به گزارش خبرنگار سرویس اقتصادی عصرپرس، سید رضا فاطمیامین امروز (شنبه) در نشست خبری به مناسبت فرا رسیدن دهه «تولید و تجارت» با اشاره به اینکه بخش صنعت، معدن و تجارت ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل میدهد، گفت: تنوع و گستردگی این بخش ها سبب شده اگر نتوانیم یک الگوی کلان و راهکار یکپارچه و منسجم اتخاذ کنیم، با چالش های زیادی مواجه میشویم.
وزیر صمت با اشاره به مسائل موجود در اقتصاد داخلی کشور، ادامه داد: در حوزه سرمایه گذاری شاهد یک عدم توازن در طول زنجیره ها هستیم، به عنوان مثال در خودروسازی بالای سه میلیون دستگاه ظرفیت مونتاژ وجود دارد، اما ظرفیت ها در حوزه رنگ و موتور کمتر است. وی اضافه کرد: در صنعت برق، کمبود برق در تابستان و در مقابل کمبود گاز در زمستان داریم، بر این اساس ظرفیت های تولید وجود دارد اما محدودیت هایی در منابع و زیرساختها است.
ناترازی در شهرها و مناطق
فاطمیامین همچنین به ناترازی در شهرها و مناطق اشاره کرد و یادآور شد: امروز با شهری همچون اشتهارد در کشور مواجهیم که ۴۰ هزار فرصت شغلی در آن تعریف شده، اما ساکنان این شهر تنها ۱۰ درصد فرصت ها را در اختیار دارند.
وی اظهار داشت: ناترازی همچنین سودها و ارزش افزوده محصولات وجود دارد، به طوری که برخی صنایع پتروشیمی ۱۰۰ درصد سود داشته و برخی محصولات لوازم خانگی تنها هشت درصد سود دارند.
فاطمی امین در ادامه با بیان اینکه در سالهای گذشته معماری مناسب صنعتی نداشتهایم، گفت: با وجود صرف وقت و سرمایه گذاری زیاد، اما به نتیجه مطلوبی هم نرسیدیم و این وضعیت اقتصاد ایران را به طور خاص بخش صنعت، معدن و تجارت است.
وی تصریح کرد: ادامه وضع موجود به معنای ادامه مشکلات است و بر این اساس مهمترین ماموریتی که برای خود تعریف کردیم حرکت به سمت سازهای نوین به منظور استفاده بهینه از ظرفیت ها و منابع موجود است.
مساله ارز یکی از مشکلات اساسی اقتصاد کشور است
وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: مساله ارز یکی از مشکلات اساسی اقتصاد کشور است، به طوری که با دست خودمان قیمتهای داخلی را به نرخ ارز متصل کرده ایم.
وی افزود: این مساله اثر انتظاری تورمی به دنبال خواهد داشت و همچنین اثر دیگری که دارد این است که برخی کالاها مثل محصولات پتروشیمی متاثر از مسائل مختلف بین المللی خواهد شد و سایر محصولات را نیز تحت تأثیر قرار خواهند داد.
تورم بالای ۳۰ درصد در پنج سال گدشته
فاطمی امین تاکید کرد: به چند دلیل انجام اصلاحات ساختاری در کشور سخت است، دلیل نخست اینکه در شرایط ناپایداری هستیم و برای نخستین بار در اقتصاد پنج سال متوالی (از سال ۹۷ ) تورم بالای ۳۰ درصد تجربه شده است.
وی ادامه داد: شناساندن و فهماندن ساز و کارهای جدید زمان بر و انرژی بر است، همچنین ایجاد تغییرات و تحولات منافع عدهای به خطر خواهد افتاد که در ادامه به مخالفت بر خواهند خواست.
وزیر صمت خاطرنشان کرد: نظام مالی کشور به شدت دچار مشکل است و نقدینگی به عنوان یکی از مهمترین عوامل تولید با محدودیت مواجه است.
طراحی نقشه راه صنعت خودرو
وی از طراحی نقشه راهی در صنعت خودرو خبر داد و گفت: در نخستین گام به دنبال رسیدن به یک ثبات در تولید خودرو بودیم که اکنون ایران خودرو با تولید روزانه ۲ هزار و ۶۰۰ دستگاه و سایپا با روزانه یکهزار و ۸۰۰ دستگاه تولید، این ثبات را حاصل کردهاند.
