جوانبخت:ذخیره سدکجکی بخشی از حق‌آبه هیرمند را تأمین می‌کند

به گزارش عصرپرس، محمد جوان‌بخت، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفای کشور امروز  در نشست خبری با اصحاب رسانه از خبرنگاران برای کمک به بخش آب کشور تشکر کرد و اظهار داشت: جوان‌بخت گفت: شرایط آبی کشور از نظر منابع آبی در ویژه است و از نظر منابع آبی، یکی از کشورهای خشک محسوب می‌شویم. تغییر اقلیم در سال‌های اخیر باعث شده که اتفاقات خاصی همچون خشک‌سالی‌ها، سیلاب‌ها و بارش‌های خاص رخ دهد.

وی با بیان این‌که کشور ما با محدودیت منابع آبی مواجه کرده است، افزود: اتفاقی که رخ داده این است ‌که توسعه مصرف به موازات محدودیت منابع رخ داده است و ما در مدیریت این عرصه با وضعیت خاصی مواجه هستیم.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا اظهار داشت: هر ساله مجموعه وزارت نیرو مجبورند همه مولفه‌های مدیریتی را در زمان مناسب رصد و مدیریت کنند. زمان برای ما بسیار مهم است. تشخیص درست و پیش‌بینی اینکه چه اتفاقی رخ خواهد داد، در برنامه‌ریزی صحیح برای حل مشکلات ناشی از آن اتفاق بسیار مهم است و همکاران ما همواره در حال رصد و برنامه ریزی هستند.

جوان‌بخت ادامه داد: ما همه ساله در کشور با صدها نقطه دارای تنش روبرو هستیم و بعضاً نقاطی داریم که تنش بیشتری دارند. در سال گذشته شاهد تمام شدن ذخیره آب سد اکباتان در همدان‌ بودید. امسال کار بزرگی در تبریز انجام شد. سد نهند که تأمین کننده یک متر مکعب آب شهر تبریز بوده است، در اتفاقی عجیب خالی شد ولی در این شهر، هیچ اتفاق خاصی نیفتاد و همکاران ما در شهر بزرگی مانند تبریز نزدیک به یک متر مکعب آب را جایگزین کردند.

وی افزود: همکاران ما در مدیریت آب با دو موضوع روبرو هستند. یکی منابع آبی است که شامل مشکلاتی مانند تمام شدن مخازن سدها، محدویت منابع آبی و خشک شدن چاه‌ها در جاهایی که تأمین آب از طریق چاه‌ها انجام می‌شود، است. موضوع دوم بحث زیرساخت‌ها است.

جوا‌ن‌بخت بیان داشت: الزاماً اگر در جایی آب داشته باشید به معنی این نیست که می‌توانید آب‌رسانی کنید. آب نیازمند شبکه انتقال و توزیع و تصفیه و انتقال از ایستگاه پمپاژ است. اینها از جمله کارهای مهم همکاران ما در بخش آب است که گاهی شاید هیچ کسی از آن مطلع نشود.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا خاطرنشان کرد: سد دوستی که سد مشترک ما و ترکمنستان است، تأمین‌کننده آب شرب شهر بزرگ مشهد مقدس است. برای اولین بار در سال آبی گذشته هیچ آبی وارد این سد نشد. آن هم در مشهد که بیش از 12 متر مکعب در ثانیه مصرف لحظه‌ای آن است.

وی گفت: در بحث چاه نیمه‌های سیستان و بلوچستان از سال 1398 و بعد از سیلابی که اتفاق افتاد، آبی وارد چاه نیمه‌ها نشده است، اما همکاران ما با برنامه‌ریزی دقیق در سه فاز موضوع را مدیریت خواهند کرد.

