روایت هنرمندان بین‌المللی از پروژه جهانی هنر کوچ‌رو

سرویس فرهنگی عصرپرس: روستای سلخ، بندرگاهی در کناره آب‌های نیلگون خلیج فارس در جزیره قشم، آغاز راه پروژه جهانی هنر کوچ‌رو در سال 2016 است. این هنر نوپا که توسط گروه کره‌ای "یاتو" بنیان گذاشته شده، بعد از طی مسیری از کره، هند و آفریقای جنوبی به اقلیم چهارفصل ایران رسیده است و قرار است که بعد از این هم به اروپا و آمریکا سفر کند. هنری که ایده آن بر اساس زندگی کوچ‌گران شکل گرفته است.

در حقیقت هنر کوچ‌رو، گونه‌ای از هنر محیطی است که تعامل با محیط و اقلیم‌های طبیعی مشخصه اصلی آن به شمار می‌رود. دریافت‌های حسی و عاطفی از نشانه‌ها و عناصر فرهنگی هر اقلیم دستمایه عمده این هنر است و ارتباط هنرمند با ویژگی‌های فرهنگی محیط نقش اصلی را در این میان بازی می‌کند.

آثار هنر محیطی "کوچ‌رو" تحت تاثیر یک رویکرد زیست محیطی و با دخالت کمتر در محیط برگزار می‌شود که هنرمندان به صورت فی‌البداهه و با ابزاری که طبیعت در اختیارشان می‌گذارد دست به خلق اثر هنری می‌زنند. این آثار میرا هستند و در طول زمان در طبیعت حل می‌شوند. پیام این هنرمندان محیطی، پایداری و جلوگیری از تخریب، همچنین معرفی و شناخت فرهنگ بومی در کنار زندگی معاصر است.

در این شکل از هنر محیطی، هنرمند هیچ محدودیتی در نحوه ارائه اثرش ندارد و تنها نشانه‌گذاری از محیط روبرویش را مدنظر قرار می‌دهد.

در جریان این پروژه هنرمندان با حضور در زیست بوم‌های مختلف جزیره قشم به خلق آثار هنری پرداختند. حضور در ژئو پارک قشم، سواحل دریا، نخلستان‌ها و کارگاه‌های لنج سازی در بندر گوران فضاهای مختلفی بودند که در هر کدام هنرمندان توانستند با ابزار و متریال همان محیط دست به خلق اثر هنری بزنند.

این نکته که هنرمند بدون هیچ پیش فرضی با طبیعت برخورد می‌کند موجب تنوع شکل و فرم آثار شد اما آن چه که در نهایت به عنوان اثر هنری در طبیعت باقی ماند معمولا چیدمان‌هایی بود که وابسته به پیشینه و فرهنگ هر هنرمند در محیط جدید بازنمایی می‌شد.

رویکرد هنرمندان اروپایی در آثار هنری ارائه شده در جریان این پروژه به شدت سمت و سویی اکولوژیستی داشت و در نهایت آثار به نوعی به سمت دفاع از محیط زیست و تحریک احساس مخاطب در مورد طبیعتش رفته بود. اما آثار هنرمندان شرقی و به خصوص هنرمندان کره‌ای آثاری وابسته به ذن و فرهنگ شرقی بود. چیدمان‌هایی بر اساس خطاهای تصویری و یا نظم تصویری که در نهایت موجب تولید انرژی می‌شود.

بازگشت به نحوه زیست اجداد انسان از طریق هنر

به گزارش هنرآنلاین: "ری آونگ وو" عضو انجمن هنر طبیعت یاتو و عضو شورای سیاست‌گذاری پروژه کوچ‌رو گفت: در هنر طبیعت، هنرمند باید بدون هیچ پیش فرضی خود را در تقابل با محیط قرار دهد. در حقیقت حضور هنرمند در محیط و رابطه‌ای که میان خودش و فضا ایجاد می‌کند نقطه آغاز کار در طبیعت است.

وی ادامه داد: هنرمند بعد از کشف رابطه‌اش با محیط بدون هیچ واسطه‌ای ابزارش را کشف می‌کند و کشف ابزار به این که ایده را به کدام سمت هدایت کند، کمک می‌کند.

