تقویم تاریخ امروز سه‌شنبه 14 دیماه

سرویس فرهنگی عصرپرس: مناسبت‌های مهم تقویم امروز سه‌شنبه 14 دی به شرح زیر است.

فرار "ازهاري" و "اويسي" از مزدوران رژيم طاغوت به خارج از كشور (1357ش)
غلامرضا ازهاري و غلامعلي اويسي دو تن از ارتشبدهاي عالي رتبه ارتش رژيم پهلوي بودند كه در روزهاي پاياني عمر رژيم ستم‏شاهي احساس كردند كه اين رژيم نابودشدني است و حضور آنان در ايران ممكن است به قيمت جان آنان تمام شود. از اين رو پس از انتقال اموال بي‏شمارِ خود به خارج از كشور، به اروپا گريختند.
• تبعيد آيت ‏اللَّه "سيد مصطفي خميني" به تركيه توسط رژيم پهلوي (1343 ش)

پس از تبعيد حضرت امام خميني(ره) در سيزدهم آبان 1343 ش به تركيه، رژيم پهلوي در عصر همان روز، فرزند ارشد ايشان، حاج سيد مصطفي را نيز دستگير و روانه زندان قزل قلعه در تهران نمود. انعكاس اين دو خبر، شهرهاي قم، مشهد و تهران را به حالت تعطيل درآورد و در بسياري از شهرها تظاهرات به راه افتاد.
• ورود اولين هواپيما به ايران (1292 ش)
در پي اجراي يك برنامه پرواز نمايشي در آسمان تهران توسط خلباني لهستاني با يك هواپيماي دوباله سبك در زمان احمدشاه قاجار، اولين هواپيما به ايران وارد شد. در ازاي اين برنامه، دست‏اندركاران اين هواپيما با فروش مبلغ گزاف بليط، نمايش مختصري داده بودند. تا سال‏ها بعد، پروازها غالباً نمايشي بود و هواپيماها براي اين منظور به ايران مي‏آمدند.
• سفر مخفيانه ژنرال "هايزر" مستشار عالي‏ رتبه نظامي آمريكا به تهران (1357 ش)