جوان‌بخت ادامه داد: در مرحله اول فاز اضطرارای است که در حال انجام است و براساس آب موجود در چاه نیمه‌ها به سرانجام خواهد رسید. بخش انتقال آب به سمت مناطق شرقی استان و ابرپروژه انتقال آب دریای عمان به سیستان و بلوچستان نیز از دیگر برنامه‌های مجموعه آب کشور است. از این نوع اقدامات در سایر نقاط کشور نیز در دست اجرا داریم.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا بیان داشت: یکی از کارهایی که در یک سال و اندی گذشته صورت گرفته است، هماهنگی با وزارت جهاد کشاورزی بوده است. بخش زیادی از آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و بر همین اساس توزیع آب در بخش کشاورزی از مسائل مهم کشور است که ما سعی کرده‌ایم با تعامل با وزارت جهاد کشاورزی مشکلات این بخش را به حداقل برسانیم.

وی افزود: در سال آبی جاری از مهر سال گذشته تا پایان شهریور، در حوزه پایاب سد کرخه که از شرایط خاصی برخوردار است، نیز با تهیه جداول دقیق منابع و مصارف و با حساسیت، خوشبختانه بیشترین سطح کشت گندم که یکی از محصولات استراتژیک محسوب می‌شود، را در سال جاری شاهد خواهیم بود.

جوان‌بخت در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه صیانت از سفره‌های آب زیرزمینی بسیار مهم است، اظهار داشت: ما برنامه‌هایی داریم که در واقع جزو تکالیف قانونی است. مانند بند ع تبصره 8 قانون که ما را در بازتخصیص آب صنایع مکلف کرده است. بخش عمده‌ای از آب صنایع از چاه‌های آب زیرزمینی است. در عین حال تکلیف دیگری هم داریم که مدیریت توامان آب و برق برای کنترل و مدیریت مصرف چاه‌های کشاورزی از طریق کنتورهای برق است.

وی با بیان این‌که در بحث دیپلماسی آب نیز اقدامات خوبی صورت گرفته است، گفت: در این حوزه، مخاطب ما کشور دیگری است و طبیعتاً انتظار اینکه نتایج 100رصد مطلوب باشد و پیش بینی‌های ما کاملاً محقق شود، منطقی نیست. یک توفیق نسبی در این حوزه همواره به عنوان یک اقدام موفق ارزیابی می‌شود.

جوان‌بخت با اشاره به تعاملات اخیربا کشور عراق در زمینه تأمین آب، بیان داشت: با ترکیه نیز در حوزه رود ارس در حال پیگیری موارد هستیم. در حوزه شرقی نیز، اخیراً بعد از سال‌ها طرف مقابل پذیرفت که هیئت فنی ایران از نقاط پیش بینی شده در معاهده بازدید کند.

وی ادامه داد: براساس معاهده سال 1351 در مواقعی که ما اقدامات طرف مقابل را نمی‌پذیریم، می‌توانیم درخواست بازدید داشته باشیم. طرف مقابل امروز بیشتر در خصوص نحوه رهاسازی حقابه مشکلاتی را مطرح می‌کند که موضوع در دست پیگیری است.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در خصوص سد هیرمند در پاسخ به سوال رسانه‌ها با ارائه توضیح بیشتری بیان داشت: در معاهده سال 1351 مشخص شده است که برای تأمین آب استان سیستان و بلوچستان و به ویژه منطقه سیستان و اندکی از آب شرب شهر زاهدان باید سالانه 820 میلیون متر مکعب آب وارد کشور ما شود. این اتفاق در دو سال گذشته به دلایل خشکسالی، تقریباً اتفاق نیفتاده و از طرف مقابل آب مؤثری رهاسازی نشده است.

جوان‌بخت گفت: برای اجرای این معاهده سازوکاری پیش بینی شده است که کمیساران آب هیرمند گفته می‌شود و موضوع جلسات کمیساران نیز اجرای معاهده فی مابین سال 51 است. یکی از پیش بینی‌های متن معاهده این است که هر زمانی ما از آمار و ارقام طرف مقابل اقناع نشدیم، درخواست بازدید از ایستگاه آب‌سنجی در بالادست سد کجکی را داشته باشیم. طرف مقابل در جلسات اخیر بازدید از ایستگاه آب‌سنجی را به دلایل مختلف نمی‌پذیرفتند.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا بیان داشت: بعد از اصرارهای زیاد و با کمک وزارت خارجه، خوشبختانه پذیرفتند و بازدید به عمل آمد. این بازدید در هر زمانی نمی‌تواند کاملاً تأمین کننده نظر ما باشد. این بازدید باید در ماه‌هایی که بیشترین آبدهی اتفاق می‌افتد، صورت بگیرد و موثر است. اما اقدام طرف مقابل مبنی بر اجازه بازدید به گروه فنی کشور ما مطلوب بود.

