در سال‌های اخير، نهاد خانواده به‌عنوان مهم‌ترين ساختار جامعه اسلامي - ايرانی دستخوش تغيير و تحولاتي شده که نگراني‌هايي درباره ماهيت اين نهاد ارزشمند ايجاد کرده است.
سرویس
اجتماعی عصرپرس:
دکتر کاظم قجاوند درخصوص ضرورت توجه مقام معظم رهبري به بحث خانواده و ابلاغيه سياست
خانواده‌محور، مي‌گويد: در سال‌هاي اخير کوچکترين و درعين‌حال مهم‌ترين نهاد خانواده
با آسيب‌هايي روبه‌رو شده که مي‌توان آن را نتيجه دور شدن از آموزه‌ها و تعاليم پايه
ديني و فرهنگي‌مان و پذيرفتن برخي الگوهاي غربي دانست، از اينرو رهبر معظم انقلاب
با تشخيص درست و به‌موقع اهميت اين مورد را گوشزد کردند و خواستار توجه مسئولان به
ترويج معيارهاي زندگي اسلامي و ارائه سبکي با محوريت دين و فرهنگ غني ايراني اسلامي
شدند. به‌طور مشخص در علم جامعه‌شناسي رويکرد پيشگيرانه با توسل به اعتقادات و باورهاي
ديني و مبتني‌بر تعاليم اسلامي مي‌تواند سازنده و مؤثر واقع شود.
نفوذ الگوهاي
غربي
دکتر قجاوند با
بيان اينکه متأسفانه الگوهاي جديدي که در خانواده‌ها جا بازکرده نشان مي‌دهد که تا
رسيدن به سبک زندگي مورد نظر مقام معظم رهبري تا حدي فاصله داريم و بايد به‌طورجدي
و سريع وارد عمل شويم، مي‌گويد: خوشبختانه در ايران نهاد خانواده همچنان از اهميت بالايي
برخوردار است و هنوز خيلي از خانواده‌ها همچنان به‌دنبال پياده‌سازي سبک اسلامي - ايراني
در زندگي‌شان هستند. اين درحالي است که در برخي خانواده‌ها الگوهاي زندگي غربي توانسته
تا حدي نفوذ کند و سبب‌ساز ايجاد انحراف و آسيب‌هايي در اين کانون‌ها شود؛ پس لازم
است اين الگوها شناسايي شده و با نمونه اسلامي- ايراني جايگزين شوند.
اين آسيب‌شناس
اجتماعي مي‌افزايد: به‌عنوان نمونه يکي از الگوهايي که در سال‌هاي اخير از جوامع غربي
به فرهنگ ما نفوذ کرده، توجه به فرديت و فردگرايي است، الگويي که آزادي فردي و افسارگسيختگي
را ترويج مي‌کند و با شرايط و اقتضائات زندگي ايراني‌ها هيچ تناسبي نداشته و جز فروپاشي
چارچوب مستحکم خانواده‌ها نتيجه‌اي درپي ندارد،
متأسفانه طبق بررسي‌هاي جامعه‌شناسي الگوي فردگرايي و بي‌اعتمادي در بين افراد
يک خانواده و به دنبال آن اجتماع باهم ارتباط تنگاتنگ و درواقع رابطه علت و معلولي
دارند. ازطرفي تحقيقات نشان داده، بيش از نيمي از مشکلاتي که امروزه در نهاد خانواده
بروز مي‌کند، نتيجه ايجاد همين بي‌اعتمادي‌ها است.
وي افزود: ترجيح خواسته‌هاي فردي به خواسته‌هاي جمعي سبب مي‌شود
که اعضاي يک خانواده، در سختي‌ها به‌دليل منافع شخصي کناره‌گيري کنند و همين رفتارها
سبب دوري، گسسته شدن پيوند عاطفي و بي‌اعتمادي آن‌ها نسبت به همديگر و درنهايت کمرنگ
شدن نقش خانواده شود؛ درحالي‌که در دين ما تأکيد بر اجتماع است، نه فرديت.
دکتر قجاوند ادامه
داد: اسلام خانواده را يک نهاد اجتماعي مي‌داند که اعضاي آن ارتباط تنگاتنگ و نزديکي
باهم دارند. يک جامعه کوچک که سعادت و شادي اعضاي آن به‌هم وابسته است، وقتي از الگوهاي
غربي بدون شناخت و کورکورانه تقليد مي‌کنيم، از اين مفاهيم فاصله گرفته و مفاهيمي را
که همجنس و متناسب با زندگي ما ايراني‌ها نيست، جايگزين مي‌کنيم و با همين اقدامات
کورکورانه ناخواسته بي‌اعتمادي را به کانون خانواده مي‌کشانيم.
ازدواج جوانان،
مشکل امروز جامعه!
دکتر قجاوند با
اشاره به اينکه بالا رفتن سن ازدواج و کاهش تمايل جوانان به اين امر مقدس ازجمله معضلاتي
است که در سال‌هاي اخير جامعه ما با آن روبه‌رو شده است، مي‌گويد: از اينرو مقام معظم
رهبري در بحث تشکيل خانواده و جوانان نيز رهنمودهايي دارند که درصورت محقق شدن مي‌تواند
يکي از معضلات زندگي امروز را که تشکيل خانواده و ترغيب جوانان به امر پسنديده ازدواج
است، برطرف کند، ايشان ضمن توجه به ارتقاء معيشت و اقتصاد خانواده‌ها با توانمندسازي
آنان براي کاهش دغدغه‌هاي آينده‌شان درباره اشتغال، ازدواج و مسکن به موضوع مهمي چون
ساماندهي نظام مشاوره‌اي و آموزش قبل، حين و پس از تشکيل خانواده و تسهيل دسترسي به
آن براساس مباني اسلامي ـ ايراني درجهت استحکام خانواده اشاره فرموده‌اند.