این هنرمند عرصه هنر محیطی گفت: زمانی که ما به هنر کوچ‌رو فکر می‌کنیم در واقع می‌خواهیم از فرهنگ‌ها برای خلق ایده هنری بهره ببریم. من همیشه دوست دارم از طبیعت لذت ببرم و این گونه نیست که تنها من به سراغ طبیعت بروم بلکه طبیعت هم به سراغ من می‌آید.

آونگ وو افزود: من دوست دارم  مردم از طریق کار من طبیعت را دوباره ببینند. قرار نیست چیزی تغییر کند و این هنر تنها می‌خواهد که انسان را به نحوه زیست اجدادش برگرداند.

هنر محیطی در برابر طبیعت مسئولیت ندارد

عاطفه خاص هنرمند ایرانی حاضر در این پروژه گفت: هنر محیطی هنری نیست که در برابر طبیعت و محیط زیست مسئولیتی داشته باشد این هنر تنها می‌خواهد اشتراکاتی میان طبیعت و انسان برقرار کند.

وی ادامه داد: البته این هنر زیر شاخه‌هایی دارد که به مسائل محیط زیستی هم توجه می‌کند اما این فلسفه هنر محیطی و هنر طبیعت نیست. به همین منظور است که هنرمند در برخورد با طبیعت بیش از هر چیز دیگری باید به دنبال یک کشف و شهودی شخصی میان خودش و طبیعت باشد.

این هنرمند عرصه هنرهای محیطی گفت: این مسئله موجب وسعت رویکرد هنرمند در هنر محیطی و کار در طبیعت می‌شود. شما زمانی که باید در کمترین زمان ممکن به خلق اثر هنری دست بزنید این شرایط را دشوار می‌کند و در چنین شرایطی آن ایده محضی که به واسطه برخورد هنرمند با طبیعت رخ می‌دهد اساس کار هنرمند را شکل می‌دهد.

می خواهم مردم را برای تماشای هنر به طبیعت بکشانم

کارین وندر مولن هنرمند هلندی حاضر در این پروژه گفت: حضور در جهان صنعتی، مصرفی و دیجیتال امروز و از طرفی سابقه من در طراحی گرافیک و هنر دیجیتال موجب آن شد تا اهداف هنری خودم را در طبیعت پیگیری کنم و به همین منظور من به سمت هنر طبیعت گرایش پیدا کردم.

وی ادامه داد: هنر طبیعت به دلیل محدودیت‌های ابزاری که دارد همواره پیش فرض‌ها و ایده‌های از پیش تعیین شده هنرمند را بر هم می‌زند و هنرمند محیطی همواره باید میزبان فضای جدید باشد که ایده‌ها و ابزار خاص خودش را دارد و این ایده‌آل‌ترین اتفاق ممکن برای هر هنرمند است. آن که تحت فشار و محدودیتی بخواهد چیزی را خلق کند که نیست یا اگر هست بتوان از زاویه جدیدی به آن نگاه کرد.

این هنرمند عرصه هنر طبیعت گفت: زمانی که من با یک محیط صحرایی مواجه می‌شوم هیچ شناختی ندارم پس سریع همه سنسورهای احساسی‌ام به تکاپو می‌افتند تا رابطه بین خود و محیط را کشف کنم و بعد که خود را در محیط رها کردم ایده هنری خود به سراغ من می‌آید.

ون در مولن گفت: من نسبت به طبیعت احساس مسئولیت نمی‌کنم و بیش از هر چیزی هنر و اجرای هنری در طبیعت برایم اهمیت دارد تا بتوانم نسبت به طبیعت دیدگاه‌های خودم را گسترش بدهم و از طرفی مردم را برای تماشای هنر به بیرون از گالری و به فضای طبیعت بکشانم.

پروژه جهانی هنر کوچ رو 2016 به دبیری احمدنادعلیان 15 آذر ماه در روستای سلخ جزیره کیش آغاز به کار کرد و هنرمندان پس از خلق آثار هنری در این اقلیم به اصفهان و کاشان سفر می‌کنند. این پروژه 28 آذرماه در موزه هنرهای معاصر به پایان می‌رسد.

پایان خبر/