ژنرال رابرت هايزر، معاون وقت فرمانده نيروي هوايي آمريكا در اروپا بود و براي مأموريتي ويژه به تهران آمد تا دولت آمريكا را در تصميم‏گيري‏هاي بعدي و اطلاع از اوضاع ايران در زمان انقلاب بزرگ ملت مسلمان ايران، ياري كند. هايزر در مدت اقامت سي و چند روزه خود در ايران تنها يك بار با شاه ملاقات كرد و در اين جلسه، روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوي از ايران تعيين شد. هرچند سفر هايزر به ايران به صورت محرمانه صورت گرفت ولي خبر ورود وي در دو روز بعد يعني شانزدهم دي‏ ماه فاش شد.
• عمليات كوچك محدود در تنگ حاجيان توسط سپاه (1359ش)
برای اینکه عراق بتواند ارتفاعات سرکوب به گردنه کاسه گران را در منطقه گیلانغرب جمهوری اسلامی ایران اشغال نماید در حمله سراسری خود از محور خسروی قصر شیرین- امام حسن به گیلانغرب استفاده نمود. در طراحی مقابله با عراق در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران سه گردنه مهم پاطاق، سنگان و کاسه گران به شکل ویژه مورد توجه قرار داشت.
• عمليات محدود چَغالوند در گيلانغرب، به طور مشترك به فرماندهي سپاه پاسداران (1359ش)
اين عمليات در گيلانغرب -چغالوند به فرماندهي ارتش و كمك سپاه انجام شد.
• درگذشت عالم وارسته آيت‏ اللَّه "شيخ محمد لاكاني"(1379ش)
آيت‏اللَّه شيخ محمد لاكاني رشتي در سال 1290 ش برابر با 1331ق در نجف اشرف و در بيت آيت‏اللَّه شيخ مهدي لاكاني از علماي دوران، به دنيا آمد. وي در ده سالگي، به همراه پدر راهي رشت گرديد و پس از پشت سر گذاردن مقداري از تحصيلات جديد، به فراگيري علوم ديني پرداخت. آيت‏اللَّه لاكاني در سال 1310ش جهت ادامه تحصيلات خود، وارد حوزه علميه قم شد.
• روز جهاد کشاورزی
علوم کشاورزی و منابع طبیعی یکی از مهمترین ارکان علوم در توسعه علمی و توسعه پایدار کشور است. زیرا امنیت غذایی و حفاظت محیط زیست که رکن اساسی دوام و بقای یک کشور است وابسته به آن است در صورتی که زمینه مساعد بوده و سازماندهی مناسب باشد.
• شهادت شهید عباسعلی احمدی (1359ش)
شهید عباسعلی احمدی در روستای کوچک و زیبای سطر در نزدیکی شهر سنقر از توابع استان کرمانشاه چشم به جهان هستی گشود و کودکی را در دامان پاک خانواده‌ای کشاورز و زحمتکش گذراند. او پس گذراندن تحصیلاتش در مقطع دبستان، برای ادامه تحصیل راهی کرمانشاه شد. عباسعلی بعد از گرفتن مدرک ششم ابتدایی، به‌علت عشق و علاقه زیادی که به پاسداری از حریم کشورش داشت، به استخدام ارتش درآمد و در آموزشگاه گروهبانی تهران مشغول گذراندن آموزش نظامی شد.
• سربازان مسلح عراقی به مدرسه ایرانیان در بغداد و کاظمین حمله کردند و آنها را تعطیل نمودند(1349ش)
• سینمای اروپا در خیابان شاه آباد آتش گرفت. (1349ش)
در این حریق که منجر به از بین رفتن ساختمان سینما شد سه کشته و ده مجروح باقی ماند
• وزارت تولیدات کشاورزی منحل شد(1350ش)
• حضرت آیت الله سید احمد خوانساری ضمن اعلامیه ای مظالم دولت بعثی عراق را نسبت به ایرانیان مقیم آن کشور و علمای اعلام به شدت محکوم نمودند(1350ش)
متذکر شدند اصناف و بازاریان فردا در مسجد سید عزیزالله اجتماع نمایند
• جمشید بهنام به ریاست دانشگاه فارابی منصوب شد(1353ش)
• روزنامه صوراسرافیل با همکاری میرزا قاسم خان تبریزی و میرزا جهانگیر خان شیرازی در تهران انتشار یافت و شماره اول آن امروز منتشر شد.(1286ش)
میرزا علی اکبر خان قزوینی معروف به «دخو» (دهخدای آینده) از نویسندگان این روزنامه است.
• كليه درجات نظامي رايج در قزاقخانه و ژاندارمري لغو گرديد و به جاي آن درجات جديد معين و اعلام گرديد. (1300ش)
درجات سابق عبارت بود از امير تومان، اميرپنجه، كلنل ماژور، كاپيتان. درجات جديد به اين شرح معين شد: اميرلشكر، سرتيپ، سرهنگ، نايب سرهنگ، ياور، سلطان، نايب اوّل و دوّم و سوّم
• سردار سپه وزير جنگ با تصويب احمدشاه به هفت تن از سرداران قزاقخانه درجه اميرلشكري كه بالاترين درجه در قشون بود اعطاء نمود. (1300ش)
سرداران عبارت بودند از: سردار مقتدر (اميرلشكر عبدالحميد غفاري)، سردار مدحت (اميرلشكر عباسقلي جلاير)، سردار همايون (اميرلشكر قاسم والي)، سردار عظيم (اميرلشكر محمد توفيقي)، سردار منتخب (امير لشكر حبيب الله جهانباني)، سردار رفعت (اميرلشكر علي نقدي). همچنين امير تومان عبدالله خان
• از طرف سردار سپه وزير جنگ حكم عمومي قشون صادر شد. (1300ش)
به موجب اين حكم در ايران پنج لشكر و يك اركان حرب و يك شوراي قشون تشكيل شد
• از طرف سردار سپه سردار مقتدر به رياست شوراي قشون برگزيده شد(1300ش)
• احمد آقا خان (امير احمدي) به فرماندهي لشكر غرب كه محل آن همدان است منصوب شد (1300ش)

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 4 ربیع الثانی 1438 )
• تولد حضرت عبدالعظيم حَسني(ع) (173ق)