وی بیان داشت: پلتفرم های خوبی در صنعت خودرو وجود ندارد و به همین دلیل موضوع تغییر پلتفرم ها در دستور کار است، به طوری که امسال علاوه بر افزایش تولید ۵۰ درصدی نسبت به سال گذشته، پلتفرم ها تغییر کرده و خودروهای همچون تارا و شاهین که شکایت های کمتری از آنها وجود دارد به تعداد چهار برابر سال گذشته تولید خواهند شد.
وی تاکید کرد: فعال کردن سیستم تماس اضطراری روی خودروها به طوری که در زمان تصادفات هر خودرو فعال شده و اطلاعاتی به اورژانس و سایر دستگاههای خدماترسان میدهد در محصولات جدید عرضه خواهد شد.
تدوین ترازنامه ذخایر معدنی برای نخستین بار
فاطمی امین از واگذاری بخشی از معادن کشور به عموم مردم خبر داد و گفت: امسال برای نخستین بارتدوین ترازنامه ذخایر معدنی در دستور کار قرار گرفته که مشخصکننده میزان اکتشافات، میزان بهرهبرداری از منابع معدنی و در مجموع شفافکننده ذخایر معدنی است همچنین برای نخستین بار در معدن "جانجا" استان سیستان و بلوچستان در سال گذشته اجرایی شد.
افزایش ۳۶ درصدی تحویل خودرو
وی اظهار داشت: وضعیت صنعت خودرو قابل قبول نیست اما روند قابل قبولی دارد، به عنوان مثال تعداد خودروهای ناقص کف پارکینگ ها در پایان بهار پارسال ۱۴۳ هزار دستگاه بود اما با کاهش ۷۰ درصدی امروز به کمتر از سال ۴۲ هزار دستگاه رسیده است.
وی گفت: در سه ماه نخست سال جاری تعداد ۲۴۶ هزار خودرو تحویل داده شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۳۶ درصدی همراه شده است.
فاطمی امین همچنین خاطرنشان کرد: در بهار امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۴۰ درصد صادرات کشور افزایش یافته است و تراز تجاری به اندازه ۶۰۰ میلیون دلار مثبت است و در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ نیز ۴۰ درصد رشد صادرات به ثبت رسیده بود.
وزیر صمت یادآور شد: از حدود ۴۸ میلیارد دلار صادرات انجام شده در سال گذشته، بین ۷ تا ۸ میلیارد دلار فولاد خام بود، اما امسال در نظر داریم ترکیب صادرات به خصوص به سمت کالاهای دانشبنیان تغییر کند.
وی گفت: یکی از برنامه ها اتصال هر استان ایران به استانی در دیگر کشورها است، به طور نمونه استان اصفهان به سن پترزبورگ روسیه متصل خواهد شد.
بهبود تأمین برق صنایع
وزیر صمت یادآور شد: خوشبختانه با همکاری وزارت نیرو نحوه تأمین برق صنایع بهبودیافته و امسال مشکلی برای تأمین برق صنایع فولاد وجود ندارد؛ در مورد سیمان نیز نگرانیهایی که القاء شد انتظاری بود، یعنی با توجه به اینکه تصور قطع برق در صنعت ایجادشده بود، همین موضوع تقاضا برای سیمان را افزایش داد، اما با توجه به پیشبینیها 5 میلیون تن تولید کلینکر داشتیم که در صورت لزوم وارد بخش تولید میشود.
اصلاح ساختاری و مدیریت واگذاری سهام خودروسازان
فاطمی امین در مورد واگذاری سهام خودروسازان گفت: در واگذاری سهام خودروسازان هم اصلاح ساختاری و هم اصلاح مدیریتی را انجام میدهیم و اقداماتی در این خصوص را آغاز کردهایم.
وی در مورد زمان واردات خودرو بیان کرد:آئیننامه 10 بندی واردات خودرو تهیه و تدوین و در دولت مطرحشده که امیدواریم دو ماه پس از زمان ابلاغ آن، واردات خودرو انجام شود.
