به گزارش خبرنگار سرویس اجتماعی عصرپرس، احمد حاجبی مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در نشست خبری که به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد، گفت: بعد از همه گیری ویروس کرونا، در جامعه و ناشناخته بودن این ویروس عموم افراد جامعه با اضطراب و نگرانی ناشی از این همه گیری مواجه شدند.
وی ادامه داد: به دنبال این موارد بحرانی، انتظار
ترس و اضطراب در جامعه وجود دارد. این گونه واکنشها، طبیعی هستند و به دنبال حوادث
و بحرانها دیده میشود. بنابراین به این واکنشها نباید برچسب بیماری بزنیم. در اوایل
اسفند با جامعهای مواجه شدیم که اضطراب شدید داشت. بخش سلامت روان وزارت بهداشت از
ابتدا به روشهای مختلف تلاش کرد که نیاز جامعه را شناسایی کرده و مداخلاتی انجام بدهد.
بیش از ۵۰۰ هزار تماس تلفنی با سامانه ۴۰۳۰
حاجبی در
ادامه با اشاره به ایجاد زیرساختهای نظام مراقبتهای بهداشتی اولیه در سطح جامعه،
گفت: حدود دو هزار روانشناس در نظام مراقبتهای بهداشتی اولیه به کار گرفته شدهاند
که در سراسر کشور فعال هستند و بر اساس اضطراب ناشی از کرونا از طریق ارتباط ویدیویی
با مردم در ارتباط بودند.
مدیرکل دفتر سلامت
روانی ، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ، ادامه داد: از ۲۳ اسفند مداخله سلامت روان در کشور آغاز شد
و در این راستا سامانه تلفنی ۴۰۳۰
راه اندازی و تاکنون بیش از ۵۰۰ هزار تماس تلفنی توسط کارشناسان و مشاوران
سلامت روان پاسخ داده شده که در این بازه زمانی بین ۸ تا ۹ هزار جواب داده شده است.
وی گفت: این منبع
توانست به برداشت نیازهای سطح جامعه کمک کند. و بر اساس دادههای تماسهای تلفنی توانستیم
خدمات خود را متناسب با نیاز جامعه تنظیم کنیم.
مشاوره در سوگ
در بحران کرونا
مدیرکل سلامت روان
وزارت بهداشت اظهار کرد: با توجه به بیش از ۷ هزار فوت بیماری کرونا، خانوادههای بازمانده
فوت شدگان ناشی از ویروس کرونا که نتوانستند شرایط عزاداری و کفن و دفن را اجرا کنند
توانسته ایم از یک ماه پیش خدمات و بسته خدمتی
با عنوان مشاوره در سوگ را آماده و ارائه دهیم در همین خصوص با کلیه خانوادهها تماس
گرفته و پس از اخذ رضایت، این خدمات به خانوادهها ارائه میشود.
افزایش تنش خانوادهها
در قرنطینه خانگی
حاجبی در ادامه با اشاره به افزایش تعارضات خانوادگی در بحران کرونا، گفت: اینکه در جریان قرنطینه خانگی با مشکلاتی در ارتباط خانوادگی مواجه شویم قابل پیش بینی است. زیرا همه گیری ویروس کرونا به طور کلی شیوه زندگی را تغییر داده و وقتی قرنطینه خانگی طولانی میشود و خانوادهها باید ساعت بیشتری در منزل تعامل داشته باشند، ممکن است تعارضاتی در ارتباط اتفاق بیفتد.
وی ادامه داد:
با چند بسته مداخلهای حمایتی و استفاده از روان شناسانی که در سامانه ۴۰۳۰ کار کردهاند در این زمینه ارتباط مستقیمی
با جامعه برقرار کردیم.
ارائه خدمات سلامت
روان به کادر درمان
حاجبی در پاسخ
به سوال عصرپرس مبنی بر ارائه خدمات سلامت روان به کادر درمانی ، گفت: عمده خدماتی
که کادر درمان برای نیازهای مشاورهای دریافت کردند در دانشکدههای پزشکی ارائه شده
و همکاران ما متناسب با زیرساختها در دانشگاههای
علوم پزشکی، مداخلات غیردارویی و گروهی را برای کادر درمان تدارک دیدند. البته شکل
ارائه خدمت در دانشگاهها بر اساس زیرساختها متفاوت بود.
