در حدود ۲۰۰ کشور در جهان و با نام مخصوص به خودشان ثبت شدهاند، اما هرکدام این نام را از جایی آوردهاند یا اینکه در دنیا با عنوان دیگری شناخته میشوند. شاید جالب باشد که بدانید آرژانتین نامش را از کلمه اسپانیایی نقره به دلیل معادن نقرهاش گرفته یا اژدهای قرمز برای چین نماد قدرت و توانایی است.
در این گزارش مجله مهرنگاهی دارد به لقبهایی که روی برخی کشورها گذاشته شده و البته برخی از آنها به اشتباه در ایران با نام دیگری معروف شدهاند، مانند سوییس که در ایران آن را کشور ساعتها میشناسیم، با اینحال در جهان به عنوان دیگری معروف هستند.
ایران: سرزمین پارس
آریاییان سرزمین خود را ایریوشَیُنِم یا ایریو دئینگهونام یعنی «مساکن آریائیان» میخواندند و بعدها که دارای حکومت و پادشاهی شدند میهنشان را ایریانو خْشَثْرُ یعنی «پادشاهی ایرانیان» خواندند. این نام بعدها اِئران شَتْر و «ایران شَهر» شده که «ایران» کوتاه شده همین نام است. اما «پارس» یا «پرشیا» واژهای بوده که اروپاییان از ۲۵۰۰ سال پیش به کار میبردند و این عنوان همچنان روی ایران باقی مانده است.
چین: اژدهای قرمز
اژدها یکی از موجودات افسانهای چینی است که نمادی از فدرت محسوب میشود. در اسطورههای چینی اژدها با هیبت حیوانات مختلف وجود دارد، اما اغلب اژدها ماری است که چهار پا دارند.
کوبا: کاسه شکر
کوبا صادر کننده اصلی شکر قند در جهان است که به همین دلیل آن را کاسه شکر جهان مینامند.
آلبانی: سرزمین عقابها
داستان قدیمی در اینباره وجود دارد که به آلبانی سرزمین عقابها میگویند. این افسانه یک جوان شکارچی را معرفی میکند که در کوهها به دنبال شکار خودش بوده، او تا نزدیکی لانه یک عقاب بزرگ که ماری را با منقار در لانه گذاشته، میرود. وقتی داخل لانه را میبیند، چشمش به جوجه عقابی میافتد که در لانه و کنار مار است؛ اما مار هنوز زنده است و درست لحظهای که میخواهد جوجه را نیش بزند، مرد جوان به کمک او میآید و مار را میکشد و جوجه را برمیدارد و پا به فرار میگذارد. عقاب مادر از راه میرسد و از جوان میخواهد که فرزندش را نبرد، جوان با این استدلال که عقاب به خوبی از فرزندش مراقبت نکرده، میخواهد جوجه را با خود ببرد؛ اما عقاب مادر پیشنهادی میدهد که برای جوان هم هیجان انگیز به نظر میرسد، او میگوید اگر فرزندم را برگردانی، قدرت و تیزبینی خودم و فرزندم را در اختیارت میگذارم و از این پس میتوانی از نام من برای خودت استفاده کنی. جوان میپذیرد و تا سالها در سرزمینی که خودش بنا میکند، با کمک عقابش حکمفرمایی میکند، عقابی که همیشه و همهجا همراه اوست. او را Shqipëtar به منظور پسر عقاب صدا میزنند. (shqiponjë در زبان آلبانی معنی عقاب میدهد). از همین رو عنوان «سرزمین عقابها» روی کشور آلبانی مانده است و حتی پرچم آنها هم نقشی از دو عقاب است.
ژاپن: کشور آفتاب تابان
به ژاپن کشور آفتاب تابان میگویند چون هر روز این طور به نظر میرسد که خورشید از ژاپن به دنیا سلام میکند. ژاپنیها به خودشان «نیپون» یا «نیهون» میگویند که ترجمه آن منبع آفتاب میشود، اما در دیگر زبانها به کشور آفتاب تابان ترجمه شده است.
مصر: سرزمین فراعنه (هدیه رود نیل)
رود نیل از میانه افریقا میگذرد و کشور مصر هم به دلیل وجود این رود برپا شده است، به همین دلیل است که مصر را هدیه این رود به زمین میدانند. از سوی دیگر امپراطوری فرعون در این کشور بسیار شناخته شده است و خیلیها مصر را سرزمین فراعنه میدانند.