تا سال 1402 به نقطه عطف در صنعت خودرو خواهیم رسید
وزیر صمت در پاسخ به پرسشی مبنی بر اهداف صنعت خودرو در سال ۱۴۰۲، گفت: منظور ما این نیست که در آن سال همهچیز در مورد خودرو درست میشود، اما در این سال به اصلاح ساختار مدیریتی در خصوص خودرو خواهیم رسید به این صورت که ظرفیتهای خالی این صنعت فعال و زنجیره تأمین اصلاح و بدیهیات کیفیت پایین تا سال ۱۴۰۲ اصلاح خواهد شد.
فاطمی امین افزود: البته برنامه ما برای تحول در صنعت خودرو تا سال ۱۴۰۴ است، اما تا سال ۱۴۰۲ به نقطه عطف در صنعت خودرو خواهیم رسید.
گفتوگوها برای توقف عرضه خودرو در بورس کالا
وی در مورد توقف ناگهانی عرضه دو خودرو در بورس کالا توضیح داد: از یک ماه و نیم پیش گفتوگوهایی با بورس کالا برای توقف عرضه خودرو در بورس کالا صورت گرفته بود، اما متأسفانه روال را جلو بردند و نامه یک روز پیش از عرضه به بورس کالا در مورد توقف عرضه خودرو نیز درواقع یک اتمامحجت بود.
وزیر صمت گفت: بورس کالا درواقع برای عرضه کالاهای بینامونشان است، البته من باعرضه خودرو در بورس مخالف نیستم، اگرچه این کار حرفهای نیست.
فاطمی امین توضیح داد: در مورد عرضه خودرو در بورس کالا رانت وجود داشت و کسانی که رانت آنها از بین رفت، فضای رسانهای را معکوس کردند.
کاهش قیمت 8 هزار قلم کالا، با اجرای طرح درج قیمت تولیدکننده
وی در مورد طرح درج قیمت تولیدکننده روی کالا نیز تصریح کرد: این کار از دیماه سال گذشته آغاز شد و هدف از درج قیمت تولیدکننده بر روی کالا این بود که مرز قیمت تولیدکننده و مصرفکننده شفاف شود، بنابراین درج قیمت تولیدکننده روی کالا اقدام بسیار مناسبی برای کاهش قیمتها بود و در پی آن قیمت 8 هزار قلم کالا کاهش یافت و فایلهای مربوط به آن در رسانهها منتشرشده است.
وزیر صمت همچنین در مورد کالاهایی که واردات آنها ممنوع است، اعلام کرد: نزدیک به دو هزار و ۳۰۰ قلم کالا ممنوعیت واردات دارد که همچنان نیز ممنوعیت آنها ادامه دارد، اما پیشنهاد ما این است که ممنوعیت پنج قلم کالا برداشته شود که یکی از آنها خودرو بوده است.
اصلاح ارز 4 هزار و 200 تومانی باعث افزایش برخی قیمتها در بازار شد
فاطمی امین مهمترین اقدام وزارت صمت را تغییر نگاه حکمرانی دانست و در مورد حذف ارز 4 هزار و 200 تومانی بیان کرد: در چند ماه گذشته ارز واردات نهادهها، ارز 4 هزار و 200 تومانی واردات نهادهها ارز 4 هزار و 200 تومانی نرخ محاسبه تعرفه واردات حذف شد؛ بنابراین اصلاح ارز 4 هزار و 200 تومانی در این دو مورد باعث افزایش قیمتها در بازار شد.
درج قیمت 10 هزار قلم کالا در سامانه 124
وی گفت: سامانه ۱۲۴ سازمان حمایت یک سامانه مرجع محسوب میشود که اکنون قیمت ۱۰ هزار قلم کالا در آن ثبتشده است، بنابراین سقف قیمت برای هر کالایی قیمت درجشده در این سامانه است و هیچ تولیدکنندهای نباید در بازار قیمتی بیش ازآنچه که برای کالایی در این سامانه اعلام میشود را اعلام کند.
تمام مسائل مربوط به کالاهای اساسی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است
وزیر صمت افزود: تولید، توزیع، مدیریت بازار و واردات و همچنین صادرات تمام مسائل مربوط به کالاهای اساسی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و ما در بازار روغن، برنج و غیره به هیچ عنوان ورود نمیکنیم.
فاطمی امین در مورد خودروهای وارداتی دپو شده در گمرک نیز عنوان کرد: تعدادی خودرو بدون ثبت سفارش از سال گذشته در گمرکات وجود دارد و ما هیچ برنامهای برای واردات این خودروها نداریم.
