با یک توافق پنهانی هیتلر و استالین، نازی‌ها از یک سو و شوروی از دیگر سو به کشورشان حمله و عملا آن را به دو نیم تقسیم کردند. با آغاز جنگ جهانی دوم و از هم گسیختن نظام سیاسی لهستان، مردم این کشور به خصوص یهودیان از ترس هیتلر به دامان استالین گریختند. استالینی که پیش از این آنها را دستگیر، شکنجه و سرکوب کرده بود و از 60 هزار اسیری که گرفته بود، 50 هزار نفر را کشته بود.

در این شرایط لهستانی‌ها به شوروی گریختند تا از چنگال دهشت و نفرت نازیسم در امان باشند. استالین نیز آنان را پذیرفت منوط به اینکه از راه ایران به سرزمین‌های فلسطین و ارض مقدس‌شان بروند یا راهی آفریقا شوند. داستان ورود لهستانی‌ها به ایران از اینجا آغاز شد.

ایران در سال‌ 1320 سرزمینی پریشان بود که جدا از اینکه نظم سیاسی‌اش از هم گسیخته بود و کسی برای رضاشاه کبیر تره خورد نمی‌کرد، با بی‌نظمی اجتماعی و پریشانی اقتصادی شدیدی درست و پنجه نرم می‌کرد. در این شرایط متفقین با ایران برای تامین امنیت ورود و خروج هزاران آواره لهستانی به توافق رسیدند منوط به اینکه مایحتاج اولیه و آذوقه آنان را تقبل کنند. قولی که عملی نشد و بر مشکلات ایران افزود.

نخستین گروه آوارگان لهستانی در اوایل فروردین ۱۳۲۱ با چهار کشتی روسی که حامل ۲۹۰۰ نفر سرباز و مهاجر بود، وارد بندر انزلی (پهلوی سابق) شدند. تعداد مهاجرین در اردیبهشت ۱۳۲۱ نزدیک به 13هزار نفر رسید.

بعلت تأخیر در خروج، لهستانی‌ها بتدریج و برای گذران زندگی وارد بازار کار شدند و در بعضی رستوران‌ها و کاباره‌ها گروه‌هایی از آنان به آوازه‌خوانی و اجرای موسیقی مشغول شدند. افراد فرهیخته‌ای نیز که در میان آنان بودند به دبیری و آموزش زبان لهستانی و نویسندگی پرداختند، روزنامه‌ای هم به زبان لهستانی بنام «ندای لهستان» (Slowo Polskie) منتشر می‌کردند و کتاب‌هائی درباره ایران‌شناسی از آنها به یادگار مانده‌است.

لهستانی‌ها یک سال در ایران ماندند و هنگام رفتن که شد آنها که پایشان در گل ایران خشک شده بود ماندند و همین جا به زندگی اجتماعی خود ادامه دادند. اینگونه شد که 3 هزار لهستانی، بیشتر در انزلی و تهران، ماندند و آثار نمایانی از خود به جای گذاشتند. حدود 640 نفر از آنا هم‌اکنون در گورستان انزلی دفن شده‌اند.

لهستانی‌ها مهرماه امسال در مراسمی یاد و خاطره هفتاد ساله مهاجرت هموطنانشان را به ایران گرامی داشتند.

در همین راستا بود که رئیس شورای خلیفه گری ارامنه بندرانزلی از مرمت آرامستان لهستانی هایی که در این شهر مدفون شده اند، خبر داد.

سیمون ترهوسپیان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اعلام این خبر اظهار کرد: حدود هشت ماه قبل، تعدادی از کارشناسان و مهندسان کشور لهستان در راستای برآورد هزینه و تامین اعتبارات لازم برای مرمت قبور افزون بر 600 تن از سربازان و افراد غیرنظامی مدفون در این آرامستان بازدید کردند.

وی افزود: پس از ارزیابی و تخصیص اعتبار لازم از سوی دولت لهستان، کاردار این کشور با همراهی نماینده وزارت امورخارجه در گیلان و تنی چند از مهندسان لهستانی، بازدید مجدد از این آرامستان برای آغاز کار مرمت انجام دادند.

به گفته هوسپیان، کف سازی آرامستان ، مرمت قبور و همچنین رنگ آمیزی دیوارهای آرامستان از جمله برنامه های در دستور کار این گروه است و مصالح مورد نیاز ازجمله سنگ های تیشه ای و رنگ تهیه شده است.

رئیس شورای خلیفه گری ارامنه بندرانزلی یادآور شد: به دلیل نامساعد بودن شرایط جوی و بارندگی های مستمر در بندرانزلی، این کار به تعویق افتاده و درصورت مساعد شدن هوا، کار مرمت و بازسازی براساس برنامه ریزی های انجام شده صورت خواهد گرفت.

*گروه بین‌الملل عصرپرس/ 1199*

پایان خبر/