مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش داد
تنوع بخشی به سبد تولید برق راهکار رفع ناترازی انرژی
بیش از ۹۰ درصد برق مورد نیاز کشور از طریق نیروگاه‌های حرارتی که عمدتاً سوخت اصلی آن‌ها گاز است، تولید می‌شود، نکته بسیار مهمی که کارشناسان عقیده دارند به چالشی بزرگ در صنعت برق کشور تبدیل شده است و لازم است با هدف افزایش امنیت و رفع ناترازی انرژی در ایران نسبت به تنوع بخشی در سبد تولید برق اقدام شود.
به گزارش عصرپرس، هم‌زمان با آغاز فصل سرد سال جاری و به دنبال محدودیت در تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها، ظرفیت تولید برق کشور چیزی حدود ۳ درصد نسبت به برق مصرفی مورد نیاز کاهش یافت که همین موضوع سبب شد تا وزارت نیرو از طریق اعمال محدودیت ساعتی نسبت به مدیریت ذخایر سوخت با هدف عبور موفق از فصل سرد اقدام کند.
باتوجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد از ظرفیت تولید برق کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی و عمدتاً گازسوز انجام می‌شود، عدم تحویل گاز کافی به این نیروگاه‌ها و کاهش ۶۰ درصدی ذخایر مایع نسبت به سال گذشته، عملاً صنعت برق کشور را در فصل سرد با چالش‌های جدی رو به رو کرد.
به طور مشخص در سال جاری بیش از ۴ میلیارد مترمکعب گاز کمتری نسبت به سال قبل به نیروگاه‌ها تحویل شد و برای تولید برق به همین میزان از سوخت مایع برداشت شد که با هدف پاسخگویی به اوج بار فصل سرد جبران نشد.
این وضعیت در حالی است که ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور بیش از ۹۴ هزار مگاوات است و بر اساس نظر وزیر نیرو، در صورت تأمین سوخت کافی حتی امکان تولید برق، ۲۰ درصد بیشتر از برق مصرفی مورد نیاز در فصل سرد نیز وجود دارد.
موارد ذکر شده به خوبی نشان می‌دهد که وابستگی بسیار زیاد صنعت برق ایران به نیروگاه‌های حرارتی که عمدتاً نیز با انرژی گاز فعال هستند، می‌تواند در بزنگاه‌ها به یک چالش جدی تبدیل شود و از همین رو ضرورت دارد تا هرچه سریعتر در راستای تنوع بخشی به سبد تولید برق گام‌های مؤثرتری برداشته شود.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در یکی از جدیدترین گزارش‌های خود که با موضوع "واکاوی امنیت انرژی در ایران از منظر تنوع در سبد تولید برق" تهیه شده است، به این موضوع پرداخته و بر لزوم تنوع‌بخشی به سبد تولید برق با هدف افزایش امنیت انرژی و رفع ناترازی این حوزه تأکید کرد.
بر اساس این گزارش، یکی از مهمترین چالش‌های بخش انرژی کشور، وابستگی بیش از اندازه تولید برق کشور به گاز طبیعی است که امنیت تأمین برق را با مخاطراتی مواجه می‌کند.
بر این اساس مجموع پتانسیل توان انرژی تجدیدپذیر شامل انرژی خورشیدی و بادی در کشور معادل ۱۲۰ هزار مگاوات برآورد می‌شود، اما تاکنون تنها در حدود نیم درصد برق تولیدی کشور از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود، لذا یکی از گزینه‌های اصلی برای تنوع بخشی به سبد تولید برق کشور به شرط تأمین مالی، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، به خصوص بادی و خورشیدی است.
افزون بر آن باتوجه به اینکه حدود ۳۵ درصد از برق تولیدی جهان از زغال سنگ است و منابع زغال سنگ کافی نیز در کشور وجود دارد، می‌توان به منظور تنوع بخشی به سبد تولید برق به ساخت نیروگاه‌های زغال سنگ سوز نیز توجه داشت.
همچنین سهم تولید برق جهان از انرژی هسته‌ای در حدود ۱۰ درصد و در ایران حدود ۲ درصد است. بنابراین گزینه دیگر برای افزایش تنوع سبد تولید برق، افزایش ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای از طریق تکمیل واحد‌های جدید نیروگاه اتمی بوشهر است.
در این گزارش تأکید شده است که مهمترین چالش در تنوع بخشی به سبد تولید برق کشور، تأمین منابع مالی لازم برای توسعه نیروگاه‌های بدون مصرف سوخت گاز و فراورده‌های نفتی است، لذا پیشنهاد می‌شود جهت تسریع و تأمین مالی پروژه‌های مصوب شورای اقتصاد مبتنی بر ماده (۱۲) قانون رفع موانع تولید، از ظرفیت حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی موضوع ماده (۴۶) قانون برنامه هفتم استفاده شود.
همچنین مشوق دیگری که می‌توان برای توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر مورد توجه قرار داد، ارائه مجوز صادرات برق به نیروگاه‌های تجدیدپذیر بخش خصوصی بوده که این مسأله هم در جزء «۴» بند «ذ» ماده (۴۸) برنامه هفتم پیشرفت تکلیف شده است.
این گزارش اضافه می‌کند، راهکار دیگری که در زمینه متنوع کردن سبد تولید برق کشور ضروری است، اجرای ماده (۱۰) قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق مبنی بر حذف تدریجی قیمت‌گذاری انرژی در طول زنجیره تولید، انتقال و توزیع برق و انتقال تمام یارانه‌ها به انتهای زنجیره است.
در انتهای این گزارش نیز تأکید شده است که تهیه و تدوین نقشه راهی به منظور مشخص کردن سهم بهینه هریک از منابع انرژی (گاز طبیعی، فراورده‌های نفتی، زغال سنگ، تجدیدپذیر و هسته‌ای) در بخش تولید برق کشور با در نظر گرفتن ملاحظات خاص کشور (از جمله مزیت‌های راهبردی کشور در هر بخش) به منظور تنوع بخشی به سبد تولید برق کشور و پیش‌بینی الزامات مربوطه، همچون نحوه تأمین منابع مالی، لازم و ضروری است.
