استاد و پژوهشگر دانشگاه لندن در نشست تخصصی "هژمونی در حوزه علوم به صورت عام و در موضوع آب به صورت خاص" گفت: ادبیات پیشین موضوع ما را به این سمت سوق میدهد که طی ادوار تاریخی، آب در شرق ایران دارای پایگاهی سوق الجیشی و در غرب ایران دارای جایگاهی اقتصادی بوده است.
وی افزود: همچنین سنجش شرایط کنونی کشور، غلبه نظام علوم فنی و مهندسی بر مسئله آب را نشان می دهد که در کشور ما نیز طی 10 سال گذشته اضافه برداشت آب زیرزمینی مساوی است با برداشت 75 سال متوالی از آب رودخانه زاینده رود.
این استاد دانشگاه لندن تصریح کرد: بررسیهایی از این دست میتوانند عمق توجه به مسئله را برای ما شفاف سازند و اهمیت هژمونیک موضوع را آشکار می سازند.
وی ادامه داد: در واقع اهمیت موضوع درآنجاست که مسئله آب چگونه مطرح شود؟ و پاسخ به این سوال به طور مستقیم با نیروهای هژمونیک در ارتباط بوده و تحت تاثیر نمایندگان این طیف از افکار قرار می گیرد.
پژوهشگر مرکز آب و توسعه دانشکده مطالعات خاورمیانه و آفریقا دانشگاه لندن (SOAS) ادامه داد: تجارب بینالمللی نشان میدهد بنیانهای فکری متفاوت، نگرشهای متفاوت و تحلیلهای گوناگون عامل تعریف درست ماهیت و مسئله آب است و حل بحران جز با تعریف درست مسئله مقدور نخواهد بود.
وی افزود: استفاده از روشهای بین رشتهای، طرح مسئله بر اساس اجماع جمع، ورود دموکراتیزه به مسئله یا استفاده از شیوههای گفتمانی و روش های مشارکتی، تنها می تواند برخی از روش های مطرح باشد. دیدگاه هژمونیک راههای ورود به مسئله را به آن سو سوق می دهد که گلوگاه و دروازه ورود و خروج را جهت محدودسازی، کاملا تحت تسلط داشته باشد.
توکلی خاطرنشان کرد: در نهایت باید دانست با چنین بررسی هایی، مسئله و بحران آب برای کشور ما بسیار پررنگ است اما باید توجه داشت این بحران نباید به نوعی اتلاف این موقعیت منجر شود.
وی ادامه داد: چنین موقعیت طلایی میتواند در جهت اصلاحات سیستمی نظام آب کشور ما مورد استفاده قرار گیرد و این در صورتی مقدور خواهد بود که ابتدا به سرعت گذشته توسعهای خود را نقد کنیم و از نتیجه حاصل از آن به حل بحران آب بپردازیم. بنابراین در راستای تحول اکوسیستم نگرش به مسئله آب، به نگاهی چند بعدی و ساخت گروههایی متنوع نیاز داریم تا ابتدا مدیریت منابع انسانی در حوزه آب را مطرح کنیم و سپس با دموکراتیزه کردن فضای کنشگری علمی در حوزه آب ایران، استفاده از روش های مشارکتی بر پایه اعتمادسازی و بهره گیری از خلاقیت جمعی از بحران عبور کنیم.