وی بیان کرد: زمانی خودرو امکان ترخیص از گمرکات دارد که ثبت سفارش شود، بنابراین اگر مدتی از زمان نگهداری این خودروها در گمرکات بگذرد این خودروها به املاک تملیکی میرود و ما نیز هیچ برنامهای برای واردات آنها نداریم، زیرا همانطور که گفته شد قیودی برای واردات خودرو در نظر گرفتهشده مبنی بر اینکه واردات خودرو همراه با انتقال تکنولوژی آنها باشد.
وزیر صمت ادامه داد: برنامه دانشبنیان در حوزه صنعت، معدن و تجارت بهصورت کامل تدوینشده و آییننامهای درباره آن آمادهشده است و در دستور کار دولت قرار دارد. تمرکز ما در حوزه دانشبنیان این است که تحقیق و توسعه در بنگاههای بزرگ را گسترش دهیم. یک بخش این کار این است که وقتی شرکتی یک محصول دانشبنیان را تولید کرده، ما باید تلاش کنیم آن را به سمتی ببریم که افزایش تولید ایجاد شود، رویکرد دیگر این است که تقاضا برای محصولات دانشبنیان را متناسب با نیاز بنگاههای بزرگ گسترش دهیم.
گفتوگوی چند شرکت ایرانی با عمان برای اکتشاف و استخراج
وی یادآور شد: در مورد عمان باید بگویم که این کشور ذخایر معنی خوبی دارد و چندین شرکت ایرانی برای بحث اکتشاف و استخراج آنجا رفتهاند و گفتوگوهایی را با طرف عمانی انجام دادهاند.
وزیر صمت عنوان کرد: داریم به سمتی میرویم که سازوکار نظارت و بازرسی در بازار را اصلاح کنیم. در این میان یک روال عادی و یک روش جدید داریم. در روال موجود کسی که با 124 تماس گرفته و یا به آن جا مراجعه میکند؛ بر اساس گزارش او بازرسی انجام میشود، اما این روال دقت لازم را نداشته و تنها انباشت پرونده صورت گرفته و به تعزیرات انتقال داده میشود و از زمان شکایت تا اجرای حکم، زمان زیادی لازم است که گاهی این فاصله زمانی زیاد بازرسیها را بیاثر میکند.
فاطمی امین گفت: بنابراین چند اقدام را برای اصلاح این روند آغاز کردیم؛ پیشتر اینگونه بود که اگر کسی شکایت میکرد، از او تنها یک نشانی گرفته میشد و اگر فرد دیگری از همان مورد شکایت داشت و از طرف دیگر نشانی میداد، دو گزارش ثبت میشد، بنابراین، دادههای قبلی ما شناسه یکتا نداشتند تا بفهمیم، برای مثال از یک مغازه چند بار شکایت شده است و چه پروندههایی برای آن تشکیلشده است.
وی توضیح داد: اما از یک ماه پیش کار جدیدی آغازشده و اکنون به مرحله نهایی رسیده است و بر اساس آن در ورودی مغازهها، برگههای نظارت مردمی درجشده است و روی آن کیوآرکد دارد و با اسکن آن میتوان پرونده بنگاه را مشاهده کرده و شکایت را ثبت کرد؛ انجام این کار باعث ثبت دادهها خواهد شد، ضمن اینکه نرمافزار صمت من نیز بهزودی منتشر خواهد شد که کار نظارت را سادهتر میکند.
وزیر صمت بابیان اینکه در خصوص بازرسی و نظارت اصلاحاتی انجام دادهایم، گفت: یکی از کارهایی که انجام شد اصلاح سامانه ۱۲۴ بود؛ برای رسیدگی به تخلفات در سامانه ۱۲۴ ردهبندی انجامشده است، بنابراین از زمان ثبت درخواست رسیدگی در سامانه تا پاسخگویی و رسیدگی به آن یک تا سه روز طول خواهد کشید.
با تخصیص خودرو در سامانه یکپارچه، قانون جوانی جمعیت نیز عملیاتی شد
وزیر صمت در مورد قانون جوانی جمعیت نیز توضیح داد: یکی از کارهایی که ابتدا در حوزه تسهیلات خودرو اتفاق افتاد این بود که این قانون را دو خودروساز بزرگ اجرا میکردند، اما سایر خودروسازان آن را اجرا نمیکردند. این بار با تخصیص خودرو در سامانه یکپارچه در عمل، قانون جوانی جمعیت نیز عملیاتی شد و همه خودروسازان آن را اجرایی کردند.
