پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف در یک طرح تحقیقاتی پنج ساله، به دانش ساخت کاتالیزگر و شرایط فرآیند تبدیل متانول به هیدروکربن‌های الفینی و آروماتیک‌ها با ارزش افزوده بالا دست یافتند.
به گزارش عصرپرس، دکتر بهرام قنبری، عضو هیات علمی دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف در این باره اظهار کرد: با توجه به نقطه جوش پایین گاز طبیعی و هزینه‌بر بودن صادرات آن از طریق خطوط لوله، در سال‌های گذشته دولت تصمیم گرفت که گاز طبیعی را به متانول که ارزش افزوده بالاتری دارد، تبدیل کرده و این ماده را که در حالت عادی به صورت مایع است، صادر کنند.
وی افزود: متانول به عنوان یک حد واسط شیمیایی بسیار مهم در جهان شناخته شده است.
ایران در دو دهه گذشته رشد سریعی در تولید متانول داشته است و جزو بزرگترین تولیدکنندگان
متانول در دنیا بشمار می‌آید. بر همین اساس، طبیعی است که به این فکر بیفتیم تا این
حد واسط شیمیایی مهم را به ترکیباتی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف یادآور شد: تبدیل متانول به محصولاتی با ارزش
افزوده بالا در چند سال اخیر بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و امروزه شاهد تحولات
چشمگیری در این حوزه هستیم. تبدیل متانول به بنزین (MTG) به عنوان
فرآورده‌ای استراتژیک و با ارزش افزوده بالا، مدتی است که در کشور توسط گروه‌های پژوهشی
محدودی مورد مطالعه قرار دارد و بی شک ادامه این روند باعث می‌شود ایران به عنوان صادرکننده
عمده آن در جهان تبدیل شود.
دکتر قنبری تصریح کرد: کشورهایی مانند چین متانول را از ما خریداری کرده و پس از
تبدیل به هیدروکربن‌هایی مانند اولفین‌ها و پروپیلن مجددا به دیگر کشورها می‌فروشد.
برخی از این هیدروکربن‌ها به عنوان خوراک اصلی واحدهای پلیمریزاسیون و آروماتیک پتروشیمی‌های
کشور هستند که در حال حاضر پس از بررسی و تحقیقات موفق به دستیابی دانش ساخت کاتالیزگر
این تبدیلات شده‌ایم.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته با مطالعه بر روی
نمونه هایی از کاتالیزگرهای پایه صنعتی متوجه تاثیر آنها در تبدیلات متانول شدیم. در
مراحل بعد پس از بررسی ها و آزمایش‌های گسترده موفق به تولید کاتالیزگر موثر در این
تبدیلات شدیم.
این پژوهشگر در ادامه خاطرنشان کرد: تبدیل متانول به هیدروکربن‌ها تنها دستاورد
تحقیقات ما نیست، بلکه دانش ایجاد تنوع در نوع محصولات هیدروکربنی از متانول با اعمال
تغییر در ساختار این کاتالیزگرها از جمله دستاوردهای مهم این آزمایش است. در حال حاضر
برنامه‌ریزی در جهت انجام آزمون‌های طولانی مدت برای ارزیابی پایداری کاتالیزگر و در
مرحله بعد افزایش مقیاس فرایند راکتور بستر ثابت در پایلوت در دستورکار قرار دارد که
با کمک همکاران مهندسی فرایند این کار در حال انجام است.
معاون آموزشی دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به کمبود تجهیزات آزمایشگاهی
تاکید کرد: اگر به شرایط و به امکاناتی دست یابیم که آزمون‌های رآکتوری در زمان کوتاه‌تری
انجام شوند، مسلما سرعت کار افزایش یافته و به شرایط آرمانی نزدیک خواهیم شد. در حال
حاضر برخی از آزمون‌ها را در خارج دانشگاه انجام می‌دهیم و به این علت این تحقیقات
بسیار گران و هزینه‌بر است و در صورتی که اگر برخی از این تجهیزات در اختیار داشتیم، قطعا این نتایج در زمان زودتری حاصل می‌شد.
نماینده انجمن شیمی ایران در دانشگاه صنعتی شریف یادآور شد: کمبود امکانات ما و
زمان‌بر بودن آزمون‌ها در داخل کشور و سرعت بالای این تحقیقات در دنیا، بر رقابت ما
با مراکز تکنولوژی دنیا تاثیر بازدارنده دارد. به عنوان یک پژوهشگر احتیاج دارم امکاناتی
فراهم شود تا بتوانم آزمون‌های راکتوری را به طور دائم انجام دهم. این پژوهش‌ها هرچقدر
هم هزینه‌بر باشد، قطعا خروجی آن برای کشور بسیار مهم و ارزشمند خواهد بود.
دکتر قنبری تصریح کرد: امروزه تولید کاتالیزگری با انتخاب پذیری بالا و پایداری
مناسب به عنوان قلب فرایند تبدیل متانول به هیدروکربن ها از اولویت برخوردار است و
قطعا با سرمایه گذاری به موقع در این پروژه به نتایج کاربردی دست خواهیم یافت، چنان
که طی پنج سال اخیر با پشت سر گذاردن مراحل سعی و خطا، به شرایط کنونی رسیده‌ایم. این
پروژه با تمام سختی‌هایش در قالب پروژه‌های تحصیلات تکمیلی در دانشگاه صنعتی شریف و
با همکاری سایر مراکز تحقیقاتی انجام شده است.
این استاد دانشگاه صنعتی شریف در پایان تصریح کرد: با توجه به نوپا بودن پروژه
تولید هیدروکربن‌ها از متانول، می‌توان با مدیریت صحیح و نیز ایجاد مراکز پایش و ارزیابی،
به صورت علمی و صحیح اقدام به خلق، انتقال و بومی‌سازی فناوری‌های این حوزه و نهایتاً
ورود به بازار فرآورده‌های پایین‌دستی متانول کرد.
