فعالیت ۳۲۰۰ روانشناس در شبکه سلامت کشور

به گزارش خبرنگار عصرپرس، دکتر علیرضا رییسی روز شنبه در نشست خبری هفته سلامت روان که در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد،با اشاره به فعالیت مراکز سراج در کشور، افزود: مراکز سراج (سلامت روان جامعه نگر) وظایف مهمی برعهده دارند و رضایتمندی از فعالیت این مراکز وجود دارد. 

وی افزود: در مورد هزینه‌های درمان اختلالات روانی، ما در وزارت بهداشت شاید تنها کشوری باشیم که موضوع سلامت روان را در نظام شبکه ادغام کرده‌ایم.

وی اظهار داشت: در حال حاضر حدود ۳۲۰۰ روان‌شناس در شبکه بهداشت کشور فعالیت می‌کنند. یکی از مهم‌ترین وظایف این افراد، انجام غربالگری در حوزه سلامت روان است. اگر نتیجه غربالگری مثبت باشد، مشاوره انجام می‌دهند و در صورت نیاز به دارو یا درمان، فرد را ارجاع می‌دهند.

به گفته وی، از کارهای برجسته ما در وزارت بهداشت، راه‌اندازی مراکز «سراج» است. سراج مخفف «مراکز سلامت روانی اجتماعی» و مبتنی بر جامعه است. در این مراکز فقط روان‌شناس حضور ندارد، بلکه روان‌پزشک و مددکار اجتماعی نیز فعالیت دارند و این مراکز با تیمی از هیأت‌امنای محلی در ارتباط هستند که شامل دهیاری‌ها، فرمانداری‌ها و استانداری‌ها می‌شوند.

رییسی با بیان اینکه مشاوره در این مراکز تنها مرحله اول است و پیگیری و تداوم خدمات اهمیت فراوانی دارد، اظهار داشت: تعداد تخت‌های بستری در کشور برای بیماران روانی کافی نیست، چرا که حدود ۱۰ درصد از تخت‌های بیمارستانی باید به بیماران سلامت روان اختصاص یابد، اما این میزان محقق نشده است. بیشتر بیماران بستری از نوع مزمن هستند و باید سال‌ها تحت نظر باشند، اما به محض ترخیص رها می‌شوند. این افراد پس از ترخیص به مراکز سراج معرفی می‌شوند تا خدمات مراقبت در منزل دریافت کنند. سراج همچنین می‌تواند از طریق ارتباط با خیرین و مددکاران، مشکلات بیماران را پیگیری و برطرف کند.

رییسی تصریح کرد: یکی از مشکلات دیگر این است که بیماران روانی برای ادامه درمان مقاومت زیادی دارند و همین موضوع سبب عود بیماری می‌شود. یکی از مأموریت‌های سراج، پیشگیری از عود بیماری از طریق پیگیری‌های مستمر است. متأسفانه هنوز انگ اجتماعی نسبت به بیماران روانی وجود دارد و باید این دیدگاه نادرست اصلاح شود.

وی با اشاره به اینکه امروز صدمین مرکز سراج در بندر انزلی افتتاح شد و در حال حاضر ۱۰۳ مرکز در ۲۸ استان کشور فعال است، گفت: برنامه ما این است که تعداد این مراکز را به ۳۰۰ مورد در سراسر کشور برسانیم. در استان‌هایی که این مراکز راه‌اندازی شده، تقاضا برای گسترش دفاتر دیگر افزایش یافته است، زیرا نتایج آن ملموس بوده است. پس از شش سال فعالیت، تداوم درمان بیماران به ۶۲ درصد و پیشگیری از عود بیماری به ۷۰ درصد رسیده است. این اقدام می‌تواند بخشی از کمبود تخت‌های بیمارستانی را جبران کند.

معاون بهداشت با اشاره به اینکه در هفته سلامت روان، شعار ما «دسترسی به خدمات سلامت روان در بحران‌ها و شرایط اضطراری» بوده که به عنوان یک اولویت همگانی مطرح شده است، ادامه داد: این هفته از ۱۹ تا ۲۵ مهرماه برگزار می‌شود و برای هر روز آن نام‌گذاری متفاوتی در نظر گرفته شده است.

رییسی افزود: در سطح جهانی، سلامت روان با توجه به تغییرات گسترده در سبک زندگی، اهمیت بیشتری یافته است. دنیای دیجیتال می‌تواند هم فرصت و هم تهدیدی برای سلامت روان باشد. دیجیتالی شدن زندگی اجتماعی از یک سو دسترسی به خدمات سلامت را در مناطق دورافتاده تسهیل می‌کند، اما از سوی دیگر می‌تواند آسیب‌زا نیز باشد.

رییسی اظهار داشت: سلامت روان تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد؛ عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، جنگ، بحران‌ها و بلایای طبیعی همگی اثرگذار هستند. جنگ یکی از عوامل اصلی بروز اختلالات روانی است و بی‌عدالتی و بحران در منطقه، سلامت روان مردم را مختل کرده است. اگر سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهند کاری برای سلامت روان انجام دهند، بهتر است دست از مداخله در منطقه بردارند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر افراد زیادی به عنوان مشاور در حوزه سلامت روان در کشور فعالیت می‌کنند و از مراکز مختلف مدرک یا مجوز می‌گیرند. باید توجه داشت که مدرک و مجوز دو موضوع جدا از هم هستند. گاهی مشاوران با وجود توانمندی، به دلیل عدم دقت در گفتار، ممکن است آسیب‌زا باشند.

رییسی گفت: سخن مشاور تأثیر زیادی بر مراجع دارد و اگر دقت کافی نداشته باشد، تبعات زیادی به همراه دارد. در عرصه مشاوره، تجربه شخصی به تنهایی کافی نیست و نیاز به دانش و مهارت علمی فراوان است. برخی مشاوران خود با مشکلات متعدد شخصی روبه‌رو هستند و این امر لزوم دقت در انتخاب مشاوران را بیشتر می‌کند.