بنیانگذاری بانک اقتصاد نوین به عنوان نخستین بانک غیردولتی ایران و صاحب امتیازی و سردبیری روزنامه سرمایه، دبیرکلی بورس اوراق بهادار تهران (۱۳۸۴-۱۳۸۲)، مشاور خصوصیسازی وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران (۱۳۸۴-۱۳۸۰) و مشار کنونی وزیر راه و شهرسازی و تدریس در دانشگاههای معتبر کشور از جمله فعالیتهای وی است.
عبده تبریزی، متولد 1330 تهران است و تالیفات عمدهای در مباحث مالی و اقتصادی داشته است. تحلیل این اقتصاددان برجسته و مشاور دولت یازدهم را از وضعیت مسکن در ادامه میخوانیم. این تحلیل در روزنامه شرق منتشر شده است.
مشاور برنامهریزی و تأمین مالی وزیر راه و شهرسازی در یك نشست خبری از ركود در بازار مسكن گفت و سرمایههایی كه در این صنعت خفته است.حسین عبدهتبریزی با بیان اینکه کاهش قدرت خرید مردم به هشت سال قبل برمیگردد، گفت: بازار شکستخورده و رکود فعلی دو پایه اصلی کمبود تقاضا و تنگناهای مالی در دولت دارد.
عبدهتبریزی با بیان اینکه نرخ سودهای بانکی درحالحاضر معقول نیست و نمیتوان با سودهای ٢٧ درصد و ٣٠ درصد بانکی مسکن خرید گفت: در دنیا پوشش تسهیلاتی برای خرید مسکن کمتر از ٥٠ درصد تأمین هزینههای خرید نیست هرچند که در بسیاری از کشورها هم تا ٨٠ درصد قیمت خانه را بانک به متقاضیان وام میدهد.
وی با بیان اینکه بانکها درحالحاضر به اندازه کافی منابع مالی در اختیار ندارند، گفت: نه نرخ سود تسهیلات بانکی منطقی و مناسب است و نه سقف تسهیلات. بنابراین نرخ سود بانکی باید بهسرعت کاهش پیدا کند، زیرا وقتی نرخ تورم نقطه به نقطه ١١درصد است، نرخ ٣٠ درصدی سود بانکی بیمعنا و بیمفهوم است.
عبدهتبریزی با تأکید بر اینکه نرخ واحدهای تجاری در چهار
سال اخیر بسیار کاهش یافته است گفت: در هشت سال گذشته واحدهای تجاری، افزایش قیمتی
نداشتهاند و فروش این واحدها بسیار سخت شده است و معمولا این واحدها به اجاره
بلندمدت میروند.
به گزارش خبرگزاریها، مشاور آخوندی با تأکید بر اینکه نرخ
کالاهای اساسی و وارداتی کاهش یافته است و در آذرماه هم نرخ تورم یکرقمی میشود،
گفت: معتقدم با این سیاستها باید بازار رهن توسعه یابد و تسهیلات جدید برای خرید
مسکن ارائه شود. تسهیلات به دو بخش در مسکن ارائه میشود و معمولا وامهای بانکی
در مسکن به دو بخش حوزه ساختوساز و خرید داده میشود.
وی با اشاره به اینکه خرید مسکن در بازه زمانی طولانیمدت و در٢٠ تا ٢٥ سال پس از جمعآوری پساندازها انجام میشود، گفت: توجه وزارت راه و شهرسازی و بانکها همواره به ارائه تسهیلات به بخش خرید بوده و در طول چند سال گذشته بانکها به بخشی تسهیلات تزریق کردهاند که در آن بخش تولید مازاد داریم.
عبدهتبریزی با تأکید بر اینکه مسکن غیرقابل صادرات است گفت: اگر وامهای خارجی به بازار مسکن وارد شوند، با ریسک پرداخت اقساط آن با احتمال نوسانات نرخ ارزی مواجه هستیم؛ چنانکه چنین تجربهای را در کشور اسپانیا داشتهایم. در چند سال گذشته مردم اسپانیا برای خرید خانه از وام بانکهای سوئیس استفاده کردهاند اما پس از قطع رابطه سوئیس با حوزه یورو، قیمت فرانک سوئیس افزایش یافت و هرچند درصد نرخ تسهیلات ثابت و همان یک درصد بود، اما ارزش پول سوئیس افزایش یافته بود و مردم در بازپرداخت اقساط دچار مشکل شدند. بنابراین در شرایطی میتوان از وامهای خارجی در بازار اولیه استفاده کرد که تورم آرام بگیرد.
