عمل به قانون و پرهیز از سلیقه‌گرایی مشکل‌گشای فیلم‌های توقیفی

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر عصرپرس به نقل از ایرنا، در سال‌های اخیر جدای از برخی معضلات گریبانگیر سینمای ایران، حاشیه‌های اکران نشدن برخی فیلم‌ها سبب شد تا سرانجام سیدرضا صالحی امیری وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی در نامه‌ای به رئیس سازمان سینمایی خواستار تعیین تکلیف هرچه سریعتر وضعیت فیلم‌ها توقیفی شود. 

محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی نیز پس از دریافت این نامه در اولین اقدام شورایی تشکیل داد تا بار دیگر درباره تعیین تکلیف نهایی فیلم‌ها به اصطلاح توقیفی تصمیم نهایی گرفته شود.

حالا چند ماهی از این ماجراها می‌گذرد. سیدعباس صالحی جایگزین سیدرضا صالحی‌امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شده و برخی فیلم‌های توقیفی چون «پریناز» و «زادبوم» با اصلاح یا بدون اصلاح اکران شده‌اند.

در تازه‌ترین خبرها نیز پنج فیلم «خانه دختر»، «عصبانی نیستم»، «خانه پدری»، «آشغال‌های دوست داشتنی» و «پارادایس» مجوز نمایش گرفته‌اند تا پرونده برخی دیگر از این آثار توقیفی با گرفتن مجوز نمایش بسته شود.

در واقع با روی کار آمدن دوباره دولت تدبیر و امید، امید میان اهالی سینما به تدبیر دولتمردان برای گشودن گره این مشکل رنگ و بویی تازه یافته و برخی فیلم‌هایی که گاهی تا بیست و اندی سال در محاق بودند به اکران عمومی رسیدند.

حالا برای بررسی روند موضوع رفع توقیف فیلم‌ها و توفیقاتی که در این زمینه برای سینمای ایران کسب شده، با چند تن از اهالی هنر هفتم به گفت وگو نشسته‌ایم که در پی می آید. 

رئیس شورای عالی تهیه‌کنندگان سینما درباره بحث ممیزی، توقیف و صدور مجوز فیلم‌های سینمایی گفت: اساساً آنچه باعث می‌شود فیلم‌های توقیفی داشته باشیم در ابتدا خط قرمزهای سلیقه‌ای است. یعنی در مواقعی افرادی که مسئولیت دارند سلیقه خود را بر خط قرمز ارجح می‌کنند.

غلامرضا موسوی با بیان اینکه طبیعتاً همواره توقع ما این است که افراد از قوانین تبعیت کنند، افزود: همه می‌دانیم، افرادی که در بخش شورای صنفی نمایش حضور دارند از متخصصان علوم دینی، اجتماعی و جامعه‌شناسی هستند که بعضاً چندین بار فیلم‌ها را تماشا کرده و سخت‌گیری‌های زیادی در دادن مجوز‌ها داشته اند.

وی تاکید کرد: البته معضل گاهی اوقات بعد از اخذ مجوز شروع می شود و برخی با اعمال سلیقه خود را قانون می بینند و این درحالیست که قانون، صدور پروانه نمایش را صرفاً بر عهده وزارت فرهگ و ارشاد اسلامی گذاشته است.

موسوی افزود: البته این حق برای هر فرد و کارشناسی محفوظ است که فیلم ها را نقد تند و منطقی کند و حتی مردم را توصیه به ندیدن آن کند اما اینکه در قانون دخالت کنیم بطور قطع به سود فرهنگ و هنر کشور نیست.

تهیه کننده فیلم سینمایی «بغض» با مثبت ارزیابی کردن مجوز دوباره به برخی فیلم‌های توقیفی گفت: بطور قطع نمایش فیلم‌ها از اکران نشدن آنها بهتر است و به سود اهالی سینما خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: پایین کشیدن فیلم از پرده سینما به سود هیچ کسی نیست بنابراین تمکین کردن به قانون حتی اگر اشتباه باشد، حتما بهتر از بی قانونی است.

موسوی با بیان اینکه ما شورای عالی انقلاب فرهنگی را به عنوان پارلمان مسائل فرهنگی داریم، افزود: اما در حوزه فرهنگ و هنری و اخص سینما در حقیقت هر فردی سلیقه خود را قانون می داند و از همین جا مشکلاتی مانند توقیف فیلم‌‎ها، شورای بازبینی مجدد و غیره شکل می گیرد.

تهیه کننده فیلم سینمایی «من مادر هستم» گفت: با دیجیتالی شدن سینماها هر فردی که سواد اندکی در حوزه فیلمسازی هم داشته باشد می‌تواند فیلم تولید کند و به سمتی می‌رویم که اگر منطقی در مجوز نباشد فیلم های زیرزمینی و غیرقانونی تولید خواهد شد.

