سرمایه گذاری۱۵۰ هزار میلیاردی صنعت آب و برق

خبرنگار: معصومه مرادی

به گزارش خبرنگار سرویس اقتصادی عصرپرس، رضا اردکانیان در نشست خبری به مناسبت دهه مبارک فجر به تشریح دستاوردهای صنعت آب و برق در طی چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: با وجود اینکه جمعیت کشور نسبت به ابتدای انقلاب حدود 2.3 برابر افزایش پیدا کرده است، ولی با این وجود ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های کشور از هفت هزار مگاوات سال 57 هم‌اکنون با رشد 11.4 برابری به بیش از 80 هزار مگاوات رسیده است. این مهم حاکی از آن است که نسبت به گذشته کمیت خدمات‌رسانی افزایش پیدا کرده و زمینه‌های توسعه در کشور نیز فراهم شده است، چرا که انرژی الکتریکی مهم‌ترین زیربنای توسعه هر کشوری است.

وی افزود: اوج بار شبکه در اوایل انقلاب حدود سه هزار و 480 مگاوات بوده است که این رقم هم اکنون با رشد 16.4 برابری نسبت به چهار دهه پیش به حدود 57 هزار و 90 مگاوات در تابستان امسال رسیده است.

اردکانیان ادامه داد: بر اساس برآورد صورت گرفته تعداد چهار هزار و 367 روستای برق‌دار ابتدای انقلاب هم اکنون با رشد 13.1 برابری به به 57 هزار و 95 مگاوات روستای برق‌دار رسیده است. تعداد مشترکین برق کشور نیز از حدود 3.4 میلیون نفر ابتدای انقلاب به بیش از 35.7 میلیون نفر رسیده است.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های انرژی اتمی کشور به هزار مگاوات رسیده است، ادامه داد: افزایش ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های اتمی جزو سیاست‌های ماست و به بسته به امکانات کشور این مسئله دنبال خواهد شد.

افزایش ۵هزار مگاوات نیروگاه های تحدیدپذیر تا پایان برنامه ششم توسعه

وی ظرفیت فعلی نیروگاه‌های تجدیدپذیر را حدود 700 مگاوات دانست و افزود: این رقم تا پایان برنامه ششم توسعه به پنج هزار مگاوات خواهد رسید. با وجود نوسانات اخیر بازار ارز سازوکارهای جدیدی پیش‌بینی شده است تا مسیر توسعه تجدیدپذیرها را در کشور با سرعت و قدرت بیشتری ادامه بدهیم.

وزیر نیرو تصریح کرد: ما برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی این امکان را فراهم خواهیم کرد تا با استفاده از شبکه اتصال انرژی کشورمان بتوانند علاوه بر فروش انرژی تولیدی خود به داخل کشور قادر باشند نسبت به صادرات برق نیروگاه‌های خود به کشورهای همسایه نیز اقدام کنند.

رتبه چهاردهم ایران در تولید برق

اردکانیان تاکید کرد: به طور کلی کشور ما از حیث تولید برق رتبه 38 اوایل انقلاب را به رتبه چهاردهم در دنیا ارتقا داده است و هم‌اکنون با تمامی همسایگان خود از جمله پاکستان، ترکمنستان، افغانستان، آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و عراق امکان تبادل انرژی دارد.

وی با اشاره به سفر چند روز آینده وزیر برق عراق به کشورمان گفت: در جریان این سفر برنامه‌ سه ساله‌ اصلاح سیستم برق عراق توسط کشور ایران نهایی خواهد شد که این مهم شامل ساخت و بازسازی نیروگاه، بازسازی شبکه داخلی، کاهش تلفات شبکه برق و... خواهد بود.

رشد ۱۳ برابرب سازنده های تجهیزات برقی کشور طی ۴۰ سال گذشته

وزیر نیرو ادامه داد: ما بنا داریم در تمامی این عرصه‌ها همکاری مشترکی با کشور عراق داشته باشیم که این مسئله فرصت مناسبی برای شرکت‌های فعال بخش خصوصی صنعت برق ما نیز خواهد بود. در حال حاضر شرکت‌های سازنده تجهیزات برقی کشور با رشد 13 برابری نسبت به ابتدای انقلاب به حدود 875 شرکت رسیده است و شرکت‌های پیمانکار و مهندسین مشاور صنعت برق و انرژی نیز با افزایش 138 برابری نسبت به سال 57 به حدود سه هزار و 450 شرکت رسیده است؛ بنابراین همکاری ایران و عراق در حوزه برق بازار وسیعی را برای نیروهای با تجربه و تحصیل‌کرده کشورمان فراهم خواهد کرد.