يكي از چهره‏هاي شاخص اصحاب ائمه، حضرت عبدالعظيم حسني است كه در شمار اصحاب امام رضا، جواد و هادي عليهم السلام بوده و مورد تمجيد فراوان قرار گرفته است. حضرت عبدالعظيم از نوادگان امام حسن مجتبي(ع) بود كه در شهر مدينه به دنيا آمد.
• تولد "ابوبكر محمد انباري" فقيه و نحوي (513 ق)
ابوبكر محمد انباري فقيه، محدّث، نحوي و لغت شناس بغدادي از نوجواني به آموختن علوم ديني پرداخت و فراگيري نحو و لغت رانزد پدرش آغازكرد. ابن انباري پس از فراگيري ديگر علوم و دانش‏ها بر كرسي تدريس نشست و شاگردان زيادي در محضر او كسب علم كردند
• درگذشت "كاتبي قزويني" دانشمند، حكيم و منجم (675 ق)
ابوعمربن علي شافعي ملقب به نجم‏الدين و معروف به كاتبي قزويني از علماي رصد و رياضيات بود. وي از اساتيد علامه حلي و قطب الدين شيرازي و از شاگردان خواجه نصير طوسي است. وي به همراه ديگر عالمان، به فرمان هلاكو خان براي شركت در عمل رصدخانه‏ي مراغه، احضار شده بود.
• رحلت "تاج العلماء" عالم مسلمان هندي (1312 ق)
سيدعلي محمد بن سلطان العلماء، مشهور به تاج العلماء ازمشاهير علماي هند بود. او فقيهي عالم، حكيمي متكلم و محدثي آگاه محسوب مي‏شد. وي هم‏چنين از اديان گوناگون آگاهي و اطلاع وسيعي داشت به طوري كه با صاحب نظران و بزرگان هر دين به مباحثه مي‏نشست
• نطق تاريخي "سيد حسن مدرس" عليه رضاخان (1343ق)

قرار بود كه گروه اقليت مجلس ششم، رضاخان را به خاطر سوء سياست داخلي و خارجي، قيام و اقدام عليه قانون اساسي و حكومت مشروطه و توهين به مجلس شوراي ملي و نيز تحويل ندادن اموال توقيف شده از محكومان به خزانه‏ي دولت استيضاح كند. در صبح روز استيضاح، شهيد سيد حسن مدرس و اعضاي اقليّت مجلس، بيرون از ساختمان مجلس، مورد ضرب و شتم اوباش طرفدار سردار سپه قرار گرفتند.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 3 ژانویه 2017)

• استقلال كامل "نيكاراگوئه" در امريكاي مركزي (1838م)
كشور جمهوري نيكاراگوئه در امريكاي مركزي واقع است. تاريخ نيكاراگوئه مانند ساير جمهوري‏هاي امريكاي مركزي با دوران طولاني سلطه اسپانيا كه قريب سه قرن به طول انجاميد، آغاز مي‏شود. در سال 1821م به دنبال ناآرامي‏ها در اسپانيا، نيكاراگوئه نيز مانند ساير كشورهاي امريكاي لاتين استقلال خود را اعلام كرد و سلطه اسپانيا بر اين منطقه در نيمه سپتامبر آن سال پايان پذيرفت.  
• درگذشت "پير لاروس" اديب و لغت‏ شناس معروف فرانسوي (1875م)
• سرنگوني "مانوئل نوريگا" در پاناما پس از مداخله نظامي امريكا (1990م)

پس از مرگ عمر توريخوس رهبر نظامي پاناما در سال 1981 و چند سال آشفتگي سياسي، سرانجام قدرت به دست يك ژنرال ديگر به نام مانوئل نوريگا افتاد. وي پيش از آن درصدد اعمال سلطه مستقيم بر كانال پاناما و خارج ساختن آن از دست نيروهاي امريكايى بود
امضاي پيمان "استارت 2" بين امريكا و روسيه (1993م)
مذاكرات محدود ساختن سلاح‏ هاي استراتژيك، از سال 1969م بين امريكا و شوروي سابق آغاز شد و در طي چند مرحله به امضاي قراردادهاي سالت 1 و 2 انجاميد. هرچند در اين ميان پس از تهاجم شوروي به افغانستان، تنش‏هايى ميان امريكا و شوروي بروز كرد ولي با روي كار آمدن گورباچف و ايجاد دگرگوني در شوروي و فروپاشي اين كشور، مذاكرات محدود ساختن اين سلاح‏ها ادامه يافت و به امضاي قرارداد استارت 1 و 2 منجر شد.