تهیه کننده سینمای ایران نیز درباره صدور مجوز نمایش برخی فیلم‌هایی که در محاق توقیف مانده بودند، گفت: واقعاً باید بابت این اقدام درست از محمدمهدی حیدریان که در راس ریاست سازمان سینمایی است و تمام کسانی که در به سرانجام رسیدن این اتفاق که در مدت کوتاهی افتاد، تشکر کرد.

امیر سمواتی افزود: با توقیف فیلم‌های سینمایی جدای از اینکه سرمایه مالی یک جمعی از بین می‌رود هنرمند نیز دچار سرخوردگی و افسردگی خواهد شد، که قطعا به سود جامعه نخواهد بود.

وی ادامه داد: هنرمندان نیز دلشان برای ایران و مردم کشور خود می‌تپد و هر کدام با جهان خود سعی در روایت اتفاقاتی از درون جامه دارند بنابراین باید به آنها اعتماد کرد. 

این تهیه کننده سینما با بیان اینکه مدیران و مسئولان باید صبورانه تر و با سعه صدر به آثار هنرمندان سرزمین خود توجه کنند، گفت: وقتی یک فیلم را با توقیف کردن به اثری مسئله‌دار تبدیل می‌کنیم در واقع سلیقه خود را اعمال کرده و در حق آن اثر اجحاف کرده ایم.

وی ادامه داد: فیلم سینمایی «به رنگ ارغوان» ساخته ابراهیم حاتمی کیا پنج سال به دلایل شخصی و سلیقه ای توقیف بود اما این اثر تجربه بسیار خوبی برای مدیران سینمایی ما است چون پس از اکران با کمترین سانسور، جوایز متعدد از جشنواره‌ها گرفت و در اکران نیز بسیار موفق بود در نهایت نیز هیچ اتفاقی هم در جامعه با نمایش این فیلم نیافتاد.

تهیه کننده فیلم سینمایی «پنچ ستاره» با بیان اینکه نکته قابل تامل این است که مدیران سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید پای مجوزها و مسئولیت خود بمانند، گفت: تجربه نشان داده که هر گاه جامعه بازتر بوده، مردم همسوتر با قوانین حرکت کرده اند و سینماگران نیز خود را دقیق‌تر اصلاح کرده‌اند.

سمواتی خاطرنشان کرد: نباید با سلیقه‌های شخصی و بهانه‌های مختلف فیلم‌ها را برای مدتی در قفسه‌ها قرار داد تا کهنه شوند و تاثیرگذاری خود را از دست بدهند بلکه با مدار و همکاری درست باید در روند تولید آثار با کیفیت سهیم باشیم.

تهیه کننده سینما نیز اجازه اکران به برخی فیلم‌های توقیفی را اتفاق مبارک و مناسبی ارزیابی کرد و افزود: البته با توجه به حساسیت‌هایی که در این باره وجود دارد همواره ترجیحم بر این است که بدون سر و صدا، باید تامل کرد تا فیلم‌ها اکران شوند چون ممکن است هر گونه حرفی باعث توقیف مجدد فیلم ها شود.

علی سرتیپی گفت: بحث برخی آثار که خط قرمزها را نه یک بار بلکه چندین بار رد می‌کنند جداست اما همواره آثاری داشته‌ایم که دچار سلیقه برخی مدیران و توقیف شده‌اند تا دولت‌ها تغییر کنند و مدیران بعدی مجوز آن را صادر کنند، چنانکه این اتفاق بارها افتاده است.

وی خاطرنشان کرد: تنها راه توقیف نشدن فیلم‌های این است که سلیقه شخصی را کنار بگذاریم و به قانون تمکین کنیم تا فیلمساز نیز بر اساس قوانین اثر خود را تولید کند آن وقت کمترین فیلم توقیفی را خواهیم داشت.

هر چند به گفته کارشناسان رفع توقیف فیلم‌ها اتفاق مبارکی است و تاکنون بخش زیادی از آثار توقیفی مجوز نمایش گرفته‌اند و به تدریج نیز نمایش داده خواهند شد، اما همچنان فیلم‌هایی چون «رستاخیز»، «خیابان‌های آرام»، «کاناپه»، «گزارش یک جشن»، «خرس»، «زمهریر» و... از کارگردانان شناخته شده سینمای ایران چون احمدرضا درویش، کمال تبریزی، کیانوش عیاری و ابراهیم حاتمی‌کیا همچنان در محاق توقیف هستند و باید ماند و دید که متولیان امر درباره این آثار چه تصمیمی خواهند گرفت.