نقش رسانه ها در جلوگیری از ترویج خودکشی

به گزارش عصرپرس، دکتر علیرضا رییسی در همایش روز جهانی سلامت روان که امروز چهارشنبه در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، با بیان اینکه در ارتباط با واژه‌ ها و مفاهیم، باید یک زبان مشترک در جامعه شکل گیرد، اظهار کرد: در ارتباط با هفته سلامت روان موضوعاتی مانند، خودمراقبتی، نشاط اجتماعی، معنویت در ارتقای سلامت روان، تحکیم خانواده، مهارت‌ های زندگی، مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت و جایگاه رسانه و شبکه های اجتماعی در سلامت روان، باید مدنظر قرار گیرد.

وی با بیان اینکه رسانه ها و شبکه‌ های اجتماعی از قدرت و تاثیرگذاری زیادی برخوردار هستند، گفت: این شبکه ‌ها اگر تحت کنترل قرار نگیرند، می ‌توانند به روح و روان انسان آسیب بزنند. یکی از آسیب هایی که به نشاط اجتماعی صدمه می زند، این است که ارتباطات خانوادگی در حال کمرنگ شدن است که این موضوع به هیچ عنوان به نفع جامعه نخواهد بود و دلیل عمده آن نیز شاید گسترش شبکه های اجتماعی باشد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به شعار امسال هفته سلامت روان سازمان جهانی بهداشت مبنی بر "ارتقای سلامت روان و پیشگیری از خودکشی"، بیان کرد: مطالعات دنیا نشان می‌دهند سالانه یک میلیون نفر در دنیا به دلیل خودکشی فوت می ‌کنند و این آمار، خودکشی را در جایگاه 10 علت اول مرگ در کشورهای جهان دنیا و یکی از سه علت اصلی مرگ در گروه سنی ۱۵ تا ۳۵ سال، قرار می دهد.

وی با بیان اینکه "خودکشی" اورژانس روانپزشکی محسوب می شود، تصریح کرد: آثار منفی روانشناختی و اجتماعی خودکشی بر خانواده و اجتماع قابل محاسبه نیست، به طور میانگین، به دنبال هر خودکشی، 6 نفر به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار می گیرند. اگر خودکشی در محیط مدرسه یا کار اتفاق بیفتد، صدها نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.

رییسی خاطرنشان کرد: براساس گزارش ها، خودکشی مسئول ۱.۸ درصد بار بیماری‌ها در جهان بوده است، این رقم در کشورهای با درآمد بالا به ۲.۳ درصد و در کشورهای با درآمد پایین به 1.17 درصد، می‌ رسد.

وی درخصوص میانگین جهانی فوت به دنبال خودکشی گفت: در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت عمومی در دنیا، 10.6 درصد به علت خودکشی فوت می کنند. میزان اقدام به خودکشی، 20 تا 30 برابر میزان فوت ناشی از آن است.

وی با بیان اینکه میزان اقدام به خودکشی در زنان بالاتر است و میزان فوت ناشی از خودکشی در مردان بیشتر است، تصریح کرد: در کشورهای با درآمد بالا، زنان 25 درصد موارد فوت و در کشورهای با درآمد پایین و متوسط، زنان 40 درصد موارد فوت را شامل می شوند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: بالاترین میزان اقدام به خودکشی در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال است. میزان فوت ناشی از خودکشی در هر صدهزار نفر با بالارفتن سن افزایش پیدا می ‌کند، شایع ‌ترین روش‌های خودکشی مسمومیت است.

رییسی گفت: در سال ۹۷ در کشور ما، ۹۹۲۷۰ نفر (معادل ۱۲۱ در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت عمومی) اقدام به خودکشی کردند که ۲۰ درصد زیر ۱۸ سال بوده ‌اند.

وی گفت: آمار اقدام به خودکشی در سال گذشته، در زنان ۶۲ درصد و در مردان به ۳۸ درصد می ‌رسد. قرص برنج یکی از شایع ‌ترین روش‌های خودکشی است.

رییسی در خصوص آمار خودکشی منجر به فوت نیز گفت: براساس آمار پزشکی قانونی در سال گذشته، ۵۱۰۱ نفر در سال گذشته جان خود را به دلیل خودکشی از دست دادند؛ یعنی از هر ۱۰۰هزار خودکشی، 6 نفر جان خود را از دست می ‌دهند.

وی درخصوص عوامل خطری که منجر به خودکشی می شود، بیان کرد: سابقه قبلی اقدام به خودکشی، سابقه ابتلا به اختلالات روانپزشکی درمان نشده، سابقه مصرف مواد و الکل، سابقه خانوادگی خودکشی، سابقه آزاد دیدن در کودکی، احساس ناامیدی و انگ اجتماعی از جمله عوامل خطر اقدام به خودکشی محسوب می شود.

رییسی درخصوص عوامل محافظت کننده بیماران از خودکشی، گفت: درمان به موقع مشکلات روانی، جسمی و اختلال مصرف مواد، دسترسی آسان به مداخلات متنوع و حمایتی، حمایت اجتماعی و خانوادگی و وصل بودن به جامعه، ارتباط های درمانی مداوم، مهارت حل مساله، اعتقادات مذهبی و فرهنگی، وجود یک شبکه حمایتی قوی اجتماعی در بین دوستان و یا اعضای خانواده که می توانند در شرایط سخت به کمک فرد بیایند، دسترسی به افراد ارائه دهنده خدمات سلامت روان در جامعه اعم از پزشک عمومی، مشاور، روانپزشک، روانشناس در مواقع نیاز در جامعه، مدرسه یا محیط کار، دسترسی به امکانات یادگیری مهارت های زندگی و تقویت تاب آوری، از جمله عوامل محافظت کننده بیماران از خودکشی است.

