بزرگترین مساله ایران فقدان نظریه است

به گزارش سرویس اقتصادی عصرپرس از وزارت راه و شهرسازی، نخستین دوره جشنواره پژوهشگران جوان اقتصاد ایران با حضور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، مسعود نیلی مشاور اقتصادی سابق رئیس جمهوری و جمعی از اساتید برجسته دانشگاهای کشور در دانشگاه شهید بهشتی ایران برگزار شد.

وزیر راه و شهرسازی در آیین برگزاری این جشنواره اظهار داشت: به‌طور قطع این اقدام مبارک، راهی برای طبقه بندی صحیح مسائل اقتصادی، یک گفتگوی هدفمند و یک انباشت دانش ایجاد می‌کند که سیاستگذار نیز از آن منتفع خواهد شد.

وی افزود: این اقدام راهی برای تبادل تجربه و قضاوت علمی در  بین نسل‌ها است.

آخوندی با توجه به شرایط اقتصادی فعلی کشور بیان داشت: همه نسبت به آینده اقتصاد نگران هستند و با مشاهده رسانه‌ها همواره این خواسته عمومی مطرح است که دولت باید کاری کند. که البته به حق است.

وی گفت: قبل از حضور در این مراسم با خود این سوال را مطرح کردم که از موضع عضو دولت به این تنگنای اقتصادی چه موضعی می‌توان داشت. اما تصمیم گرفتم که خود را جای فردی بگذارم که بیرون از هیئت دولت قرار دارد و می‌خواهد تذکراتی به من دولتمرد مطرح کند.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه بیان داشت: از منظر برخی از رسانه‌ها مفهوم جمله دولت کاری کند؛ یعنی دولت علم اقتصاد را کنار بگذارد و سیاسی عمل کند. در واقع از جان آدمیزاد تا شیر مرغ را نرخ گذاری کند و هر کس در این بین تخلفی مرتکب شد به مجازات برسد.

آخوندی افزود: در این فرایند قانون محدود می‌شود و دست سیاستگذار و تصمیم‌گیر باز می‌شود. در واقع به سمت سیاست بروکراتیک و تخصیص ۱۰۰ درصد دولتی گام برداشته می‌شود. لذا هر کس وارد این گردونه مداخله حد اکثری دولت نشد، کسی است که کاری انجام نمی‌دهد، پس تکلیف وی مشخص است.

این عضو کابینه دولت دوازدهم با بیان اینکه در شرایط سختی قرار داریم گفت: معمولا بزرگان علم اقتصاد به همه دولتمردان توصیه می‌کنند در مواقع قرار گرفتن در بحران و تنگنای اقتصادی، اول به داخل اقتصاد برگشته و مشکلات ساختاری اقتصاد را شناسایی کنند.

آخوندی تصریح کرد: قاعدتاً یک مشکل اقتصادی با راهکار سیاسی درمان نمی‌شود  ممکن است مسائل سیاسی، بین‌المللی و محیطی نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای برای تخفیف یا تشدید شرایط داشته باشند اما در نهایت مسائل اقتصادی را باید به روش اقتصادی حل کرد.

وی افزود به‌طور قطع: یک سیاستمدار خارج از علم اقتصاد نمی‌تواند راهکاری برای رفع مشکلات اقتصادی پیدا کند.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به تأثیر عوامل محیطی مساعد و منفی خاطرنشان کرد: در گذشته هر دو عامل محیطی مساعد و منفی را تجربه کردیم. با روی کار آمدن دولت یازدهم شاهد ایجاد امید به بهبود اوضاع و کاهش انتظارات تورمی بودیم که قبل از اقدام دولت آثار مثبتی بر روی اقتصاد داشت. اما می‌تواند مانند اتفاقات اخیر اثر منفی بگذارد و انتظارات تورمی را افزایش دهد.

وی یادآور شد: به دلیل همین انتظارات تورمی التهاب در جامعه بالاست و از این‌رو نمی‌توان منکر عوامل محیطی بود و درنهایت همه‌چیز به ساختار اقتصاد باز می‌گردد.

آخوندی در قالب تذکر دوم اظهار داشت: در این شرایط مهم است که تصمیمات مبتنی بر علم اقتصاد باشد. زیرا این علم است که تنگنای اقتصادی موجود را می‌تواند رفع کند. گرچه رایج شده که جای مسائل نظری و تئوریک در کلاس‌های درسی است. اما تئوری اساس تبیین عالم واقع است.