وی ادامه داد: گروه فنی ما در بازدیدشان مشاهده کردند که جریان آب به سمت سد کجکی برقرار است. البته ما درخواست این را داشتیم که از سد کجکی  بازدید کنیم. چون شرایط سال‌های آبی متفاوت است و در این شرایط بهترین و مؤثرترین اقدام کنترل و بازدید از مخزن سد کجکی بود. در تصاویر ماهواره‌ای نیز این‌طور مشاهده می‌شود که موجودی سد کجکی در حدی هست که بتواند بخشی از حقابه نداده ما را جبران کند که با این مسئله موافقت نشده است.

جوان‌بخت اظهار داشت: در آخرین مذاکرات قرار بر این شده است که در خصوص موضوع نحوه تأمین حقابه تصمیم‌گیری شود. طرف مقابل این ادعا را دارد که در شرایطی که مسیر آب که در حدود 700 کیلومتر است، اگر آبی رها شود به دلیل شرایط خشکی مسیر، یا آب نمی‌رسد و یا اینکه هر چه داریم باید به تأمین حقابه اختصاص دهیم. تیم فنی کشور ما نیز بیان کرده است که این مشکل در یک محاسبه هیدرولوژیکی قابل بررسی و مدیریت است.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در پایان اظهار داشت: کشور ما پهناور است و مشکلات متعددی دارد و طبیعی است که موضوعات متعدد و متنوعی داشته باشیم ولی همکاران ما به صورت شبانه روزی مشغول پایش شرایط و اقدامات به‌هنگام در موضوع مدیریت آب کشور هستند.

وی همچنین در این نشست اهمیت اطلاع‌رسانی در حوزه آب را مورد اشاره قرار داد و اظهار کرد: انتخاب سه سخنگو در حوزه آب نشان‌دهنده اهمیت اطلاع‌رسانی و تعامل با رسانه‌ها در مجموعه وزارت نیرو است.

وی با بیان این‌که اطلاع‌رسانی رکن اساسی جامعه و اداره کشور است، افزود: شما به عنوان نقش‌آفرینان عرصه اطلاع‌رسانی، جایگاه ویژه‌ای دارید.

جوان‌بخت با تأکید بر این‌که خبرنگار عرصه آب شرایط خاصی دارد، ادامه داد: مدیریت در صنعت آب بسیار مدیریت خاص و ویژه‌ای است. به همین نسبت نیز بخش اطلاع‌رسانی این بخش نیز بسیار حساس و ویژه و نیازمند مراقبت خاصی است.

وی بیان داشت: همان‌طور که در حوزه مدیریت منابع آب در شرایط ویژه‌ای به سر می‌بریم، شما خبرنگاران نیز علاوه بر مهارت‌های تخصصی و عمومی حرفه خودتان حتماً باید در بخش آب نیز یک کارشناس مسلط باشید، چرا که هر آنچه انتشار می‌دهید با مخاطبان خود که آحاد مردم هستند، سروکار دارد و مردم به این موضوعات حساس هستند.

معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا خاطرنشان کرد: در آب حاشیه زیاد داریم و کمترین اظهارنظر و اعلام برنامه بلافاصله با عکس‌العمل‌های متعددی مواجه می‌شود.  علاوه بر این در بخش آب ذی‌نفعان و مخاطبان متعدد با عکس‌العمل‌های مختلفی داریم که بعضاً موضوعات آن به مباحث اجتماعی نیز تبدیل می‌شود. لذا این حوزه نیازمند مدیریت و مراقبت بیشتری است.

وی افزود: ما توقع داریم شما خبرنگاران یار ما در اجرای طرح‌های مجموعه آب کشور باشید و با نقدها و پرسش‌های به جای خود در اصلاح برنامه‌ها به ما کمک کنید.