مدیرکل سلامت روانی
وزارت بهداشت ادامه داد: تجربه نشان میدهد که افراد تیم درمان به چند علت مستعد مداخلات
روان شناسی هستند. افزایش ساعت کاری و دوری از خانوادهها ، قرنطینه شدن پس از ساعت
کاری، و احتمال ابتلاء از جمله این موارد است.
محیط خانواده میتواند در جذب مشکلات کمک کند و این وضعیت برای کادر درمان در این دوران
وجود نداشت. وقتی همه ابعاد را کنار هم میگذاریم میبینیم فشارهایی به کادر درمان
در این شرایط وارد میشود. در این زمینه یکی از شیوهها، مداخلات گروهی است.
حاجبی ادامه داد:
این خدمت به صورت مداخله گروهی برای کادر درمان بسیار مناسب است که در شرایط گروهی
افراد میتوانند بازگویی روان شناسی داشته باشند. البته تکنیکهایی در این جلسههای
گروهی استفاده میشود که افراد شرایط بهتری داشته باشند.
چگونگی برخورد
با ویروس کرونا بیشترین تماس با سامانه ۴۰۳۰
مدیرکل سلامت روانی
وزارت بهداشت درباره کاهش میزان اضطراب با افزایش آگاهی نسبت به کرونا گفت: دانش و
آگاهی نسبت به هر مقولهای میتواند میزان اضطراب را کم کند. تلاش کردیم در زمینه کرونا
اطلاع رسانی کنیم. وقتی سامانه ۴۰۳۰
راه اندازی شد،
بیشترین تماسی که گزارش میشد به دلیل نگرانی در مورد چگونگی برخورد با این ویروس بود.
شیوع افسردگی در
نوجوانان و جوانان
حاجبی درباره شیوع
اختلال روان در نوجوانان و جوانان در سالهای اخیر گفت: گروه نوجوانان و جوانان هم
در بازه سنی ۱۵
تا ۶۴ سال قرار میگیرد که افسردگی شایعترین
اختلال در بین این افراد می باشد.
افزایش وسواس در
دوران پساکرونا
وی درباره احتمال
افزایش وسواس در دوران پساکرونا گفت: با شرایط خاصی روبهرو بودیم. ممکن است علائم
افراد در مورد وسواس در آینده بیشتر شود. همچنین افرادی که زمینهای برای وسواس داشتند
میتواند با اضافه شدن عامل مضاعف، دچار تشدید علائم شوند.
کاهش ۲۷ درصدی اقدام به خودکشی در اسفند ۹۸
مدیرکل دفتر سلامت
روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: میزان فوت ناشی از
خودکشی حدود ۶
در هر صد هزار
نفر جمعیت است و بر اساس موارد ثبت شده در وزارت بهداشت، میزان اقدام به خودکشی در
کشور در اسفند ۹۸
نسبت به سال ۹۷ حدود ۲۷ درصد کاهش یافته است.
بیش از ۹۰ درصد اقدام به خودکشی به علت اختلال روان
شناسی است
حاجبی در مورد
عوامل موثر بر اقدام به خودکشی بیان کرد: خودکشی مثل بقیه مسائل و مشکلات حوزه سلامت
روان، به مسائل اجتماعی و روان شناختی ارتباط دارد. خودکشی چندین فاکتوری است و نمیتوان
با یک عامل به عنوان سبب شناسی خودکشی برخورد کرد. بسیار پدیده پیچیدهای است و گروهی
از عوامل با تعامل باعث پیچیدهتر شدن موضوع میشوند. مباحث ژنتیکی، بیماریهای روان
پزشکی و موارد دیگر میتواند باعث خودکشی شود. تا بیش از ۹۰ درصد افرادی که اقدام به خودکشی میکنند
به نوعی مبتلا به یک اختلال روان شناسی هستند.
وی در خصوص میزان مصرف مواد مخدر در کشور،گفت: در مورد مصرف مواد مخدر، اختلال مصرف مواد و شیوع مصرف مواد مخدر مطرح است. بر اساس آخرین آمارها که در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته، اختلال مصرف مواد مخدر ۲.۱ درصد است. ولی شیوع مصرف مواد مخدر در کشور ۵.۴ درصد است.
