در نخستین نشست تخصصی هفته ملی کودک مطرح شد
بزرگترین نیاز تربیتی کودکان پرورش اندیشه و تفکر است
نشست «اندیشه‌پروری (عقلانیت) و جان‌پروری (معنویت) در تربیت عقلانی بصیرت‌گرا» با تاکید بر نقش مربیان بر تسهیل یادگیری و کمک رساندن به جریان رشد فکری کودکان با سخنرانی علیرضا رحیمی برگزار شد.
به گزارش عصرپرس از کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان، علیرضارحیمی‌در ابتدای این نشست که به صورت مجازی برگزار شد گفت: نظریه‌های تربیتی ارایه‌دهنده تعابیر گوناگون و حتی ضد و نقیض‌اند که ملاک‌های نافع بودن را مشخص می‌کنند. در تعریف نظریه تربیتی معنا، هدف و روش دسترسی نکاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.وی در تعریف نظریه تربیتی عقلانی بصیرت‌گرا، عنوان کرد: هدایت رشد ابعاد شخصیت آدمی از طریق پرورش تعقل که دامنه عملکرد آن در حوزه ادراک‌ها تا عمل گسترده است و حاصل آن ایجاد، حفظ و توسعه بصیرت است که از طریق روش نظری توام با پرورش عملی امکان‌پذیر شود، تعریفی کلی از این نظریه است. اما بصیرت چه از مسیر نظری حاصل شود، چه از طریق عملی درواقع آگاهی رسانی به معنی ایجاد معرفت است. این معرفت در فرد، توانایی تشخیص و تمیز را ایجاد می‌کند و این معرفت بایستی معیاری برای قضاوت و داوری و انتخاب را در اختیار انسان قرار دهد. به‌گونه‌ای که او بتواند دست به گزینش و اتخاذ موضع بزند.
رحیمی درباره هدف نظریه تربیتی ادامه داد: معرفت حاصل در این نظریه باید منجر به تمیز داوران حق از باطل و درست از نادرست به تبع باوری که در فرد ایجاد شده است شود.
این مولف کتاب‌های درسی در ادامه سخنانش به آرمان‌های اساسی تربیت بصیرت‌گرا اشاره داشت و به دو ویژگی «آگاهی و تشخیص برای فهم زندگی» و «تمیز و داوری برای نقد زندگی» پرداخت. وی عنوان کرد که این دو ویژگی با شناخت صحیح از فکرپروری و جان‌پروری ایجاد می‌شود.
وی بزرگترین نیاز تربیتی را پرورش تفکر دانست که مقوّم قوه عقلانی ماست: آن‌چه که ما به دنبالش هستیم این است که کودکان به توانایی درس‌آموزی فعال از محیط پیرامون برسند. باید با تعمل و تفکر تلاش کنیم که آن‌چه برای ما نافع است به دست بیاوریم.
این کارشناس به موضوع درس‌آموزی فعال اشاره داشت: در این امر، عبرت‌گیری مهم‌ترین کار انسان آگاه، آزاد و دارای اراده است. وی باید بداند در مرحله فهم زندگی چه باید بکند و در مرحله قضاوت صحیح چه کاری باید انجام دهد. در این امر اگر جهت‌دهی او به سمت پرورش تفکر باشد مقصود حاصل می‌شود.
او به مرحله فهم زندگی این‌طور پرداخت: در مرحله فهم زندگی از یک سو توجه به مظاهر پیرامون و تامل در آن مهم است و شناخت زمانه و واقعیت‌ها و بدی‌ها و نادرستی‌ها و زیبایی‌ها دارای اهمیت است. در این مرحله فهم حقیقت و زیبایی اهمیت دارد.
مرحله تمیز و داوری و تصمیم‌گیری دیگر نکاتی بود که سخنران نشست «اندیشه‌پروری (عقلانیت) و جان‌پروری (معنویت) در تربیت عقلانی بصیرت‌گرا» به آن پرداخت و گفت: در مرحله تمیز و داوری قضاوت صحیح براساس تشخیص انسان صورت می‌گیرد. در این جا فهم مبنای ماست. اما در مرحله تصمیم گیری به این مهم اشاره می‌شود که فهم زندگی و قضاوت صحیح به تنهایی کافی نیست.
علیرضا رحیمی‌با بیان این مطلب که کار مربی تسهیل یادگیری به منظور کمک رساندن به جریان رشد فکری کودکان از طریق تفکر است ادامه داد: جان‌پروری و فکرپروری به رشد بصیرت کمک می‌کند و ما برای فهم صحیح، نقد صحیح و تصمیم‌گیری صحیح دو راه عملی بزرگ داریم. نخست جست‌وجو (کندوکاو) و دیگری گفت‌وگو (کنکاش).
وی در ادامه این مبحث عنوان کرد: آن‌چه بچه یاد می‌گیرد باید خواست خود او باشد. اینکه ما ظرفیت ذهن کودک را پر کنیم نه برای او مفید است و بعدها پیگیر آن خواهد بود. بنابراین بایستی در او روح جست‌وجوگری و ایجاد سوال را پرورش داد. تا مادامی‌که سوال، ابزار یادگیری نباشد و راهی برای بازخواست دانش‌اموز تلقی شود ما موفق نبوده‌ایم. باید دانست که یادگیری حق است، نه وظیفه!
فرصت غافلگیری، ایجاد شگفتی و روشنگری از جمله مواردی بود که این کارشناس در بحث یادگیری ضروری‌خواند: ما باید یادگیری را به سمتی سوق دهیم که با کاوش و تلاش فردی به سوال، پاسخ دهیم. در این بازه می‌توانیم ادعا کنیم که ما معلم بصیرت گرا هستیم.
این تربیت پژوه در مبحث گفت‌وگو نیز به ذکر نکاتی پرداخت: گفت‌وگو یعنی رابطه فکری یک فهمنده با فهمنده‌ای دیگر. در این رابطه، تعامل و گفت‌وگو و در حوزه تربیت معنوی و فکر پروری سخنانی وجود دارد. این نکات یادگیری را معنادار می‌کند. اما معنا باید کشف شود. مربیان و والدین و معلمان برای پرورش کودک در این زمینه‌ها باید دانستنی‌های فراوانی داشته باشند. آن‌چه آنان نیاز دارند توانایی گفت‌وگو کردن و توانایی پرورش روح جستجوگر است.
گفتنی است همزمان با هفته ملی کودک سه نشست تخصصی دیگر با موضوع‌های «برنامه‌ریزی برای امنیت و سلامت کودکان در فضای مجازی»، «کتاب‌های داستان با تاکید بر مخاطب‌شناسی» و «اصول تربیت رسانه‌ای برای نسل هزاره سوم» در روزهای دوشنبه ۱۹ مهر، سه‌شنبه ۲۰ مهر و پنج‌شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۰ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ به صورت مجازی برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان می‌توانند این نشست‌ها را در صفحه رسمی‌کانون در اینستاگرام دنبال کنند.
گفتنی است هفته ملی کودک از ۱۶ تا ۲۲ مهر یادواره شهید علی لندی نوجوان فداکار ایذه‌ای در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سراسر کشور در حال برگزاری است.
