قمار بزرگ «ترزا می» در بحرین

سرویس سیاسی عصرپرس: شرکت نخست وزیر انگلیس در نشست شورای همکاری خلیج فارس اگر در شرایط کنونی انجام نمی‌شد و حرف‌هایی از جنس حرف‌های دیروز خانم «ترزا می» زده نمی‌شد شاید اهمیت چندانی نداشت. روابط  کشورهای عرب منطقه از دیرباز با بریتانیا خوب بوده است. اما سه عامل مهم یعنی رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا، روی کار آمدن ترامپ و پیشروی‌های ارتش سوریه در حلب موجب شد که هم شرایط منطقه و جهان پیچیده‌تر شود و هم حرف‌های نخست وزیر بریتانیا از اهمیت خاصی برخوردار باشد.  

اگرچه رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا رای نسبتا شکننده‌ای بود اما موجب استعفای دیوید کامرون از سمت نخست‌وزیری شد و جامعه بریتانیا را به دو قسمت تقسیم کرد. شرایط به گونه‌ای پیش رفت که سایه خطر فروپاشی بریتانیا و جدایی اسکاتلند دوباره مطرح شد. 

تراز می در این شرایط روی کار آمد او مدافع خروج بود و قول داد شرایط را به گونه‌ای پیش ببرد که انگلیس اگر در کوتاه مدت از جدایی از اتحادیه اروپا منتفع نمی‌شود ضرر نیز نکند.

خروج از اتحادیه فقط داخل انگلیس مدافعان پرشوری نداشت بلکه در دیگر کشورهای اروپایی نیز احزاب عمدتا پوپولیست و ملی‌گرا که معجونی از شعارهای دست‌راستی را سرلوحه فعالیت خود قرار داده‌اند از این خروج استقبال کردند. آنها اتحادیه اروپا را نهادی فرسوده و پوسیده می‌دانند که تنها موجب انتقال آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی یک کشور به دیگر کشورهای عضو می‌شود. 

فرانسوا فیون و مارین لوپن در فرانسه و رهبران یوکیپ در انگلستان از همین گروه هستند. رای بالای مردم ایتالیا به منظور مخالفت با اصلاحات پیشنهادی ماتیو رنتسی که به استعفای او منجر شد و رای شکننده مردم به اتریش به نامزد چپ‌گرای سبزها همگی نشان از چرخش‌های توده‌ای در جامعه اروپایی و شرایط ظهور احزاب راست‌گرای پوپولیست در این کشورها است. ظهور دونالد ترامپ در آمریکا نیز در همین راستاست.

روسیه پس از سقوط خفت‌بار قذافی با اینکه افسران اطلاعاتی‌اش تا آخرین لحظه کنار رهبر لیبی ماندند، ضربه شدید از غرب و آمریکا خورد. کرملین شرایط پس از بهار عربی را به هیچ عنوان با منافع روسیه در آفریقا و آسیا سازگار نمی‌دید. 

تلنگر بزرگ را وضعیت سوریه به پوتین زد. ائتلاف کشورهای عربی و ترکیه با همراهی قدرت‌های غربی برای سرنگونی بشار اسد وارد میدان شدند تا خطوط مواصلاتی این نقطه مهم که اهمیت ژئوپلتیک زیادی دارد را به دست بگیرند. خطوطی که دست ایران و روسیه بود. جنگ طول کشید و فراز و فرودهای زیادی پیش آمد و ترکیه به شرق و روسیه نزدیک شد و مشخصا از غرب و اتحادیه اروپا فاصله گرفت. 

 در این شرایط ترزا می، با شرکت در نشست شورای همکاری کشورهای خلیج فارس، دفاع جانانه از اعراب، برشمردن تهدیدهای ایران، لزوم مقابله با ایران، همکاری با اعراب برای مقابله با ایران دست به قمار سرنوشت‌سازی برای انگلستان زد.

نخست‌وزیر انگلیس با بیان اینکه خطر ایران هسته‌ای با اجرای برجام از بین رفته است در واقع سیگنالی به دونالد ترامپ و مشاورانش داد که انگلستان مانع جدی برهم خوردن برجام است اما همزمان این پیغام را نیز داد که آنها با ترامپ و اعراب در این قضیه که هنوز بزرگترین خطر منطقه ایران است مشترک هستند.

این گفته‌ها در شرایطی بیان می‌شد که نیکلاس هاپتون، سفیر انگلیس در تهران دوش به دوش نماینده شرکت شل، قرارداد نفتی توسعه میدان‌های نفت غرب رودخانه کارون را در تهران امضا می‌کرد و قدم‌های حمید بعیدی‌نژاد هنوز بر پله‌های کاخ باکینگهام که برای اعطای استوارنامه به ملکه بریتانیا رفته بود خشک نشده است.

 شاید باورش سخت باشد اما نخستین و جدیترین رسانه‌ای که به وضعیت سیاه پرونده حقوق بشری عربستان و بحرین اشاره کرد و خواهان مطرح شدن آن در دیدارهای ترزا می شد، بی‌بی‌سی بود. بی‌بی‌سی آنقدر این موضوع را پی گرفت که سرانجام اذعان کرد که منافع بریتانیا جایی برای اینگونه حرف‌های باقی نمی‌گذارد و ترزا می حقوق بشر را به پول فروخته است.

رسانه‌های دیگر نیز به شدت به این سفر واکنش نشان دادند آن را برای فروش اسلحه، فرار از بحران پس از بریکسیت، ترس از ترامپ، ... توصیف کردند. گاردین نیز با انتشار ده دلیل نشان داد که وضعیت حقوق بشر در بحرین به شدت بحرانی است و ترزا می برای خشنودی کشورهای عرب، حرفی در این بابت و باتلاق یمن که عربستان در آن کشتارهای روزانه می‌کند نخواهد زد.

 انگلیس در شرایط ویژه‌ای قرار دارد. این کشور با این گمان که ممکن است متحد سنتی خود یعنی آمریکا را از دست بدهد سخت نگران است. از طرفی به دنبال پر کردن خلاهایی است که ممکن است ترامپ در خاورمیانه بر جا بگذارد. انگلیس پول می‌خواهد. اگر آنها نتوانند وضعیت اشتغال را بهبود ببخشند و شعارهای خروج از اتحادیه را به شرایط عینی مردم پیوند بزنند دچار بحران مشروعیت جدی خواهند شد. آنها حاضرند بر هر جنایتی چشم بپوشند به شرط آنکه اسلحه بفروشند و سرمایه اعراب به کشورشان سرازیر شود. کاری که بارها در تاریخ تکرار کرده‌اند.

این شرایط ویژه «ترزا می» را وا می‌دارد که حرف‌های ویژه بزند و خیلی از حرف‌های ویژه را هم نزند.