از زمان آغاز تحریم قطر به وسیله کشورهای عربی به رهبری عربستان کشورهای مختلفی از جمله ایران و ترکیه در حال گسترش صادرات به این کشورعربی هستند که البته آمارها نشان دهنده پیشتازی ترکیه در این فعالیت اقتصادی است.
به گزارش سرویس اقتصادی عصرپرس، وزیر اقتصاد ترکیه گفته است که این کشور تاکنون با ۷۱ هواپیما، بیش از 5 هزار تن محصولات غذایی به قطر ارسال کرده است که این آمار حکایت از افزایش ۷۲۴ درصدی صادرات ترکیه به قطر دارد. مصطفی ساتیجی رئیس اتحادیه صادرکنندگان غرب مدیترانه، گفت: صادرات میوه و سبزیجات ترکیه به قطر افزایش قابل توجهی داشته که دراین میان ارزش صادرات ترکیه به قطر از 379 میلیون و 861 هزار دلار فراتر رفته است.
وی افزود: این رقم که از اول ماه می تا 15 ژوئن را شامل میشود نسبت به مدت مشابه سال گذشته 724 درصد رشد داشته و تنها ارزش گوجهفرنگی که در طول این مدت به قطر صادر شده حدود 246 میلیون دلار است.
حال با نگاهی به آمار صادرات ایران میبینیم که از زمان آغاز تحریم های قطر، تفاوت صادرات ایران با گذشته افزایش 6 پرواز هواپیما در مجموع با حجم 540 تن مواد غذایی و یک کشتی حامل ۱۰ دستگاه کانتینر یخچالی ۴۰ فوت به وزن ۱۸۰ تن توسط یک فروند لندینگ کرافت از بندرلنگه به قطر بوده است.
شاهرخ نوش آبادی، سخنگوی شرکت ایران ایر گفت: تاکنون ۶ فروند هواپیما حامل مواد غذایی فاسد شدنی نظیر میوه و سبزیجات به قطر ارسال شده که وزن هر کدام از این محموله ها حدود ۹۰ تن است.
مقایسه صادرات ایران و ترکیه نشان می دهد که ترک ها با سرعت بیشتر و هدفمند تر از ما در این حوزه پرسود اقدام کرده اند.
نگاهی به ظرفیت های وارداتی قطر
محمدرضا مودودی، معاون سازمان توسعه تجارت گفت: مطابق آمارهای ارائه شده، کشور قطر در سال 2015 بیش از 5 هزار و 700 ردیف تعرفه 6 رقمی کالایی را از حدود 170کشور جهان وارد کرده است و همچنین تعداد 429 ردیف تعرفه 6 رقمی 80 درصد از ارزش کالاهای وارداتی به قطر را تشکیل میدهد.
وی افزود: تحلیلها حاکی از آن است که اقلام وارداتی قطر در سال 2015 در مجموع از میان 4 هزار و 982 ردیف تعرفه 6 رقمی 5 هزار و 685 قلم کالای وارداتی ازهر یک از مبادی عربستان، امارات متحده عربی، مصر، بحرین یا یمن به کشور قطر وارد شده است.
این معاون سازمان توسعه تجارت گفت: این اقلام تقریبا 15درصد از ارزش واردات قطر را در سال مذکور تشکیل میدهد و از سوی دیگر از میان این اقلام 754ردیف کد تعرفه 6 رقمی، سهمی بیش از 30درصد از واردات قطر را به خود اختصاص دادهاند که مقایسه آنها با اقلام صادراتی ایران به قطر در سال 1395 نشان میدهد 212ردیف تعرفه از اقلام از ایران نیزبه قطر صادر میشود؛ اگرچه ممکن است بخش نسبتا کمتری از نیاز وارداتی قطر را تامین کند.
بر اساس آمار مرکز تجارت بین الملل، ایران در سال 2015 حدود 104 میلیون دلار از نیاز وارداتی قطر را تامین کرده که این تنها 3 دهم درصد از حجم گسترده واردات قطری ها است.
