ایمنی 100 درصدی در برابر اُمیکرون با تزریق 4 دُز پاستوکووک

به گزارش سرویس اجتماعی عصرپرس، علیرضا بیگلری، در نشست خبری که در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد، ضمن گرامیداشت ایام الله دهه فجر، با اشاره به دستاوردهای انستیتو پاستور ایران، بیان کرد: کمتر از دو هفته به سالگرد دومین سال تشخیص اولین موارد کووید۱۹ در کشور باقی مانده است، با توجه به اینکه بحران عالم گیر کووید۱۹ پیچیدگی‌ های خاص خود را داشت، در آغازین روزهای شیوع بیماری در چین انستیتو پاستور آمادگی خود را منسجم کرد تا برای تشخیص بیماری راهکار و راهبردی داشته باشد.

وی افزود: زمانیکه در ۳۰ بهمن ماه سال ۱۳۹۸ اولین موارد ابتلا در کشور به تایید رسید، انستیتو پاستور ایران بلافاصله به عنوان کمیته راه ‌اندازی و هدایت شبکه تشخیص آزمایشگاهی کووید۱۹ مسئولیت گرفت. با راه ‌اندازی این کمیته ابتدا تمام نمونه‌ های دانشگاه‌ های علوم پزشکی کشور از ۷۵۰ بیمارستان به انستیتو پاستور آمد و مورد بررسی قرار گرفت. از آنجایی که اکثر مراکز توانایی تشخیص نداشتند، حتی نمونه‌ ها از بیمارستان ‌های تهران نزد ما می ‌آمد. در همین حین تصمیم گرفته شد آموزش کادر آزمایشگاهی دانشگاه‌ ها را انجام دهیم و با تامین کیت مصرفی برای آزمایشگاه استان‌ ها و آموزش کارکنان در پایان اسفند ۹۸ توانستیم شبکه آزمایشگاهی تشخیص کووید۱۹ را با شرکت ۷۰ آزمایشگاه راه ‌اندازی کنیم.

وی ادامه داد: البته در همان اسفند ماه فراخوان برای شرکت‌ های تولیدکننده کیت داده شد و به مرور توانستند انواع کیت‌ های مورد نیاز را تولید کنند و امروز شاهدیم که یک شبکه تشخیص مولکولی با بیش از ۵۰۰ آزماشگاه وجود دارد که نه تنها درمورد کرونا، بلکه درباره بحران های آتی هم می ‌تواند فعال باشد. انواع کیت ‌ها در کشور تولید شده است و اکنون کشور این آمادگی را دارد تا علاوه بر تامین نیاز داخلی، صادرات هم داشته باشد.

وی ادامه داد: ایجاد و راه ‌اندازی شبکه تشخیص آزمایشگاهی کرونا یک فرصت در دل یک تهدید در اوج شدیدترین محدودیت‌ ها بود و انستیتو پاستور ایران باز هم ثابت کرد همانطور که در گذشته دژ مستحکم امنیت سلامت کشور و یار دیرین روزهای سخت مردم بوده، یک بار در بحران کووید 19 محوریت تشخیص آزمایشگاهی کشور بوده و نقش خود را در آغاز قرن دوم فعالیت‌ هایش به ثمر نشاند.

رییس انستیتو پاستور ایران در ادامه تاکید کرد: از سوی دیگر، ما تولید واکسن را هم در انستیتو پاستور پیگیری کردیم. خوشبختانه با توجه به اعتماد ۱۰۰ ساله مردم به واکسن‌ های انستیتو پاستور ایران به عنوان قدیمی ‌ترین موسسه تولید واکسن در کشور و منطقه، سعی شد پاسداشت این اعتماد یکصد ساله، تولید واکسنی باشد که علاوه بر کارایی قابل توجه، ایمن و بی‌ خطر باشد.

وی خاطرنشان کرد: در ادامه همکاری ما با انستیتو فینلای کوبا، واکسن پروتئینی ساخته شد که بی‌ خطر بوده و همراه شدن آنتی‌ ژن‌ های کووید طی یک فناوری ترکیبی با توکسویید کزاز سبب شد، واکسنی تولید شود که کارایی بالایی داشته باشد. این واکسن اولین واکسن پروتئینی کنژوگه دنیا است که فناوری منحصربفردش منجر می شود کارایی واکسن افزایش پیدا کند و تنها واکسن دنیا است که علاوه بر واکسن اصلی، دُز بوستر هم دارد.