وي گفت: از آنجا که يکي از موانع ازدواج جوانان در شرايط
امروز روي‌آوردن به الگوي غربي تجمل‌گرايي است، جا دارد با استفاده از تعاليم ديني
که مبتني‌بر قناعت و ساده‌زيستي است، جوانان را به‌سمت تشکيل زندگي سوق داد. ضمن اينکه
بايد شرايط بهره‌مندي رايگان و آسان جوانان از آموزش‌هاي قبل، حين و بعد از ازدواج
نيز فراهم‌شده و لزوم بهره‌گيري از مباني علمي در پيشبرد زندگي زناشويي نيز در بين
جوانان نهادينه شود.
مصونيت همه‌جانبه
خانواده
اين آسيب‌شناس
اجتماعي با بيان اينکه مقام معظم رهبري در ابلاغيه سياست‌هاي خانواده هم به موردي اشاره
فرموده‌اند که باوجود داشتن نقش مؤثر و چشمگير در تحکيم خانواده و پيشگيري از آسيب‌هاي
اجتماعي تاکنون آن‌گونه که بايد مورد توجه قرار نگرفته است، بيان داشت: بازنگري، اصلاح و تکميل نظام حقوقي و رويه‌هاي قضايي
در حوزه خانواده متناسب با نيازها و مقتضيات جديد، حل‌وفصل دعاوي در مراحل اوليه توسط
حکميت، تأمين عدالت و امنيت در تمامي مراحل دادرسي و اجراي احکام در دعاوي خانواده
با هدف تثبيت و تحکيم خانواده، ازجمله مواردي است که تأکيد مقام معظم رهبري و تدبير
ايشان و اهميت اين مورد مغفول مانده را بيش از پيش آشکار مي‌کند.
دکتر قجاوند، استاد
دانشگاه در اين خصوص نيز مي‌گويد: از ديدگاه جامعه‌شناسي در شرايط امروز درخصوص قوانين
مربوط به خانواده ضرورت لزوم بازبيني احساس مي‌شود. خوشبختانه در سال‌هاي اخير سيستم
قضايي در راستاي تحکيم خانواده اقدامات مؤثري انجام داده، اما هنوز در نحوه رسيدگي
به اختلافات خانوادگي خلأهايي وجود دارد. به‌عنوان نمونه يکي از اقداماتي که بايد در
اين زمينه صورت گيرد، توجه به ايجاد مراکزي است که به‌شيوه کدخدامنشانه به حل اختلافات
خانوادگي در مراحل ابتدايي بپردازد، مراکزي که سبب کاهش مراجعه خانواده‌ها به اماکن
قضايي و دادگاه‌ها شود. وجود افرادي آگاه و خبره که بتوانند با ارائه راهنمايي‌هاي
صحيح مانع ازهم گسيختگي پيوند زناشويي شوند. بررسي کارشناسانه و ميداني عواملي که
سبب تزلزل بنياد خانواده مي‌شود، انجام اقداماتي درجهت فرهنگ‌سازي کراهت مسئله طلاق
ازجمله مواردي است که طبق توصيه‌هاي مقام معظم رهبري مي‌تواند کانون خانواده را در
مقابل آسيب‌هاي اجتماعي مصون نگه‌دارد.
خلأ حمايت شايسته
از سالمندان
وي افزود: توجه
و تکريم سالمندان در خانواده‌ها نيز ازجمله مواردي است که در زندگي امروز مغفول مانده
و آن‌گونه که بايد ديده نمي‌شود، از اينرو مقام معظم رهبري اتخاذ روش‌هاي حمايتي
و تشويقي مناسب براي تکريم سالمندان در خانواده و تقويت مراقبت‌هاي جسمي و روحي و عاطفي
از آنان را مهم شمرده و جامعه را به توجه ويژه به اين قشر توصيه کرده‌اند.
اين جامعه‌شناس
مي‌افزايد: متأسفانه در سال‌هاي اخير سالمندان نه‌تنها ازنظر معيشتي با دغدغه‌هايي
روبه‌رو شده‌اند، بلکه بحران توجه نيز اين قشر آسيب‌پذير را آسيب‌پذيرتر کرده است،
اين درحالي است که در فرهنگ ما به‌رغم جوامع غربي، سالمندان از جايگاه ويژه‌اي برخوردارند
و در تعاليم ديني نيز به تکريم اين قشر توصيه فراوان شده است. درحال‌حاضر در بحث حمايت‌هاي
سالمندان به‌ويژه از بعد معنوي خلأهايي وجود دارد که لازم است طبق توصيه‌هاي مقام معظم
رهبري در برنامه‌ريزي‌ها مقوله احترام و پذيرش سالمندان درنظر گرفته شده و در اين
راستا فرهنگ‌سازي شود.
دکتر قجاوند، استاد
دانشگاه بيان داشت: در جامعه و فرهنگ ما برخلاف
غربي‌ها، فرد سالمند و ازکارافتاده هميشه عضو ارزشمندي از خانواده محسوب مي‌شود که
بايد در کانون خانواده زندگي کند. انجام اقدامات حمايتي در راستاي ترغيب خانواده‌ها
به نگهداري و مراقبت از سالمندان، برنامه‌ريزي براي ايجاد نشاط و سرزندگي در بين اين
قشر، حمايت‌هايي در زمينه رفع نيازهاي معيشتي اين قشر ازجمله مواردي است که رهبر معظم
انقلاب مورد تأکيد قرار داده‌اند. موضوعي که نمود پياده‌سازي ارزش‌هاي يک سبک زندگي
اسلامي - ايراني است.
منبع: پایگاه
خبری پلیس ایران
پایان خبر/