حاجبی بیان کرد: در اسفند ماه باور نادرستی در افراد مبنی بر مصرف الکل برای جلوگیری از کرونا ایجاد شده بود و در نتیجه مسمومیتهایی بابت مصرف الکل اتفاق افتاد. در یک ماه گذشته با این موضوع روبهرو نشدیم و به نظر میرسد مردم آگاهی لازم را پیدا کردهاند.
آخرین وضعیت قانون سلامت روان
مدیرکل سلامت روانی وزارت بهداشت گفت: حدود ۱۶ سال از قانون سلامت روان میگذرد و بازبینیهای فراوانی در مورد آن انجام شد. این قانون در دو کمیسیون هیات دولت در جلسههای مختلف مطرح شد که تغییراتی زیادی هم روی آن اتفاق افتاد. اسم این طرح، قانون حمایت از حقوق بیماران مبتلا به اختلالات روانی تبدیل و در نهایت در هیات دولت مصوب شد. این موضوع در اسفند ماه به مجلس ارائه شد. در حال حاضر کارهای فنی روی آن در مرکز پژوهشهای مجلس انجام میشود تا برای ارائه به صحن آماده شود.
پیشرفت طرح سراج
حاجبی درباره طرح سراج ادامه داد: در حال حاضر هر دانشگاه علوم پزشکی در یک شهر، طرح سراج را اجرا میکند. بعد از اینکه تسلط کامل به زوایای مختلف آن ایجاد شد میتواند گسترش پیدا کند. طرح سراج قبل از شیوع کرونا، در جلسه شورای اجتماعی کشور هم مطرح و با ملاحظاتی تصویب شد.
وی ادامه داد: سازمان اجتماعی کشور که زیرمجموعه وزارت کشور است از این طرح حمایت میکند. در سال ۹۹ نیز ۱۵ محل دیگر به طرح سراج اضافه خواهد شد. این طرح حرکت رو به جلو دارد، اما برای اجرا به استانداردهایی نیاز دارد. پیش بینی میکنیم تا پایان سال ۹۹ بتوانیم سرعت گسترش را ببینیم. شورای اجتماعی کشور و به خصوص استانداری و مدیرکلهای اجتماعی استانداری با دانشگاههای علوم پزشکی در استانها برای اجرای طرح سراج همکاری میکنند.
آغاز پیمایش سلامت روان از پاییز
مدیرکل سلامت روانی وزارت بهداشت درباره انجام پیمایش سلامت روان، گفت: غربالگری سلامت روان یکی از دغدغههای ما در نظام سلامت است. البته باید به آن پیمایش سلامت روان گفت. با استفاده از ابزارهایی موجود در خصوص پیمایش سلامت روان و بر اساس طراحیهایی که انجام شده این اقدام در پاییز امسال انجام می شود.
وی ادامه داد: اگر شرایط کشور خوب باشد و نگران انتقال ویروس نباشیم و با حفظ فاصله گذاری و اصول بهداشتی، دادههای کشوری در زمینه سلامت روانی جمع آوری میشود. تمام پروتکلها نوشته شده و ابزار آماده است و در تابستان به روان شناسان آموزشها ارائه میشود و احتمالا غربالگری سلامت روان از شهریور ماه یا ابتدای پاییز آغاز خواهد شد.
حاجبی افزود: اگر به جمع بندی برسیم که نتوانیم خانه به خانه این غربالگری را انجام بدهیم، ممکن است شیوه دیگری را انتخاب کنیم. ولی خیلی بعید است که اگر از لوازم حفاظتی استفاده کنیم، نتوانیم این کار را اجرایی کنیم. بنابراین تا پایان امسال میتوانیم وضعیت جدید شیوع اختلالهای روانشناسی در کشور را اعلام کنیم.
عدم ابتلای معتادان به کرونا منبع علمی ندارد
حاجبی درباره ابتلای معتادان به کرونا گفت: دلیلی نداریم که فرد معتاد به کرونا مبتلا نشود. هیچ شاهد علمی در این زمینه در جهان وجود ندارد که بگوید فرد مصرف کننده مواد مخدر کمتر به کرونا مبتلا میشود. برداشت ابتدایی این است که افراد توزیع کننده مواد مخدر از این شایعه بهره برداری کنند، ولی این موضوع هیچ مبنای علمی ندارد.