نقش رسانه ها در جلوگیری از ترویج خودکشی

معاون بهداشت وزارت بهداشت درخصوص اهداف استراتژیک برنامه ملی وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان گفت: افزایش روایی داده های مربوط به ثبت موارد اقدام به خودکشی و فوت ناشی از آن در سطح کشور، کاهش انگ اجتماعی مرتبط با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی در مورد خودکشی، ارتقای کمی و کیفی خدمات ارائه شده به افراد در معرض خطر اقدام به خودکشی در سطح کشور، مدیریت انعکاس اخبار خودکشی در رسانه ها و محصولات فرهنگی، کاهش دسترسی به روش های خودکشی در سطح کشور و تقویت پژوهش های کاربردی در زمینه خودکشی جهت رفع خلاهای دانش در این حوزه، از جمله اهداف استراتژیک برنامه ملی وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان است.

وی با اشاره به نقش رسانه‌ها در حوزه فرهنگ ‌سازی برای پیشگیری از خودکشی، گفت: رسانه‌ ها هیچوقت نباید جزییات اخبار مرتبط با خودکشی را منتشر کرده و در انتشار این مطالب باید دقت کنند.

رییسی تصریح کرد: جداکردن بیمارستان‌های روانپزشکی باعث انگ و برچسب به بیماران می ‌شود و بار مراجعه برای درمان بیماری اعصاب و روان را کاهش می‌ دهد. افراد باید قبول کنند مانند هر بافت دیگری که در بدن آسیب می ‌بیند، در حوزه بیماری روانی نیز می ‌توان فرد را با مصرف دارو درمان کرد.

وی دسترسی به روش‌های مهلک، عدم تمایل به دریافت کمک به دلیل انگ اجتماعی و انزوای اجتماعی را از جمله عوامل دیگر خطر خودکشی دانست.

رییسی بیان کرد: تاهل نقش محافظتی برای مردان دارد و خودکشی در مردان متاهل کمتر است. اختلالات روانی و بیکاری نیز از جمله علل خودکشی هستند، ارتباط بیکاری با خودکشی به دلیل بروز عواملی مانند فقر، محرومیت اجتماعی و خشونت خانوادگی است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه باید مهارت حل مسئله را از کودکی به فرزندان آموزش داد، گفت: از این طریق کودک آموزش می ‌بیند که چگونه در برابر مشکلات تاب‌آوری داشته باشد و آنها را حل کند.

به کارگیری 1600 کارشناس سلامت روان در شبکه بهداشتی روانی کشور

رئیسی همچنین در حاشیه این همایش، در جمع خبرنگاران درخصوص چالش‌های موجود در زمینه درمان بیماری‌های اعصاب و روان، گفت: یکی از اقدامات ما در طرح تحول سلامت به کارگیری 1600 کارشناس سلامت روان در شبکه بهداشتی درمانی کشور است که خدمات رایگان ارائه می دهند. اما یکی از چالش ها، پوشش بیمه ای این بیماران است؛ البته در حال حاضر برخی خدمات دارای پوشش بیمه‌ ای هستند و این موضوع در دستور کار قرار دارد تا بیمه ها حمایت های بیشتری از خدمات درمانی بیماران اعصاب و روان انجام دهند.

وی افزود: یکی از نکات مهم در نقش بهبود بیماران اعصاب و روان نقش پرستاری و مراقبت در منزل است که می ‌تواند منجر به افزایش آرامش بیمار و خانواده اش و کاهش هزینه‌ ها شود.

رییسی در ادامه در خصوص آخرین اخبار روستای چنار محمودی، اظهار کرد: یقین داریم عده ‌ای معاند قصد ایجاد فضای مسموم و جنجال در کشور را دارند. تقریبا دو هفته است که سرخط خبرهای رسانه‌ های بیگانه موضوع لردگان است، این در حالی است که در کشورهای خودشان موضوع ایدز، انگ ‌زدایی شده است و به همین دلیل تا این حد موضوع روز جامعه نیست. مشخص است که آنها قصد تفرقه افکنی و ایجاد اختلاف در داخل کشورمان را دارند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: در تمام استان ‌ها مراحل بیماریابی و روند درمانی در حال اجرا است. حدود ۳۹ هزار نفر فرد مبتلا به ایدز در کشور وجود دارد که هیچ‌ فرد غیرمتخصصی از آمار استان به استان و شهر به شهر آنها مطلع نیست و اینکه آمار در خصوص لردگان با تعداد کم ابتلا تا این اندازه مطرح شده است، نشان دهنده برنامه سازماندهی شده قبلی بوده که قصد تفرقه افکنی بین قومیت ها را داشته اند. درخواست ما این است که رسانه ها اجازه دهند این موضوع روند عادی خود را طی کند. درحال حاضر بیماریابی با موفقیت در حال انجام است و درمان ها نیز به طور کامل انجام می شود و مشکلی وجود ندارد.