5 درس عکاسی از هنری کارتیه برسون

«هنری کارتیه برسون» یکی از مشهورترین عکاسان تاریخ است. وی که از بنیان گذاران آژانس عکس مگنوم نیز به شمار می آید، شهرتش را علاوه بر عکس هایش از وقایع مهم تاریخ، مدیون ثبت روح زندگی در قرن بیستم است. عکاسی مستند و خبری امروز مدیون کارتیه برسون است. در این یادداشت قصد داریم با دیدن عکس‌های برسون و آوردن گفته‌های او درباره عکاسی، درس‌هایی از وی بیاموزیم.

درس اول: به واقعه نزدیک باشید

دنیا درحال تکه تکه شدن است و آنسل آدامز و ادوارد وستون از سنگ ها عکس می گیرند!

هنری کارتیه برسون، همیشه و در همه وقایع مهم تاریخی، خود را سریعاً به مرکز حادثه می‌رساند و عکاسی می‌کرد. کنجکاوی، یکی از مفاهیمی بود که می‌شد در مورد برسون بکاربرد. روش کار برسون به ما می‌آموزد که از انفعال و رکود بپرهیزیم و همیشه به دنبال ارضای حس کنجکاوی خود باشیم.

درس دوم: هنگام گرفتن عکس به ترکیب بندی فکر نکنید

در عکاسی، هارمونی بصری تنها از طریق احساس غریزی دریافت می‌شود.

ترکیب‌بندی‌های بسیار زیبا و مستحکم کارتیه برسون با تعادل ساختاری آنها عکس‌های او را از بین عکس‌های عکاسان دیگر متمایز می‌کرد. جالب اینجاست که به زعم او، ترکیب‌بندی ایجاد شده در عکس‌هایش در یک فرایند خودبخودی شکل گرفته‌اند.

در واقع طبق گفته خودش، ترکیب‌بندی‌ها به صورت غریزی و ناخودآگاه شکل گرفته‌اند. کارتیه برسون از توانایی‌ برخوردار بود که می‌توانست یک لحظه خاص از یک اتفاق را در یک ترکیب‌بندی حساب شده ثبت کند.

استاد با اهمیت زیادی که برای ترکیب‌بندی قائل بود، تاکید داشت که همیشه درحال یادگیری است، اما روش او به ما یادآوری می‌کند که هنگام عکاسی تنها چیزی که در اجرای قوائد ترکیب‌بندی به ما کمک می‌کند، نگاه ماست. وی در این باره می‌گوید : «ترکیب بندی مسئله مهم همیشگی ماست، اما هنگام گرفتن عکس باید آن را بطور شهودی دریافت کنیم».

درس سوم: خود عکس باید ارزشمند باشد، بی هیچ نیازی به اصلاحات بعدی

بلافاصله بعد از فشردن دکمه شاتر ، دیگر هیچ چیزی در آینده در مورد عکس برایم اهمیت ندارد. کاری که باید می شد، شده است.

با ظهور عکاسی دیجیتال، بسیاری از چیزها تغییر کرد. اما استدلال هنری کارتیه برسون از عکاسی، بر مبنای اهمیت تنها زمان فشردن دکمه شاتر است. چیزی که از ابتدا تا به امروز روش آن تغییری نکرده است.

جالب توجه است که کارتیه برسون هیچ وقت کارهای چاپ عکس خود را انجام نمی‌داد. وی مراحل بعد از عکاسی را به همکاران مورد اعتماد خود می‌سپرد و تنها چیز مورد اهمیت برای او همان تصویری بود که از منظره‌یاب دوربین می‌دید. بقیه چیزها در اولویت‌های پایین‌تری برای او قرار داشتند.

برسون هیچ گاه عکس‌هایش را در مرحله چاپ اصلاح کادر (کراپ) نمی‌کرد و هیچ چیزی در این مرحله به آن اضافه نمی‌کرد. برای او همان عکس گرفته شده خام بسیار ارزشمند بود.

درس چهارم: دوربین اهمیتی ندارد، عکاس مهم است

عکاسی از زمان اختراع تا به امروز تغییری نکرده است. در واقع جنبه‌های فنی هیچ اهمیت ویژه‌ای برای من ندارند.

کارتیه برسون، هیچگاه این مساله را که تجهیزات عکاسی بی‌اهمیت هستند پنهان نمی‌کرد. وی در سال 1932 یک دوربین لایکای 35 میلیمتری تهیه کرد و تمام عکاسی‌های خود را با همان دوربین که بیشتر اوقات مجهز به یک لنز 50 میلیمتری بود انجام می‌داد. دوربینی ساده و محکم که به او اجازه می‌داد خیلی آرام و بدون اینکه دیده شود عکس‌هایش را بگیرد.

درس پنجم: فقط حواستان به موضوع باشد

تمام توجه برسون هنگام عکاسی به موضوع بود که باعث می‌شد لحظه‌های حیرت‌انگیزی را به ثبت برساند. دیدگاه کارتیه برسون نسبت به موضوع و معنی برآمده از عکس، بسیار ساده بود. او باور داشت که هنگام گرفتن عکس حتی نیازی نیست که بدانید چرا در حال عکاسی هستید. در لحظه‌های سرنوشت ساز، همه چیز در خدمت عکاس است و او می‌فهمد که چه زمانی باید دکمه را فشار دهد. نتیجه عکسی می‌شود که نیاز به هیچ توضیحی ندارد و مخاطب فقط باید از دیدنش لذت ببرد! چیزی که در آن لحظه مورد توجه عکاس بوده بعدها خودبخود معلوم می‌شود.