بیگلری ادامه داد: یک سال قبل در همین زمان همه به این فکر می‌ کردند تزریق دو دُز واکسن کافی خواهد بود، اما همان روزها طراحی ما به گونه ای بود که به فکر طراحی واکسن یادآور هم بودیم که اکنون آثار مثبت آن مشخص است. کارآزمایی فاز سوم در ایران و کوبا انجام شد؛ کارآزمایی در ایران در هشت شهر با ۲۴ هزار نفر داوطلب شهر انجام شد که مشخص شد واکسن بی ‌خطر بوده و می ‌تواند در ۹۶.۵ درصد موارد، از بروز بیماری شدید و بستری شدن پیشگیری کند. با توجه به اینکه در پلتفرم واکسن از زیرساختی استفاده شده است که عموما برای واکسن کودکان استفاده می‌ شود، این واکسن قابلیت تزریق به گروه سنی بالای ۲ سال را هم دارد؛ البته در کودکان به دو دُز واکسن پاستوکووک و در بزرگسالان به سه دُز واکسن پاستوکووک و پاستوکووک پلاس نیاز است.  

وی تاکید کرد: مقاله ‌ای که هفته گذشته به دستمان رسید، نشان می‌ دهد که تزریق ۳ دُز از واکسن پاستوکووک بیش از ۹۰ درصد بر سویه اُمیکرون موثر است و مشخص شد کسانی که چهار دُز از این واکسن تزریق کردند ۱۰۰ درصد در برابر اُمیکرون ایمن می ‌شوند؛ البته با توجه به شکل درگیری اُمیکرون، اکثر واکسن‌ ها نقش کمربند ایمنی خودرو را ایفا می‌ کنند و سبب می ‌شوند عوارض و شدت عارضه برای بیمار بسیار کاهش یابد. بنابراین تاکید می ‌کنیم افراد حتما برای انجام و تکمیل واکسیناسیون (از هر نوع واکسنی که در دسترس دارند)، اقدام کنند. با توجه به اینکه درگیری اُمیکرون در کودکان بیشتر است، امیدواریم والدین در اولین فرصت نسبت به ایمن سازی فرزندانشان اقدام کنند.

وی گفت: انستیتو پاستور ایران در دو سال گذشته در امر تشخیص و ایمن سازی با ایثار خادمان بی‌ منت‌ و تلاش شبانه‌ روزی اعضا اقدامات بزرگی انجام داد. مسلما تجربه دو سال گذشته، تجربه بسیار بزرگی بود و می توانیم از آن برای روزهای آتی استفاده کنیم.

بیگلری درخصوص میزان تامین واکسن پاستوکووک و پاستوکووک پلاس در مراکز واکسیناسیون، اظهار کرد: برنامه عادی تولید ما این بود که بزرگسالانی که دو دُز پاستوکووک تزریق کردند، به فاصله یک ماه پاستوکووک پلاس را تزریق کنند و در کودکان هم برنامه تنها تزریق دو دُز پاستوکووک است. در برنامه تولید پاییز ۱۴۰۰ حدود ۱۵ میلیون دُز واکسن تولید پیش بینی کردیم که چون پاستوکووک تنها واکسن تولید داخل بود که برای کودکان مجوز مصرف داشت، عمدتا ۱۰ میلیون دُز از این تعداد را از جنس پاستوکووک و ۵ میلیون پاستوکووک پلاس تولید کردیم؛ چون این حدس زده می ‌شد که در کشور برای کودکان کمبود واکسن خواهیم داشت. به ازای هر نفر بزرگسالی که دو دُز پاستوکووک و یک دُز پاستوکووک پلاس لازم است در واقع حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار پاستوکووک و یک میلیون و ۶۰۰ هزار دُز پاستوکووک پلاس و در حدود مرداد یا شهریور سال قبل هم حرفی از تزریق گسترده دُز سوم در میان نبود، اما وقتی شرکت های مختلف دنیا اعلام کردند که به دُز سوم نیاز است و با توجه به اینکه پاستوکووک پلاس می ‌توانست دُز سوم اکثر واکسن ‌های تزریق شده در کشور باشد، کشور در مهر و آبان از این واکسن برای دُز ۳ استفاده کرد.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه بیش از ۶۰ میلیون نفر در ایران واکسن‌ های سینوفارم و آسترازنکا دریافت کرده بودند و تامین این تعداد دُز واکسن پاستوکووک پلاس برای همه این تعداد در زمانی کوتاه سخت و غیرممکن بود و با توجه به اینکه سفارش تولید واکسن توسط وزارت بهداشت داده می ‌شود، اکنون برنامه ریزی برای تولید بیشتر پاستوکووک و پاستوکووک پلاس داریم.