این عضو کابینه دولت دوازدهم تذکر سوم را «عدم قطعیت» عنوان کرد و گفت: در محیط اقتصادی که عدم قطعیت وجود داشته باشد و هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری صورت نخواهد گرفت و رشد اقتصادی در آن شکل نمی‌گیرد. پس اگر در تنگنای اقتصادی از قانون، حقوق و مالکیت  عبور کنیم، آیا فکر کرده‌ایم که این اقدامات به افزایش قطعیت یا عدم قطعیت می‌انجامد؟

وزیر راه و شهرسازی گفت: بسیاری از مباحث که در جامعه مطرح می‌شود، در جهت افزاش عدم قطعیت، عبور از حقوق مالکیت و مشوق مداخله گسترده دولت در بازار است. درحالی‌که دولت باید از قانون حمایت و از حقوق مالکیت حراست و حفاظت کند. همچنین تثبیت محیط اقتصادی و کم کردم عدم قطعیت‌ است.

آخوندی بابیان اینکه «یک بخش عمده اقدامات دولت باید مقاومت باشد» تأکید کرد: دولت نباید تسلیم فضای روانی شود. باید در برابر این فضایی که عدم قطعیت را تشدید می‌کند مقاومت کرد. زیرا تسلیم شدن در برابر عدم قطعیت و تصمیم‌گیری مداخله‌ای برای بازار ‌تصمیمات بعدی را به همراه خواهد داشت. که بازگشت از آن پرهزینه و سخت خواهد بود.

وی بزرگ‌ترین مسئله در ایران را «نظریه» خواند و تصریح کرد: بزرگ‌ترین مسئله در ایران مسئله نظریه است و فقدان نظریه دردی است که امروز با آن در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی  مواجه هستیم.  داشتن نظریه است که می‌تواند نوری را به جلو بیفکند و راهی پیش روی ما بگذارد و یک انسجام و همگرایی را برای دستگاه تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیری فراهم کند.

وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: حوزه اقتصاد از ابتدای انقلاب فراز و نشیب‌های بسیار سهمگینی از یک اقتصاد کاملاً چپ‌روانه با کنترل ۱۰۰ درصدی دولت تا بحث اقتصاد بازار به‌صورت دست‌وپا شکسته را داشته است. در واقع هم‌زمان همه‌چیز را با هم تجربه کرده است.

آخوندی افزود: با مطرح‌شدن بحث خصوصی‌سازی در اوایل دهه ۸۰ شاهد تشکیل سیستم‌های تعزیرات حکومتی، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هستیم اما سیستم رقابتی را نداریم و نگاهی به لوازم و ملحقات مباحث تجاری‌سازی در اقتصاد آزاد نشده است.

این عضو کابینه دولت دوازدهم یادآور شد: نقطه سر صفر یکی دیگر از مشکلات کشور است و نکته‌ای می‌توانم به‌عنوان آموزه‌ای از حضور ۳۸ ساله خود در امور سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری کلان کشور در اختیار نسل جوان قرار دهم این است که همه باید تلاش کنیم یک نظریه داشته باشیم و از الزامات آن نیز دفاع کنیم.

وی تأکید کرد: اگر بازار رقابتی را انتخاب کردیم باید الزامات آن را بپذیریم و اگر اقتصاد متمرکز را برگزیدیم تا ابد به الزامات آن را هم پذیرا باشیم. هرچند اقتصاد متمرکز را نه توصیه می‌کنم و نه آن را قبول دارم.

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به سیاست سازگاری گفت: یکی از موضوعاتی که جوانان می‌توانند بر روی آن کار کنند، مسئله سازگاری در حوزه‌های مختلف است و اینکه چقدر تصمیمات باهم سازگار است و چقدر فراز و نشیب داشته است و چند مرتبه دولت‌مردان اشتباه کرده‌اند، به عقب بازگشته‌اند و هیچ‌وقت حاضر نشده‌اند که از آن شکست یک درس جمعی یاد بگیرند تا یک‌بار دیگر مرتکب آن اشتباه نشوند.

آخوندی یادآور شد: تصور می‌کنم بیش از هر زمان به نظریه نیاز داریم و حتماً اقدامات شتاب‌زده در مقطع کنونی کمکی نمی‌کند و باعث تشدید عدم قطعیت می‌‌شود.