رویکرد سیاسی ترامپ درباره برجام خطرناک است

به گزارش سرویس سیاسی عصرپرس، واشنگتن پست در مقاله ای به قلم دیوید کوهن که به عنوان معاون مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا و معاون وزیر خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی در دوران اوباما خدمت کرده بود آورد؛ ترامپ تلاش می کند دستگاه های اطلاعاتی را درحمایت از رویکرد خود در قبال ایران سیاسی کند و چنین عملکردی خطرناک است.

کوهن نوشت: شکی نیست که روابط بین دستگاه های اطلاعاتی و رئیس جمهور ترامپ در شش ماه نخست ریاست جمهوری دولت وی محک زده شد. با این حال، درخواست های گزارش شده رئیس جمهور به دستگاه های اطلاعاتی برای حمایت از سیاست مورد علاقه وی برای خروج از توافق ایران، نه فقط خطر سیاسی سازی تحلیل های دستگاه های اطلاعاتی را با احتمال پیامدهایی خطرناک در پی دارد بلکه توان آمریکا را برای مقابله با طیف وسیعی از تهدیدهای بین المللی به مخاطره می اندازد.

براساس قانونی که در دو هزار و پانزده تصویب شد، رئیس جمهور باید هر نود روز، پای بندی ایران را درباره «شفاف سازی قابل راستی آزمایی و اجرای کامل توافق و عدم نقض عملی توافق» و «برداشته نشدن هر گونه گامی از جمله فعالیت های مخفی که باعث پیشرفت عمده در برنامه تسلیحات اتمی می شود» تایید کند.

هر چند این تایید، درخواستی سیاسی به شمار می آید ولی الزاما بر اساس تحلیل های اطلاعاتی صورت می گیرد. تحلیل گران اطلاعاتی که مانند اطلاعاتی که در دستگاه های اطلاعاتی خاص داریم، جنبه پنهان دارند و افرادی در میان آنها هستند که آموزش های لازم را برای تحلیل داده های خام دارند، در بهترین موضع برای قضاوت درباره تعداد سانتریفوژهای در حال فعالیت در ایران، میزان اورانیوم در اختیار ایران یا تلاش پنهانی این کشور برای به دست آوردن سلاح اتمی قرار دارند.

به نظر می رسد ترامپ این موضوع را درک کرده است. ترامپ با عمل به توصیه های مشاوران اصلی امنیت ملی خود یعنی وزیر خارجه، وزیر دفاع، مشاور امنیت ملی و رئیس ستاد مشترک ارتش، با اکراه در ماه گذشته تایید کرد که ایران به توافق پای بند بود. این توصیه یکپارچه بی شکی بر اساس تحلیل ها و اطلاعات جمع آوری شده از سوی دستگاه های اطلاعاتی بود.

با این حال، ترامپ بلافاصله گروهی از دستیاران خود را در کاخ سفید گرد هم آورد تا منطقی را برای اعلام نقض توافق از سوی ایران فراهم کنند. براساس گزارشی که در فارین پالیسی منتشر شد، این گروه شامل استفن ک. بانون، استراتژیست ارشد رئیس جمهور می شود که هیچ سابقه اطلاعاتی ندارد. گزارش شده که رئیس جمهور به وی گفته است می خواهد در موضعی باشد که نود روز دیگر (پای بندی ایران به توافق هسته ای را) تایید نکند و کار این گروه رساندن وی به چنین موضعی است.

مشخص نیست که دستگاه اطلاعاتی به چه شکل می خواهد این کار را انجام دهد. شکی نیست سیاستگزاران می بایست از دستگاه های اطلاعاتی درباره چالش های پیش روی آن در رسیدن به چنین قضاوتی سوال هایی را مطرح کنند. این امر نه تنها از اختیارات سیاستگزاران بلکه از حقوق آنان است که چنین کاری بکنند و هر چه این مساله سخت گیرانه تر باشد، سوالهای موضوعی بیشتری مطرح می شود و بهتر خواهد بود.