وی در پاسخ به سوالی در مورد تزریق دُز چهارم واکسن پاستوکووک، بیان کرد: کسانی که ۳ دُز پاستوکووک و پاستوکووک پلاس دریافت کردند بعد از شش ماه از تزریق دُز آخر می ‌توانند دُز چهارم را تزریق کنند. فعلا کمیته ملی واکسیناسیون پذیرفته است که پاستوکووک پلاس به عنوان دُز یادآور بسیاری از واکسن‌ ها استفاده شود، ولی ما این درخواست را دادیم تا خود پاستوکووک هم که به مقدار فراوان داریم بتواند به عنوان دُز بوستر واکسن‌ ها استفاده شود که منتظر اعلام نتایج مطالعه و مجوزهای مربوطه هستیم.

رییس انستیتو پاستور ایران همچنین تصریح کرد: در مورد تاثیر پاستوکووک بر اُمیکرون مطالعاتی در کشور کوبا انجام شده است و ایمنی زایی بالای واکسن بر این سویه مشخص شد. مطالعاتی انجام شده است که پاستوکووک به عنوان دُز بوستر خیلی از واکسن ‌های تزریق شده در کشور استفاده شود و مثلا در مطالعه ‌ای روی ۲۵۰ نفر که واکسن بهارات دریافت کرده بودند، انجام شد که اگر دُز یادآور پاستوکووک پلاس تزریق شود، ایمنی زایی چقدر خواهد بود که نتایج آن به زودی منتشر می ‌شود. همچنین مطالعه ‌ای برای مقایسه‌ پاستوکووک و پاستوکووک پلاس در حال انجام است تا اثربخشی این دو واکسن برای کسانی که دو دُز قبلی سینوفارم، اسپوتنیک یا آسترازنکا تزریق کردند در حال انجام است و نتایج تحلیلی منتشر خواهد شد.

وی افزود: در مورد واکسن دیگر انستیتو پاستور ایران با تکنولوژی آدنوویروسی باید گفت که این فناوری بومی در انستیتو پاستور ایران موفق شده که این واکسن را تولید کند. کارهای پیش بالینی آن به اتمام رسیده است و پرونده به سازمان غذا و دارو ارجاع داده شده است و امیدواریم طی روزهای آتی مجوز کارآزمایی بالینی این واکسن را دریافت کنیم. با ورود به کارآزمایی بالینی این واکسن، ایران پنجمین کشوری خواهد بود که توانسته است فناوری کاملا بومی ساخت این نوع واکسن را به دست آورد.

رییس انستیتو پاستور تاکید کرد: یکی از منحصر به فردترین مزیت ‌های واکسن پاستوکووک این است که واکسن یادآور هم کنار آن تولید شده و وقتی در مرداد ماه امسال برنامه ریزی برای تولید انجام شد، بیشترین توجه به این بود که ما اغلب ظرفیت تولید را بر پاستوکووک بگذاریم. پس ظرفیت تولید پاستوکووک پلاس کم بود. به ناگاه و از اواسط مهرماه امسال در دنیا به این طرف حرکت کردند که از دُزهای یادآور استفاده شود. یعنی دنیا متوجه شد که دو دُز واکسن کافی نبوده و اکثر کشورها به سمت واکسن یادآور رفتند و تنها واکسن یادآوری که در کشور وجود داشت، پاستوکووک پلاس بود و ناگهان با استقبال بسیار زیاد مردم از این واکسن مواجه شدیم. برای اینکه امروز سفارش یک واکسن را بگیریم، حداقل به ۴ یا ۵ ماه زمان نیاز است تا واکسن به بازار برسد. ما دو واکسن تولید می ‌کنیم و برنامه ریزی برای تولید دو واکسن بسیار سخت‌ تر از یک واکسن است. چون باید با زمان ‌بندی و به صورت مشترک از دو خط تولید استفاده کنیم و به بازه زمانی ۴ تا ۵ ماهه نیاز داریم تا واکسن مورد نیاز را تولید کنیم.

وی افزود: وقتی تابستان امسال برای پاستوکووک پلاس برنامه ریزی می ‌شد، صحبتی از تزریق دُز یادآور برای هیچ کدام از واکسن ‌ها در دنیا وجود نداشت و وقتی تزریق دُز سوم در ایران مورد تصویب قرار گرفت، تنها واکسنی که می‌ توانست برای دُز سه مورد استفاده قرار گیرد، پاستوکووک پلاس بود.

وی با بیان اینکه به اندازه کافی پاستوکووک در اختیار وزارت بهداشت قرار داده شده است، درباره هزینه دریافتی برای تولید واکسن‌ های پاستوکووک و پاستوکووک پلاس، بیان کرد: موضوع منابع مالی بسیار اهمیت دارد تا تولید ادامه یابد. تقریبا مقدار بسیار کمی از هزینه تولید واکسن ‌های پاستوکووک و پاستوکووک پلاس که تحویل داده شده را دریافت کردیم و چه منابع ریالی و چه ارزی به راحتی فراهم نمی‌ شود و همین موضوع کار را برای تولید سخت می‌ کند. وقتی منابع مالی به اندازه نباشد چرخ تولید سخت می‌ چرخد.

