پوکی استخوان در ایران؛ بیماری خاموشی که با سالمندی بیدار می‌شود
در ایرانِ در حال پیر شدن، بیماری خاموشی در حال گسترش است؛ پوکی استخوان، که اغلب بدون علامت پیش می‌رود و زمانی آشکار می‌شود که شکستگی‌ای ناگهانی، زندگی فرد را تغییر دهد. کاهش مصرف لبنیات، کمبود ویتامین D، کم‌تحرکی و دسترسی نابرابر به خدمات تشخیصی از مهم‌ترین عوامل گسترش این بیماری در کشور به شمار می‌روند.
به گزارش عصرپرس، بر اساس گزارش‌های رسمی، حدود ۳۲ درصد از ایرانیان بالای ۵۰ سال دچار پوکی استخوان هستند؛ سهم زنان حدود ۳۷ درصد و مردان ۲۵ درصد برآورد شده است. در میان سالمندان بالای ۶۰ سال، شیوع در زنان به ۴۲ درصد می‌رسد. برخی پژوهش‌ها حتی عددی بالاتر، نزدیک به ۶۰ درصد، را برای ابتلا یا کاهش تراکم استخوان گزارش کرده‌اند. کارشناسان هشدار می‌دهند با روند فعلی سالمندی، ایران تا سال ۲۰۵۰ یکی از کشورهای با بیشترین شیوع پوکی استخوان در منطقه خواهد بود.
تشخیص این بیماری با تست سنجش تراکم استخوان (DEXA) انجام می‌شود؛ اما دستگاه‌های لازم در همه استان‌ها وجود ندارند. بسیاری از شهرستان‌ها از این خدمات بی‌بهره‌اند و بیماران مجبورند برای انجام تست به شهرهای بزرگ سفر کنند. از سوی دیگر، پوشش بیمه‌ای این آزمایش کامل نیست و هزینه‌ی آزاد آن برای بسیاری از سالمندان بالاست.
پیامد تأخیر در تشخیص، شکستگی‌های دردناک و پرهزینه‌ای است که معمولاً در ناحیه لگن یا ستون فقرات رخ می‌دهد. برآورد می‌شود هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از شکستگی‌های وابسته به پوکی استخوان در ایران سالانه به چند هزار میلیارد تومان برسد.
متخصصان پیشنهاد می‌کنند غربالگری زنان بالای ۴۵ سال و مردان بالای ۶۰ سال در برنامه‌های ملی گنجانده شود و زیرساخت‌های تشخیص در شهرستان‌ها تقویت گردد. همچنین آموزش عمومی درباره تغذیه، فعالیت بدنی و مصرف کافی ویتامین D می‌تواند از رشد این بیماری خاموش جلوگیری کند.
پوکی استخوان شاید آرام پیش برود، اما عواقب آن می‌تواند برای فرد و جامعه سنگین باشد. اقدام به‌موقع، آگاهی عمومی و حمایت بیمه‌ای گسترده، می‌تواند استخوان‌های سالمندان آینده را نجات دهد.
خبرنگار: محسن ولی‌زاده