مغولستان: سرزمین آسمان آبی
مغولستان از کشورهای بکر و دست نخوردهای است که بسیاری از سنتها و فرهنگهای قدیمی در آن زنده است و زندگی عشایری در آن جریان دارد، آسمان آبی که این روزها دیگر در کمتر شهری پیدا میشود، مغولستان را به نام سرزمین آسمان آبی میشناسند.
هند: کشور هفتاد و دو ملت (کشور زبانها)
هند را کشور هفتاد و ملت میدانند، چون در مجموعه ایالتهایی که رسمی ثبت شدهاند، این کشور پُر از فرهنگها، زبانها و سنتهایی هستند که برخی از آنها شناخته شده و بسیاری از آنها در قبیلههای مختلف این سرزمین از بزرگ خاندان به فرزندان کوچکتر میرسد. شاید نام هفتاد و دو ملت هم برای این کشور هزار رنگ کم باشد، اما «هندوستان» با داشتن زبانها، گویشها، دینها و سنتهای مختلف سرزمینی عجیب است که سفر به آن حتما میتواند جذابیتهایی به همراه داشته باشد.
سریلانکا: اشک هند
سریلانکا را روی نقشه پیدا کنید! میبینید که دُرُست مانند اشکی است که از کنار هند به پایین میافتد.
انگلستان: سرزمین شکوه و امید
این عبارت از ترجیع بند شعری که در زمان شاه ادرواد ششم خوانده شده، روی این کشور باقی مانده است. البته آهنگسازهای مختلفی برای آن ملودی نوشتهاند.
تبت: بام دنیا
تبت در بخشی از آسیای شرقی قرار گرفته و تعدادی از بلندترین کوههای جهان در این منطقه قرار گرفته است، البته کوه اورست بلندترین قله جهان نیز در تبت و مرز کشور با نپال واقع شده است که از همین رو بام دنیا بهترین لقبی بوده که میشد روی این کشور گذاشت.
امریکا: عمو سام
عمو سام را با در کنار هم گذاشتن حروف اول ایالات متحده امریکا ساختهاند و از طرف دیگر در تاریخ این کشور و در طول جنگ سال 1812 در امریکا شخصیت تاثیرگذاری به نام سموئل ویلسون وجود داشته است که بسیاری او را به نام عمو سام صدا می کردند از این رو می توان گفت که این اسم بعدها تبدیل به نمادی از احساسات وطن پرستانه امریکایی ها شد.
کره شمالی: گوشهنشین (زاهد)
کره شمالی را از آن جهت زاهد و گوشهنشین میدانند که به صورت عمدی دور خودش دیوار کشیده است و از این عبارت حتی در صحبتهای رسمی نیز استفاده میشود و هیلاری کلینتون در سال ۲۰۰۹ کره شمالی را به نام زاهدِ خلوتنشین خطاب کرده است.
کره جنوبی: سرزمین صبح آرام
در سال ۱۹۳۴ قبل از میلاد امپراطوری شرق چین از عنوان «طراوت صبحگاهی» برای وصف کره جنوبی استفاده کرده بود و آن هم به این دلیل است که صبحهای این کشور مخصوصا وقتی خورشید از کوهها بالا میآید، بسیار مسحور کننده است.
آفریقای جنوبی: سرزمین الماس/ ملت رنگینکمان
ملت رنگینکمان اصطلاحی ابداعی از اسقف اعظم «دزموند توتو» بوده که بعد از برگزاری اولین انتخابات دموکراتیک افریقای جنوبی در سال ۱۹۹۴ استفاده میکند. بعدها «نلسون ماندلا» هم از این عبارت در وصف افریقای جنوبی استفاده کرد.
نیوزلند: سرزمین ابرهای بلند سفید
این کشور یکی از کشورهای بکری است که محل مناسبی برای توریستهاست. این کشور مکان مناسبی برای ورزشهای مختلف و استراحت در طبیعت دارد که دل هر بینندهای را بدست میآورد.
هلند: سرزمین آسیاب بادی/گل لاله
هلند است و آسیاببادیها و لالههایش! هلند تعداد زیادی آسیاب بادی دارد و گلهای لالهاش هم در جهان خیلی معروف هستند. از همین رو هلند را با این دو نام میشناسند.
استرالیا: سرزمین گوسفندان
این کشور مراتع زیادی دارد و محل مناسبی برای چرای گوسفندان است، از دیرباز این کشور محل مناسبی برای پروش گوسفندان بوده است که بهشت این چهارپایان حساب میشود!