اردکانیان خاطرنشان کرد: مسلما رفاه، آسایش و امنیت خاطر مردم کشورمان به امنیت خاطر همسایگان ما مربوط است بنابراین سعی خواهیم کرد تا همسایگان ما در عرصه برق و انرژی روی پای خود بایستند و عرصه‌های جدیدی را برای همکاری بین طرفین تعریف کنیم که در این بین می‌توان به اتصال شبکه برق ایران و سوریه از طریق کشور عراق اشاره کرد.

وی با تاکید بر اینکه درصدد تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه هستیم، گفت: در همین زمینه مذاکرات فشرده با فدراسیون روسیه نیز برای سنکرون سازی سیستم برق ایران و روسیه در حال انجام است. در طی دو هفته اخیر نیز مجلس با یک فوریت لایحه حضور ایران در اتحادیه اوراسیا موافقت کرده است که اتصالات برق کشورمان با روسیه به عنوان یکی از اعضای اصلی اتحادیه اوراسیا و همچنین عضویت ما در این اتحادیه مسیر روشنی را در اختیار ظرفیت‌های اقتصادی کشور قرار خواهد داد.

 سرمایه گذاری ۱۵۰ هزار میلیاردی بخش دولتی و خصوصی در صنعت برق

وزیر نیرو با اشاره به اینکه بیش از 65 درصد برق ایران توسط شرکت‌های خصوصی تولید می‌شود، ادامه داد: در این زمینه در آستانه یک تحول بزرگ هستیم و آن هم به این معنا که ظرفیت‌های بزرگتری به کار گرفته خواهد شد تا بازار وسیع‌تری در اختیار دست‌اندرکاران این بخش قرار بگیرد.

اردکانیان خاطرنشان کرد: از سال 92 و با شروع دولت تدبیر و امید تاکنون ارزش سرمایه‌گذاری انجام شده در صنعت برق ز محل منابع دولتی و بخش خصوصی معادل 150 هزار میلیارد تومان بوده است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح عملکرد 40 ساله بخش آب و فاضلاب کشور پرداخت و افزود: در بخش تامین آب 19 سد ملی بهره‌برداری شده کشور در ابتدای انقلاب هم‌اکنون با رشد 9 برابری به 172 سد رسیده است و حجم 13 میلیارد و 304 مترمکعب مخازن سدهای ملی بهره‌برداری شده در سال 57 نیز با رشد 3.9 برابری هم اکنون به 51 میلیارد و 765 میلیون مترمکعب رسیده است.

اردکانیان با اشاره به اینکه ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برق‌آبی کشور نسبت به ابتدای انقلاب رشدی 6.7 برابری داشته است، ادامه داد: هزار و 804 مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های برق‌آبی در ابتدای انقلاب هم اکنون به بیش از 12 هزار مگاوات رسیده است و 552 هزار هکتار شبکه اصلی آبیاری و زهکشی کشور (احداث شده) در سال 57 هم اکنون با رشد 4.3 برابری به دو میلیون و 352 هزار هکتار رسیده است.

پوشش ۹۹/۹ درصدی جمعیت تحت پوشش آب شهری در کشور

وزیر نیرو به تشریح دستاوردهای کشور در بخش آب و فاضلاب پرداخت و افزود: در حال حاضر تعداد تصفیه‌خانه‌‌های آب شهری کشور با رشد 5.1 برابری به 139 واحد افزایش پیدا کرده و جمعیت تحت پوشش آب شهری کشور از 74.6 درصد ابتدای انقلاب هم اکنون به 99.48 درصد رسیده است.

اردکانیان ادامه داد: تعداد تصفیه‌خانه‌‌های فاضلاب شهری با رشد 54 برابری به 217 واحد رسیده و جمعیت تحت پوشش سامانه فاضلاب شهری نیز در حال حاضر با افزایش 5.8 برابری به 49.3 میلیون نفر رسیده  همچنین دو میلیون نفر جمعیت روستایی تحت پوشش آب بهداشتی در ابتدای انقلاب نیز هم اکنون با رشد 8.4 برابری به 16.8 میلیون نفر رسیده است.

در تعادل بخشی منابع آب زیر زمینی کارنامه موفقی نداریم 

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، با بیان اینکه کارنامه ما در مقایسه با هدف ها و انتظارات این طرح، کارنامه موفقی نیست، گفت:بسیاری از عرصه ها از جمله منابع آب زیرزمینی، یک نسخه در سطح ملی ندارد؛ مساله بعدی این است که منابع ما کفاف فعالیت در آن مقیاس را نمی دهد؛ از مدتی قبل توافقی با وزارت جهادکشاورزی کرده ایم که روی چند منطقه متمرکز شویم و همه نیازهای آن منطقه را در بخش منابع آب زیرزمینی مورد توجه قرار دهیم.