وی در بخش دیگری از سخنانش، درخصوص دریافت تاییدیه ‌های بین المللی برای واکسن پاستوکووک، گفت: تمام نکات و ضوابط در تولید واکسن پاستوکووک با دقت انجام شده و مقالات پیش بالینی، فاز یک، دو و سه در اختیار عموم قرار گرفته است و از میان واکسن‌ های تولید داخل، بیشترین اطلاعات درباره این واکسن در اختیار قرار داده شده است. کارآزمایی فاز سوم در چند مرکز و در هشت شهر انجام شده و یک سوم داوطلبان از کسانی انتخاب شدند که بیماری زمینه ‌ای کنترل شده داشتند و تقریبا تمام نکات مورد دقت قرار گرفته تا بتوانیم مقاله را در جای معتبری چاپ کنیم که اقدامات آن در دست انجام است. مقاله ارسال شده و در انتظار چاپ هستیم و با توجه به مستندات قبلی، برای گرفتن تاییدیه ‌های بین المللی اقدام خواهد شد. با توجه به کارآیی واکسن و رعایت تمام الزامات، درجه بالایی از اطمینان وجود دارد که بتوانیم تاییدیه بین المللی را برای این واکسن کسب کنیم.

وی درباره کیت‌ های تشخیصی اُمیکرون، تاکید کرد: کیت‌ های معمولی به راحتی موارد مشکوک را تشخیص می ‌دهند؛ اما توانایی افتراق سویه را ندارد. کیت ‌های اختصاصی اُمیکرون برای موارد خاصی در کشور استفاده می‌ شود مثلا کسی که جدیدا از خارج از کشور آمده است و یا به صورت تصادفی تعدادی تست می ‌شود که بدانیم اُمیکرون با چه درصدی و در کدام مناطق جغرافیایی پراکنده است. برای تشخیص اولیه به هیچ وجه لازم نیست کیت اُمیکرون استفاده شود.

بیگلری تصریح کرد: درسی که از پیک‌ های قبلی گرفتیم باید مورد توجه قرار گیرد. این بار سرعت انتقال بسیار بالا است. اگر قبلا کسی به واریانت دلتا مبتلا می ‌شد، احتمال اینکه اطرافیانش مبتلا شوند ۵۰ یا ۶۰ درصد بود؛ در حالیکه اکنون در ۱۰۰ درصد موارد کسی که با یک مبتلا به اُمیکرون در تماس باشد، احتمالا به اُمیکرون مبتلا شده‌ است. پس اگر کسی علائم دارد باید این تلقی به وجود آید که به کرونا مبتلا است و از حضور در اجتماع پرهیز کند.

وی افزود: حدود ۳ هفته قبل از بروز اولین موارد اُمیکرون در کشور انستیتو پاستور ایران کیت‌ های اُمیکرون را طراحی و تولید کرد و در اختیار آزمایشگاه‌ های منتخب شبکه تشخیص آزمایشگاهی کووید۱۹ کشور قرار داد. پس از آن شرکت ‌های متعددی وارد عرصه تولید کیت اُمیکرون شدند که اکنون به اندازه کافی کیت اُمیکرون در کشور تولید می‌ شودآ اما نباید انتظار داشت برای هر کسی که علامت دارد از کیت تشخیصی اُمیکرون استفاده شود. هر چقدر هم که سرعت نمونه ‌گیری افزایش یابد، باز هم از سرعت شیوع امیکرون کمتر خواهد بود. پس تنها با انجام تست نمی‌ توان اُمیکرون را کنترل کرد؛ چون از وقتی که تست بگیریم تا زمانی که پاسخ آن بیاید، این فرد مبتلا ده‌ ها نفر را آلوده کرده است.

وی تاکید کرد: نباید تنها به زدن واکسن اکتفا کرد؛ زیرا حتی کسانی که واکسن زدند احتمال دارد به اُمیکرون مبتلا شوند. به همین دلیل استفاده از ماسک و عدم تجمعات برای همه ضروری است.

رییس انستیتو پاستور ایران در پایان تاکید کرد: افرادی که سه دُز واکسن پاستوکووک را دریافت کرده اند، حتما ۶ ماه بعد از تزریق دُز آخر، برای تزریق پاستوکووک پلاس (دُز  چهارم) اقدام کنند. پاستوکووکی که در هفته جاری توزیع می‌ شود با اولویتِ کسانی تزریق می ‌شود که پیش‌ تر واکسن پاستوکووک تزریق کرده‌ اند.