فنلاند: سرزمین هزار دریاچه
این عنوان از آن جهت روی فنلاند گذاشته شده است که تقریبا ۱۰ درصد از این کشور را دریاچههایی که در اطراف آن واقع شده، تشکیل دادهاند.
سوییس: سرزمین شیر و عسل
سوییس کشوری پر از چشم اندازهای زیبا و بینظیری است که اتفاقا محل مناسبی برای فیلمبرداری آثار سینمایی است. اما این کشور به دلیل همین زمینهای سبز که برای چرای حیوانات شیرده مناسب است و گلهای خوبی برای تولید عسل دارد، معروف شده است. البته به گفته انجیل، شیر و عسل دو ماده مهمی است که یک سرزمین برای سرسبز بودن نیاز دارد.
اوکراین: سبد نان اروپا
اوکراین خاکی غنی برای کاشت گندم و دیگر غلات دارد و از روزگاران گذشته محل مناسبی برای تولید محصولات غذایی بوده است، از همین رو آن را سبد نان اروپا مینامند.
رواندا: سرزمین هزار تپه
سرزمین هزار تپه یک توصیف بسیار مناسب برای کشور سرسبز روانداست، آتشفشانها و جنگلهای استوایی در تپههای این کشور قرار گرفتهاند که چشماندازی زیبا از آن را به وجود آوردهاند.
سیبری: سرزمین یخبندان
سیبری همهاش برف است و سرما، تا چشم کار میکند یخچال است و زمین یخزده. سیبری همان سرزمین یخبندان است.
برزیل: سرزمین آمازون (سرزمین قهوه)
قهوههای دنیا از چه طریقی تامین میشوند؟ همه ما میدانیم که برزیل به خاطر قهوههایش معروف است و از همین رو عنوان این کشور نیز همان سرزمین قهوه است.
شیلی: سرزمین شاعران
شیلی را از آن جهت سرزمین شاعران میدانند که شعر در این کشور سنت دیرینهای محسوب میشود و به آن اهمیت زیادی میدهند. همچنین شاعران این کشور تا کنون دوبار جایزه نوبل ادبیات را دریافت کردهاند.
اسپانیا: سرزمین گاو بازها (ماتادورها)
گاوبازی یا سنت ماتادورها یکی از فرهنگهای رایج و مهم اسپانیاست که در آن فرد گاوباز با لباسی که به زیبایی آراسته شده، وارد زمین میشود و با یک گاو نر عصبانی بدون هیچ سلاحی روبرو میشود. پارچه قرمز نشانه آنهاست و معتقدند با آن کاو را بیشتر عصبانی میکنند و هربار هم زنده میمانند. این مراسم هرساله در اسپانیا و بسیاری از کشورهای دیگر که فرهنگ اسپانیایی در آنها نفوذ پیدا کرده، برگزار میشود. گاوبازی نشانی از بزرگی و قدرت فرد است که هرچه در زمینهای بیشتری زنده بمانند، ارج و قرب بالاتری هم کسب میکنند.
پاراگوئه: جزیرهای محصور در میان زمینها
کشور پاراگوئه از نظر جغرافیایی در میان کشورهای امریکای جنوبی از جمله برزیل، بولیوی و آرژانتین محصور شده است.
تایلند: سرزمین خندهها
خیلی قبلتر از اینکه تایلند شکل بگیرد، حتما میدانستید که تعداد عضلات کمتری برای خندیدن نسبت به اخم کردن استفاده میشود و تایلندیهای سنتی برای اینکه از عضله کمتری استفاده کنند، سعی میکنند بیشتر بخندند! البته در واقعیت این طور نیست و برای خندیدن ماهیچههای بیشتری استفاده میشود، احتمالا اگر تایلندیها این موضوع را میدانستند، امروز ما با سرزمین اخموها روبه رو میشدیم.
آرژنتین: سرزمین نقره
نام آرژانتین از کلمه «آرژنتوم» که در زبان اسپانیایی به معنی نقره است، گرفته شده. این کشور سالیان زیادی مستعمره اسپانیا بوده و به همین دلیل زبان و فرهنگ اسپانیایی در آن بسیار وجود دارد، از آنجایی که آرژانتین معادن نقره بسیاری داشته، در زمان اسپانیایی با نام «سرزمین نقره» از آن یاد میشده که همان نام هم روی آن مانده است.
ایتالیا: کشور چکمه
کافی است یک بار نقشه کشور ایتالیا را روی نقشه نگاه کنید تا متوجه شباهت بسیار زیاد آن با چکمه شوید، از همین رو ایتالیا را کشور چکمه مینامند.