بودجه خانوار كوچك شده است
مشاور برنامهریزی و تأمین مالی وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه کاهش تقاضا در بازار به اقتصاد ٨ سال گذشته برمیگردد گفت: از سال ٨٦ تا به امروز میزان پسانداز خانوار و همزمان میزان درآمد سرانه کاهش یافته است .بنابراین امروز خانوادهها قدرت خرید ندارند که به معنای کوچکشدن بودجه خانوار است.
وی با اشاره به سیاست تحریک تقاضا در بازار خودرو گفت:
دولت تصمیم گرفت برای تحریک تقاضا در بازه زمانی کوتاهمدت، تسهیلاتی را به بازار
خودرو ارائه دهد که آثار آن در اقتصاد مثبت است اما واقعیت این است که دولت با تنگنای
مالی شدید مواجه است.
عبدهتبریزی با بیان اینکه در شرایط رکود باید به اقتصاد پول تزریق شود، گفت: دولت آمریکا برای رفع بحران اقتصادی ٢٠٠٨، توانست ١٤ هزار میلیارد دلار پول به اقتصاد تزریق کند اما دولت ایران برای رفع رکود فعلی چنین داراییای ندارد.
مشاور آخوندی با بیان اینکه از دیگر نهادهایی که میتوانند
پول خلق کنند بانکها هستند که آنها هم با تنگنای اعتباری مواجه هستند، ادامه داد: معتقدم
تا نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم نشود، رکود ادامه دارد و عامل اصلی رکود
موجود در اقتصاد، بالابودن نرخ سود بانکی است. حال سیاست بانک مرکزی این است که از
طریق وامهای بینبانکی نرخ سود بانکی را کاهش دهد اما معتقدم این سیاست در
بلندمدت جواب میدهد این در حالی است که بازار شکست خورده است.
عبدهتبریزی با اشاره به اینکه درحالحاضر ورود پول در بازارهای مسکن، طلا و ارز، ارزش اقتصادی ندارد و سرمایهگذاری تلقی نمیشود، افزود: وزارت راه به دنبال این نیست که بازار سفتهبازی راه بیفتد، چراکه ما به آن رونق نمیگوییم بلکه باید همیشه میزان عرضه، ۱۰ درصد بیش از تقاضا باشد.
برای هر هفت خانوار یک واحد تجاری وجود دارد
وی با اشاره به ثابتماندن نرخ واحدهای تجاری در چند سال گذشته گفت: درحالحاضر برای هر هفت خانوار یک واحد تجاری وجود دارد چراکه در بازهای ساخت واحد تجاری یک منبع درآمد برای خانوادهها و شهرداری محسوب میشد. اگر قرار باشد نرخ مسکن در چند سال ثابت بماند، قطعا پرداخت اقساط با سود ٢٥ درصد به بانکها اقتصادی نخواهد بود.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه کاهش نرخ سود بانکی به ١٨ درصد چه تأثیری در بازار مسکن خواهد داشت، گفت: نرخ سود اجاره ارتباط مستقیم با نرخ سود بانکی دارد. هرچه نرخ سود بانکی کاهش یابد، هزینههای ساخت هم کمتر میشود بنابراین قطعا کاهش نرخ سود بانکی در بخش سپردهها به نفع بازار اجاره و مسکن و اقتصاد خواهد بود.
مسكن مهر منسوخ شده
عبدهتبریزی با بیان اینکه ساختار و مبنای مسکن اجتماعی بر پایه مسکن اجارهای است، گفت: درحالحاضر طرحهایی مانند مسکن مهر برای پاسخ به نیاز دهکهای کمدرآمد منسوخ شده و درحالحاضر دولتها واحدهای مسکونی در محدوده شهر خریداری میکنند و به خانوادههای کمدرآمد برای بازه زمانی مشخص اجاره میدهند.
وی با تأکید بر اینکه برآورد شخصی من این است که درحالحاضر ٢٠ میلیارد دلار خانه خالی در کشور وجود دارد، گفت: میزان سرمایههای خفته در مسکنهای خالی برابر با درآمدهای نفتی است و اگر ٢٠ میلیارد دلار درآمد نفتی خود را صرف ساخت خانههای ارزانقیمت میکردیم، میتوانستیم به تمام تقاضاها جواب دهیم.
تخریب ١٠ هزار میلیارد تومان خانه برای اتوبان صدر
وی با انتقاد از عملکرد شهرداریها در تخریب خانهها قبل از پایان عمر، گفت: ۲۷ میلیارد دلار خانه قبل از پایان عمر تخریب شده است، ضمن اینکه برای اجرای اتوبان صدر ۱۰ هزار میلیارد تومان خانه تخریب شده که اینها همه سرمایههای کشور بوده است /.