برق رایگان به هیچ کس نمی دهیم

اردکانیان در ادامه با اشاره به صادرات برق، گفت: ما در مواقعی که اوج مصرف بار نیست، به همه کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان و پاکستان که متقاضی هستند و قرارداد داریم، صادرات انجام می دهیم.

وزیر نیرو ادامه داد: از حیث فنی هیچ مشکلی در این زمینه ها نداریم و در حداکثر ظرفیت خطوط ما این موضوع در حال انجام است؛ برای ترتیبات مالی آن هم محدودیت برای دریافت دلار آمریکا وجود دارد اما راهکارهای متعدد و متنوعی برای سایر ارزها و شیوه ها وجود دارد که در حال انجام است.

وی گفت:: ما دو خط قرمز در این زمینه داریم؛ یک اینکه در مواقع نیاز کشور ما به هیچ وجه صادرات نخواهیم داشت و دوم اینکه برق رایگان به هیچ کس نمی دهیم.

اردکانیان در خصوص اصلاح تعرفه ها نیز گفت: این تعرفه ها به دولت ارایه شده و در کمیسیون ها مورد تائید قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: برای نخستین بار است که موضوع اصلاح تعرفه هایمان برای تامین منابع مالی نیست بلکه مدیریت مصرف را دنبال می کند.

وزیر نیرو ادامه داد: برای مدیریت مصرف برق در تابستان سال آینده قرار است سه هزار مگاوات با اجرای 12 برنامه مدیریت مصرف کنترل شود.

آب یک کالای اقتصادی محسوب نمی شود

وی درادامه با اشاره به برنامه مدیریت مصرف، گفت: هیچ طرحی اجرایی نخواهد شد مگر اینکه پشتوانه کارشناسی داشته باشد.

وزیر نیرو ادامه داد: یکی از نقاط ضعف و پاشنه آشیل ما این است که آب یک کالای اقتصادی شمرده نمی شود و همین باعث عدم مدیریت مصرف آب شده است.

اردکانیان گفت: متاسفانه وقتی موضوع اقتصاد آب مطرح می شود همه فکر می کنندکه  تعرفه های آب را می خواهیم افزایش دهیم که این درست نیست؛ باید کشاورز آب را یک کالای ارزشمند یارانه ای بداند چطور است که کشاورز در مصرف کود و سم مدیریت داشته باشد اما در مورد آب به این موضوع توجه نداشته باشد.

میزان صادرات آب مجازی کشور بیشتر از واردات آب مجازی است

وی تصریح کرد: با وجود اینکه ما یک کشور خشک و نیمه خشک هستیم، میزان صادرات آب مجازی از ایران از واردات آب مجازی بیشتر است؛ این مساله را باید باز و از اختلاف نظر بین دستگاهی خارج کرد.

اردکانیان گفت: من و رئیس صندوق توسعه ملی به محمد نهاوندیان مشاور اقتصادی رئیس جمهوری نامه ای نوشته ایم که با توجه به تغییر نرخ ارز و با توجه به اینکه کالاهای مورد نیاز و ضروری تولید برق و آب، در گروه یک کالایی به حساب نیامده اند، تعدادی قرارداد با سازندگان و تولیدکنندگان بسته ایم که زمان و مواد انعقاد آن منطبق با ارز قبلی بوده و الان ساخت آن با مشکل مواجه شده است.

وی افزود: یک سری قرارداد هم برای خرید برق از نیروگاه بخش خصوصی و یا آب از تولیدکننده آب شیرین منعقد شده است که اینها برای استمرار عرضه کالای خود، نیاز به تجهیزاتی دارند؛ این مشکل را باید سریع حل کرد؛ برای تابستان آینده 27 نیروگاه سیکل ترکیبی باید به مدار بیاوریم که نیازهای آنها چشمگیر است.

وزیر نیرو اضافه کرد: برای این مساله سه راهکار داده ایم؛ یکی اینکه این 2 کالا را به عنوان کالای گروه یک تلقی کنیم و ترتیبی داده شود که آنها از ارز 4200 تومانی برخوردار شوند. راهکار دوم این بود که تعرفه را به گونه ای اصلاح کنیم که منابع جدید حاصل از تغییر آن تعرفه ها را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم؛ راهکار سوم این است که در بودجه های دولت پیش بینی های لازم صورت گیرد که در این زمینه تصور می کنم سالانه 2 هزار و 500 میلیارد تومان برای چند سال نیاز است.