ایسلند: سرزمین یخ و آتش
ایسلند را از آن جهت سرزمین یخ و آتش مینامند که این کشور پر از افراط است، ایسلند یخچالهای طبیعی عظیمی دارد و در کنار آن چشمههای آتشفشانی زیادی هم دارد.
ایرلند: جزیره زمرد
ویلیام درنان شاعر ایرلندی برای اولین باز از عبارت «جزیره زمرد» در وصف شاعرانه ایرلند استفاده کرد، آنهم به دلیل حومه شهری سبزی که دارد.
پرو: سرزمین اینکاها
امپراطوری اینکاها یکی از امپراطوریهای بومی مردم سرخپوست در امریکای جنوبی بوده است و بخش اصلی آنها در کشورهای پرو، اکوادور و بولیوی امروزی واقع است و پرو را هم به دلیل اینکه بسیاری از بناهای ساخته شده توسط این امپراطوری در آن برجای مانده، به این عنوان میخوانند.
سوئد: کشور باسوادها
میگویند سوئد تنها کشوری است که هیچ بیسوادی ندارد و به همین دلیل سوئدیها باسوادترین مردمان کشورها هستند.
یونان: سرزمین فلاسفه (الهه)
بیشتر فلاسفه که در قرون مختلف با نام آنها آشنا هستیم از یونان برخاستهاند و بسیاری از بناهای منتصب به خدایان مختلف را در این کشور میتوان دید.
ساحل عاج: کشور فیلها
ساحل عاج در بخشی از قاره افریقا قرار گرفته که محل زندگی فیلهای زیادی است، طی سالها شکار بیرویه فیلها برای دستیابی به عاج آنها باعث از بین رفتن تعداد زیادی از این حیوانات آرام شده است.
فیلیپین: مروارید دریاهای شرق
در سال ۱۷۵۱ برای نخستین بار یک شاعر اسپانیایی از عبارت «مروارید دریاهای شرق» برای فیلیپین استفاده کرد و بعد از آن در سال ۱۹۶۰ از این عبارت در سرود ملی کشور استفاده شد تا لقب این کشور زیبا که مراتع چشمنوازی دارد، مروارید دریاهای شرق بماند.
یمن: سرزمین سبا
بر اساس تاریخ گفته میشود حضرت سلیمان و روایتهای تخت ملکه سبا در سرزمین یمن امروزی رخ دادهاند.
بلاروس: روسیه سفید
چند دلیل برای اینکه از این عنوان برای بلاروس استفاده میشود، وجود دارد. یکی از آنها این است که اهالی این سرزمین خودشان را از اهالی تزار روسیه میدانند، حاکمان مسکو با لباسها و حتی عینک سفید در مجامع حاضر میشدند. مورد دیگر به اواخر قرن ۱۴ میلادی بازمیگردد که کلمه Vasmer که دو معنی «سفید» و «مالیات» را میداده و بلاروسیها معتقدند منظور از سفید به آن بخشهایی از روسیه گفته میشود که تحت نظر حکومت تاتارها نیست. البته در مواردی تمایز افراد در لباسی که میپوشیدند، باعث استفاده از عنوان برای ناحیههای مخصوص میشده است.
بوتان: سرزمین اژدهای تندر
از آنجایی که بوتان در یکی از درهای هیمالیا واقع شده و رعد و برقهای بزرگی در این منطقه اتفاق میافتد که صدای غرش اژدها را به ذهن میآورد، این کشور به نام سرزمین اژدهای تندر معروف شده است، به طوری که حتی روی پرچم آنها تصویری از اژدها دیده میشود.
ماداگاسکار: جزیره سرخ
ماداگاسکار بعد از گرینلند، گینهنو و برونئو چهارمین جزیره بزرگ جهان است که سطح بسیار بزرگی از آن با جنگلهای سبز پوشیده شده بود، اما پس از بهرهبرداری تجاری از جنگلها و استفاده از برخی تکنیکهای کشاورزی باعث فرسایش خاک شد و رنگ آن به قرمز تغییر کرد. حالا از دور که ماداگاسکار را نگاه کنید، در بخشی جنگلهای پوشیده و در بخشی سرزمین سرخ رنگ را میبینید.
لبنان: سوئیس خاورمیانه
کشور سوئیس به زیبایی و محسورکنندگی معروف است، لبنان هم یکی از کشورهای زیبا خاورمیانه است که از این نظر به آن سوییس میگویند.