تفاوت عمده ای بین طرح سوالی مشخص با درخواستی که پاسخی خاص دارد، وجود دارد. وقتی رئیس جمهور از کارکنان خود می خواهد اطلاعاتی را تولید کنند که نتیجه سیاست مورد علاقه وی را تولید کند، بی غرضی قضاوت های تحلیلی افراد متخصص اطلاعاتی نقض می شود و این به معنی سیاسی کردن اطلاعات است.

این راهی خطرناک است. در بنیادی ترین مبنای خود، می توان امیدوار بود که تصمیم های سیاست خارجی  با پیامدهایی احتمالا ویرانگر براساس حقایق قابل دسترس و نه بهانه جویی سیاسی صورت گیرد.

این دلیلی است که باعث شده است میلیاردها دلار در دستگاه های اطلاعاتی آمریکا در دهه های گذشته سرمایه گذاری شود. نه فقط دستگاه های اطلاعاتی آمریکا در توانمندی برای جمع آوری اطلاعاتی خود بی نظیر است، این کشور توجه عمده ای برای آموزش تحلیل گران خود بخصوص بعد از موضوع مرتبط با تسلیحات کشتار جمعی در عراق، صرف کرد تا اطمینان حاصل شود نتایج به دست آمده اطلاعاتی براساس منابع در دسترس و فارغ از ملاحظات سیاسی و به صورت مناسب ارزیابی شده باشد. وقتی رئیس جمهور می خواهد اطلاعات را براساس تمایلات سیاسی خودش مطابقت دهد، این سرمایه گذاری هدر رفته است و امنیت ملی به خطر می افتد.

افزون بر این، سیاسی کردن اطلاعات، توانمندی آمریکا را برای حمایت بین المللی برای گام های بعدی نظامی، دیپلماتیک، اقتصادی یا دیگر اقداماتی که دولت می خواهد با هماهنگی دیگر کشورها بردارد، تضعیف می کند.

کشورهای دیگر به جای خود، وقتی دوستان ما درباره اعتبار ادعاهای اطلاعاتی آمریکا تردید داشته باشند، احتمال کمتری دارد که بخواهند با ما همکاری کنند. زمانی که من برای کسب حمایت بین المللی برای تحریم ایران با اطلاعاتی که در اختیار بود به سراسر دنیا می رفتم، ناکامی اطلاعات درباره عراق همچنان خود را نشان می داد. با این حال چون اطلاعات ما درباره ایران قاطع بود، توانستیم دهها کشور را برای فشار بر ایران با خود همراه کنیم.

در صورتی که به خروج ترامپ از توافق ایران به دیده تصمیمی بر اساس اطلاعات سیاسی نگریسته شود، چین و روسیه که جای خود دارند، امید اندکی می رود که متحدان اروپایی ما برای اعمال دوباره تحریم ها همراهی کنند و همراهی برای اقدام نظامی به مراتب کمتر خواهد بود.

آسیب به اینجا محدود نمی شود. دیپلمات ها و دیگر مقامامت ما در مذاکرات فراحزبی در ائتلاف هایی که در سراسر دنیا ایجاد می کنند به قدرت و اختیاراتی که تحلیل گران اطلاعاتی برای شکل دادن روزانه به سیاست دارند متکی هستند. تضعیف این بنیان با سیاسی کردن فرایند اطلاعات، مقابله با طیف وسیع تهدیدهایی که امنیت ملی را با خطر روبرو می کنند، از کره شمالی گرفته تا سوریه و ونزوئلا، دشوار می کند.

رئیس جمهور به تازگی به وال استریت ژورنال گفته است که انتظار دارد بررسی های جامعی درباره تایید باور وی به عدم پای بندی ایران به توافق صورت بگیرد. وظیفه دستگاه اطلاعاتی است که اطمینان حاصل کند خواست سیاسی رئیس جمهور تاثیری بر تحلیل های اطلاعاتی نمی گذارد و افسران آنها همچنان در برابر قدرت، حقیقت را بیان می کنند.