اردکانیان گفت: البته راهکار چهارمی هم بعداً اضافه شد که راهکاری ترکیبی است و آن اینکه از صندوق توسعه ملی کمکی به این طرح ها داده شود.

حقوق 11 میلیون تومانی وزیر نیرو در ماه

اردکانیان در پاسخ به سوالی درباره شفافیت و میزان دستمزد خود، گفت: این سیاست دولت است و سازمان امور اداری و استخدامی و مجموعه دستگاه های ستادی مسوول ابراز شفافیت هستند؛ شفافیت یک سطح معمولی دارد که حقوق مدیران است اما شفافیت از اینجا شروع می شود که داده همه برنامه ریزی ها شفاف باشد و هیچ رانت اطلاعاتی وجود نداشته باشد.

وزیر نیرو ادامه داد: قبل از اینکه در مسئولیت وزیر نیرو مشغول به خدمت شوم، حقوقی سازمان ملل را دریافت می کردم که با نرخ امروز چیزی بالغ بر 130 میلیون تومان در ماه بود؛ البته هزینه های من هم بیشتر بود؛ امروز هم چیزی حدود 11 میلیون تومان است که هفت میلیون تومان از آن را از دانشگاه صنعتی شریف دریافت می کنم و بقیه را نهاد ریاست جمهوری به من پرداخت می کند؛ این تمامی دریافتی من است.

 مهار آب های مرزی

وزیر نیرو در پاسخ به پرسشی در خصوص «آب های مرزی» گفت: چیزی به اسم محدودیت زمانی و سال آخر و اینها وجود خارجی ندارد؛ ما کشور کم نظیری هستیم که با همه کشورهای همسایه موضوع آب های مشترک سطحی و زیرزمینی داریم؛ این تنوع یعنی تنوع گفتمان؛ یعنی ضرورت یک ظرفیت سازی عمده که باید در سالهای گذشته در این مسیر گام برداریم.

اردکانیان ادامه داد: سر سوزنی از استیفای حقوق ملی خود در آب های مرزی عدول نخواهیم کرد و آشنایی کامل با زیر و بم این حقوق داریم و البته زبان ما زبان همکاری و تعامل است و سعی می کنیم از این عرصه هم به عنوان یک فرصت استفاده کنیم.

وزیر نیرو در مورد حوضه آبریز هیرمند، گفت: این حوضه هر 30 سال با یک خشکسالی بلندمدت مواجه شده و در این 10 سال بارش بسیار محدود می شده است. این مساله باعث می شد آب کمتری به پایین دست برسد.

در چنین شرایطی، بحث حکمیت مطرح می شود؛ در هر حکمیت، حق آبه ایران کمتر شده که البته شاید طبیعی بوده است؛ در سال 51 معاهده هیرمند به امضا رسیده و حق آبه ایران 820 میلیون متر مکعب در سال نرمال رسیده است.

وی با بیان اینکه کمیساریایی مشخص، همواره با اندازه گیری های کارشنایی، سال نرمال را تعریف می کند، ادامه داد: از امضای قرارداد تا سال های 81 این هیات کمیساریا تشکیل نشد؛ در آن زمان این اتفاق رخ داد اما بار دیگر متوقف شد.

وی با تاکید بر اینکه نگاه ما به حوضه های آبریز مرزی، نگاه مشترک است، گفت: به تازگی هیات عالی کمیساریای هیرمند دوباره تشکیل شد؛ پیشنهادی که من دادم و وزارت خارجه و دولت افغانستان هم موافقت کرد، قرار شد سطح اعضای این کمیساریا به معاون وزیر ارتقا یابد.

بدهی 40 هزار میلیاردی وزارت نیرو به بخش خصوصی

اردکانیان در ادامه بدهی وزارت نیرو به بخش خصوصی را 40 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: هیچ طرح جدیدی که منابع آن روشن نباشد کلنگ نمی زنیم؛ در نیمه تمام ها، امسال تبصره 19 قانون بودجه در نظر گرفته شد؛ در این تبصره قانونگذار امکان داد که حتی اگر لازم است کاربری طرح ها تغییر کند و به بخش خصوصی واگذار کند.

وزیر نیرو اضافه کرد: وزارت نیرو نخستین دستگاهی بود که برای عملیاتی کردن این تبصره اقدام کرد؛ 52 طرح در طرح های آب و برق و فاضلاب دستچین و به بخش خصوصی معرفی کردیم.

وی با بیان اینکه ساز و کار واگذاری ها به اندازه کافی جذاب است، گفت: این مساله 2 مرحله دارد که طی شده و اکنون برای واگذاری آن فراخوان داده شده است.