سلاح ورزی نایب رییس اتاق بازرگانی ایران گفت: عمده ترین کالاهای صادراتی به قطر طی مدت مذکور محصولاتی از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط گرم نورد شده، حیوانات زنده از نوع گوسفند، سیمانهای پودر نشده موسوم به کلینکر، محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج تخت فقط سرد نورد شده، سایر کفپوشها به جز گبه از پشم یا موی نرم (کرک) حیوان، پسته تازه یا خشک، مغز پسته، زعفران بوده است.
این آمار در شرایطی مهم است که 15 درصد واردات 32 ممیز 6 دهم میلیارد دلاری قطر که مبلغی بالغ بر 4 ممیز 9 دهم میلیارد دلار تخمین زده می شود، از کشورهای تحریم کننده است که با این خلا میتوان بازار گسترده این مصرف کننده را تامین کرد.
نگاهی به ظرفیت های صادراتی ایران به قطر
در حال حاضر ایران از دو راه هوایی و دریایی میتوانید کالاهای خود را به قطر صادر کند.
شاهرخ نوش آبادی، سخنگوی شرکت ایران ایر گفته است که محدودیت خاصی برای صادرات هوایی نداریم و به میزان مورد نیاز امکان تامین هواپیمای باری در گمرکات فرودگاه هایی نظیر کارگو پیام وجود دارد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت بوشهرهم به ظرفیت تخلیه و بارگیری کالا در بندر بوشهر اشاره کرد و گفت: این بندر بین المللی توان بارگیری سالانه ۷ میلیون تن بار را دارد که اکنون تنها از ۳۵ درصد این ظرفیت به میزان ۲ و نیم میلیون تن در سال استفاده میشود.
وی افزود: با توجه به توافقات صورت گرفته بین ایران و قطر و وجود امکانات و زیرساختهای لازم، صادرات محصولات مختلف غذایی و معدنی از استان بوشهر به قطر افزایش یافته است.
علت باز نشدن مناسب درهای بازار قطر به روی ایران
حسن فروزانفرد، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران چند مشکل اساسی در تجارت با قطریها را بیان میکند.
به گفته وی، مساله اول، نقل وانتقال پول و مشکلات بانکی در پرداختها است. نکته دوم، آمادگی در زمینه بستهبندی است یعنی بستهبندی محصولات به نحوی نیست که بتوان در کشورهای عربی عرضه کرد. نکته سوم استاندارد محصولات است زیرا تراز استاندارد کیفی در کشوری مثل قطر بالاست و فروشگاههای بزرگ در این کشور بیشتر محصولات مشابه را از آمریکا و اروپا تامین میکنند و ممکن است فعالان اقتصادی بهویژه فعالان صنایع تبدیلی به زمان بیشتری برای تامین محصولات در این تراز نیاز داشته باشند. از همه مهمتر اینکه محصولات صادراتی به کشوری مثل قطر در فروشگاههای معتبر زنجیرهای فروخته میشود که ورود به آن نیازمند سرمایهگذاری اولیه و ایجاد تعهداتی در مورد زمان و قیمت محصول است.
فروزانفرد گفت: در مورد تغییر قیمتها همیشه دچار مشکلاتی بودیم که اجازه خطرپذیری برای حضور در بازارهای مهم خلیجفارس را به ما نداده است. به این دلیل که نمیتوانیم در یک بازه زمانی طولانی ثبات قیمتها را تضمین کنیم، امکان تعهد دادن به فروشگاههای معتبر در کشورهای عربی را نداریم.
افق صادراتی به قطر
حال با تمام این ظرفیت های ایجاد شده و امکانات موجود حسین سلاحورزی نائب رییس اتاق بازرگانی کشور پیش بینی کرده است میتوانیم ، صادرات ایران به قطر را به یک میلیارد دلار افزایش بدهیم.
البته این رقم در برابر حجم گسترده واردات این کشور مصرف کننده که در همسایگی ما قرار دارد، میزان قابل توجهی نیست و میتوان گفت بازار قطر فرصتی برای اقتصاد ایران است که نباید این فرصت از دست برود و حضور در آن را جدی گرفت.