برای جلوگیری از تخلفات ثبتنامهای خرید خودرو را در یک سامانه و با نظارت سازمان حمایت متمرکز کردیم
فاطمی امین در بحث قرعهکشی خودرو نیز یادآور شد: در سیستم جدید قرعهکشی خودرو ما اقدام خاصی انجام ندادهایم، بلکه تنها دو سامانهای که از قبل موجود بود را ادغام کردیم و درمجموع یک سامانه برای ثبتنام خودرو قراردادیم.
وی افزود: متأسفانه در سامانههای قبلی که برای عرضه خودرو توسط خودروسازان وجود داشت، تخلفات زیادی صورت میگرفت و سوءاستفادههایی انجام میشد، بنابراین تلاش کردیم تا با ایجاد یک سامانه تمام ثبتنامها را در یک سامانه متمرکز کنیم و بر نحوه قرعهکشی نیز نظارت داشته باشیم.
وزیر صمت بابیان اینکه ظرفیتهای زیادی در اقتصاد کشور ایجادشده اما متأسفانه در زندگی مردم قابللمس نیست، گفت: متأسفانه این ظرفیتهای ایجادشده مبتنی بر اقتصاد مقاومتی نبوده، بنابراین وقتی تکانهای ایجاد میشود از همان نقاط ضعف، لطمه میخوریم.
به سمت اصلاح ساختار مجموعه ملی مس حرکت کردهایم
فاطمی امین در مورد شرکت ملی مس آذربایجان گفت: شرکت ملی مس معادن مختلفی دارد که برخی از آنها ازجمله معدن مس سونگون بهاندازهای بزرگ است که میتواند مستقل باشد، بنابراین وقتی یک چنین معدنی زیرمجموعه یک معدن بزرگ قرار میگیرد، ممکن است نتواند بهاندازه کافی رشد کند، بنابراین به سمت اصلاح ساختار مجموعه ملی مس حرکت کردهایم تا آن را به هلدینگ تبدیل کنیم و یکی از شرکتهای زیرمجموعه این هلدینگ بزرگ معدن مس سونگون باشد.
سه شرط برای واردات خودرو
وی عنوان کرد: واردات کالاهای دستدوم و کارکرده ممنوع است، بر همین اساس واردات خودرو سه شرط دارد، شرط نخست اینکه خودروهای وارداتی خدمات پس از فروش داشته باشند، دوم، واردکننده با خودروساز قرارداد داشته باشد و سوم انتقال فناوری انجام شود.
وزیر صمت در مورد تعرفه واردات خودرو نیز توضیح داد: برای واردات خودروهای اختصاصی تعرفهای در نظر گرفتهشده است تا هزینهها به مردم منتقل نشود.
فاطمی امین در مورد عرضه ناکافی برخی از محصولات ازجمله روغنموتور تصریح کرد: چهار تولیدکننده روغنموتور در کشور وجود دارد که متأسفانه عرضه خوبی نداشتهاند.
وی بیان کرد: ضمن اینکه این تولیدکنندگان عمده محصولات خود را صادر میکنند، بنابراین جلسات متعددی با این شرکتها داشتهایم تا عرضه را بهاندازه کافی برسانند و با توجه به اینکه اقدام مناسبی در این خصوص صورت ندادهاند یک پرونده تعزیراتی برای یکی از این شرکتها تشکیلشده است.
وزیر صمت اضافه کرد: البته در همه صنایع دیگر همکاری خوبی در عرضه و توزیع کالا داشتهایم بهعنوان نمونه هیچ مشکلی در توزیع محصولات بهداشتی یا شویندهها و یا سایر محصولات وجود نداشته است.
پیشرفت سامانه جامع تجارت
فاطمی امین همچنین در مورد اتصال سامانه گمرک به سامانه جامع تجارت، یادآور شد: سامانه جامع تجارت بسیار خوب پیشرفت کرده است، اما گمرک مشکلی با پیمانکار دارد و به همین علت هنوز ارتباط بین سامانه گمرک با سامانه تجارت انجامنشده که در این خصوص وزارت اقتصاد باید گفتوگوهایی را با پیمانکار انجام داده و مشکل را حل کند.
خبرنگار: وجیهه مرادی