اخبار مهم ایران و جهان را با عصر پرس مرور نمائید      
به روز شده در: ۰۸ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۲:۳۹
کد خبر: ۳۳۶۹
تاریخ انتشار: ۱۳:۱۵ - ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ - 10 June 2017
زهرا احمدی‌پور
سفرنامه‌های سیاحان غربی در دوران صفوی به جز توصیفاتشان که از آداب و رسوم و مناظر و معماری شهرهای ایران دارند یک جزء ثابت دیگر هم دارند و آن اشاره به دست‌ساخته‌ها و مصنوعات هنرمندان و صنعتگران ایرانی است.

جهانی خیره خواهد شد

عصرپرس: در میان تمام آن‌چیزهایی که سیاحان غربی توصیف کرده‌اند تنها یکی از آنها را می‌توانسته‌اند با خود به کشورهایشان ببرند. اگر معماری زیبای عالی‌قاپو و آداب مردم کشورمان نهایتاً به جادوی قلم مجال معرفی می‌یافته‌اند ولی مصنوعات دست‌ساخته هنرمندان صنعتگر ایرانی را با خود به موطنشان می‌بردند و مخاطبان غربی آن زیبایی خیره‌کننده‌ را با چشم می‌دیدند و با دست لمس می‌کردند.

از این منظر، صنایع دستی، نقش بی‌بدیل «فرهنگ سیار» بودن را دارد. این هنر-صنعت در بطن خود حامل و ناقل هویت و جهان‌بینی ایرانی است. عناصر هویتی مردمان سرزمینمان در چه «کالا»یی جز صنایع دستی می‌تواند به این زیبایی و ظرافت متجلی باشد؟

2- صنایع دستی ایران پیوندی ناگسستنی با معماری و شهرسازی ایرانی دارد. معماری روح‌افزا و باشکوه ایرانی که متأسفانه اکنون هدف تاراج الگوهای نادرست شهرسازی در شهرها و روستاهای کشورمان قرار گرفته است، هم بر صنایع دستی ما تأثیر گذاشته و هم از آن تأثیر گرفته است.

شعر و موسیقی و ادبیات ایران هم به همان اندازه معماری ایرانی در صنایع دستی کشورمان متجلی است. آنچه هنرمندان صنعتگر ما در طول تاریخ فراهم آورده‌اند تجسد هنرمندانه پاره‌های برسازنده انسان ایرانی و نگاهش به زیبایی‌های جهان پیرامونش است. به همین دلیل صنایع دستی، بخش مکمل و تفسیر متجسد میراث تاریخی و فرهنگی ما است.

3- تولیدات صنایع دستی، دو ویژگی دیگر هم دارند. یکی آنکه مشاغل مرتبط با آن به نسبت دیگر صنایع به سرمایه کمتری برای ایجاد اشتغال و ارزش افزوده نیاز دارند و دیگر آنکه تولیدات سبز و دوستدار محیط زیستند.

هم‌اکنون صنایع دستی در ایران، اگر فرش و زیورآلات و سنگ‌های قیمتی را از آن منفک کنیم، سالانه 237 میلیون دلار ارز به کشورمان می‌آورد. این میزان ارزآوری با توجه به پتانسیل کشورمان حتماً اندک و ناچیز است ولی همین میزان ارزآوری را اگر در تناسب با میزان سرمایه‌گذاری انجام‌شده در این صنعت قرار دهیم خروجی این خواهد بود که صنایع دستی فرصتی طلایی برای توسعه صادرات غیرنفتی است.

4- صنایع دستی ایرانی هنوز تا به دست‌آوردن جایگاه تثبیت شده و درخور شأنش در جهان فاصله دارد. آیا بر این فاصله می‌توان غلبه کرد؟ قطعاً. راه زدودن این فاصله در توجه همه دستگاه‌ها به اهمیت و ارزش صنایع دستی کشورمان است. سرمایه‌گذاری همه دستگاه‌ها بر توسعه صنایع دستی و تلاش برای از میان برداشتن موانع بر سر راه آن در درجه نخست، سرمایه‌گذاری برای توسعه فرهنگ و هویت ایرانی و در درجه بعد ایجاد اشتغال پایدار و ارزآوری برای کشور است.

دستیابی به این هدف به معنای تحقق عینی شعار «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» است. از این منظر لازم است دستگاه‌های مختلف بخشی از بودجه فرهنگی و ترویجی خودشان را صرف توسعه این هنر-صنعت و حمایت از شاغلان در این حوزه کنند. همراهی دستگاه‌های مختلف با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای توسعه و ترویج صنایع دستی در ایران و جهان، همراهی برای انتقال فرهنگ و هویت ایرانی در میان نسل‌های جوانتر و مردمان کشورهای دیگر است.

5- جهش در گردشگری کشور، پ‍اسداری از میراث فرهنگی و تاریخی و توسعه صنایع دستی اجزای یک بسته هماهنگ و منسجم‌اند. رشد هیچ کدام از این بخش‌ها بدون داشتن برنامه‌ای هماهنگ و منسجم برای رشد دو بخش دیگر ممکن نخواهد بود. چنانچه به دنبال توسعه گردشگری ایران هستیم چگونه موفق خواهیم شد اگر میراث تاریخی و فرهنگی و صنایع دستی ضعیف و در شرف نابودی داشته باشیم؟ صنایع دستی و میراث تاریخی و فرهنگی ما جهان را خیره خواهد ساخت و این مزیت انکار نشدنی ما در توسعه گردشگری، ایجاد اشتغال پایدار و پاسداری غیرآمرانه از فرهنگ و هویت ایرانی است.

*رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

نام:
ایمیل:
* نظر: